Η καθαρή ενέργεια που προωθούν ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ολλανδία και η Γερμανία, έχει και μια «βρώμικη», αθέατη πλευρά.
Τη στιγμή που το Βερολίνο, για παράδειγμα, πανηγυρίζει για την απόφασή του να σταματήσει την παραγωγή άνθρακα στη χώρα μέχρι το 2018, αυτό δεν σημαίνει ότι τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που χρησιμοποιούν κάρβουνο θα διακόψουν αυτομάτως τη λειτουργία τους. Οι ενεργειακές ανάγκες μιας τόσο μεγάλης βιομηχανικής χώρας δεν θα μπορούν να καλυφθούν μόνο με την «πράσινη» ενέργεια, οπότε η σολομώντεια λύση που βρέθηκε είναι να παράγεται μεν ηλεκτρικό ρεύμα με τη χρήση κάρβουνου, το οποίο όμως θα είναι... εισαγόμενο.
Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, σε χώρες όπως η Κολομβία, θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη εξόρυξη άνθρακα για να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες της... καθαρής Ευρώπης, με τεράστιες συνέπειες στην υγεία μεγάλης μερίδας πληθυσμού. Στη βόρεια Κολομβία, στην επαρχία Λα Γκουαρίχα, λειτουργεί το μεγαλύτερο ανοιχτό ορυχείο άνθρακα της Λατινικής Αμερικής, το οποίο διαρκώς επεκτείνεται για να παράγει τις ποσότητες που απαιτούν οι εισαγωγείς στη Γηραιά Ηπειρο. Το ορυχείο βρίσκεται στα χέρια τριών εταιρειών, της ελβετικής Glencore, της βρετανο-νοτιοαφρικανικής Anglo American και της αυστραλιανής BHP Billinton και παράγει ετησίως 32 εκατομμύρια τόνους κάρβουνο.
Η παιδική θνησιμότητα στις περιοχές που συνορεύουν με το γιγάντιο ορυχείο, που έχει έκταση 69.000 εκταρίων, είναι πολύ αυξημένη. Ιδιαίτερα μεταξύ των αυτοχθόνων Wayuu τα κρούσματα είναι δυσανάλογα πολλά: 5.000 παιδιά έχουν χάσει τη ζωή τους τα τελευταία εννέα χρόνια, είτε από αναπνευστικά προβλήματα είτε από αφυδάτωση και έλλειψη τροφής.
Οι ανθρωπιστικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις επιρρίπτουν την ευθύνη γι’ αυτό το έγκλημα στην κολομβιανή κυβέρνηση και τις εταιρείες εξόρυξης άνθρακα στο El Cerrejon, που έχουν προκαλέσει τεράστια λειψυδρία και καταστροφή των καλλιεργειών, της κτηνοτροφίας και της αλιείας. Το El Cerrejon (όνομα του ορυχείου και της κοινοπραξίας που το εκμεταλλεύεται) χρησιμοποιεί καθημερινά περισσότερα από 17 εκατομμύρια λίτρα νερού και για τους ντόπιους μένουν μόνο 0,7 λίτρα μη πόσιμου νερού. Σύμφωνα με τους αυτόχθονες, πολλά από τα ρυάκια έχουν στερέψει και άλλα ποτάμια έχουν μολυνθεί από τις εργασίες εξόρυξης. Ο ντόπιος πληθυσμός δεν έχει εναλλακτικές λύσεις για να επιβιώσει. Οι περισσότεροι εργάζονται στο ορυχείο, καθώς η ανεργία φτάνει στο 46% και πληρώνουν πολύ ακριβά το τίμημα, ακόμη και με τη ζωή τους.
Πριν από μερικά χρόνια οι ανθρακωρύχοι είχαν προχωρήσει σε απεργία 32 ημερών, ζητώντας μια ανεξάρτητη μελέτη για τα επίπεδα σκόνης που εισπνέουν και μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα. Ορισμένες οικογένειες έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη και παρότι έχουν δικαιωθεί, δεν υπάρχει καμία αλλαγή στη στάση της εταιρείας.
Διαφθορά
Πίσω από την ολιγωρία θεωρούν ότι κρύβεται η διαφθορά των τοπικών αξιωματούχων, που δεν επιτρέπουν να προχωρήσει κάποια ανεξάρτητη έρευνα για τις συνθήκες διαβίωσης. Αυτήν τη στιγμή οι εργάτες και οι κάτοικοι βρίσκονται σε διαμάχη με την εταιρεία για τη μετατόπιση της κοίτης του ποταμού Αρόγιο, που θα αποτελούσε ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή για την τοπική κοινωνία.
Η Cerrejon από την πλευρά της αρνείται τις κατηγορίες και υποστηρίζει ότι τα προβλήματα λειψυδρίας που έχουν προκύψει δεν σχετίζονται με τις δικές της δραστηριότητες, αλλά με την ανικανότητα των Αρχών της χώρας, που δεν έχουν κατασκευάσει ένα αποτελεσματικό σύστημα ύδρευσης.
ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΛΗΦΘΕΙ ΜΕΤΡΑ
Τον Φεβρουάριο του 2016 το δικαστήριο πίεσε την κοινοπραξία El Cerrejon για την κατάρτιση εντός διμήνου ενός σχεδίου δράσης, με στόχο τη μείωση της εκπομπής αερίων και σωματιδίων. Το δίμηνο φυσικά και παρήλθε, αλλά μέτρα δεν έχουν ληφθεί ακόμη.
(Μ. Αδαμίδου, Έθνος)