Η Έκθεση «Διαφάνεια στην Εταιρική Πληροφόρηση» (Transparency in Corporate Reporting), επικεντρώθηκε σε 124 επιχειρήσεις, με βάση τη λίστα Forbes με τις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρίες στον κόσμο. Οι επιχειρήσεις, των οποίων η αξία τους στην αγορά ξεπερνά τα 14 τρις δολάρια, κατατάχθηκαν ως προς τα μέτρα που λαμβάνουν για την πρόληψη της διαφθοράς, τις πληροφορίες που δημοσιοποιούν σχετικά με τις θυγατρικές και τους ομίλους, και τα βασικά οικονομικά δεδομένα για τις διεθνείς δραστηριότητές τους. Σύμφωνα με τα κριτήρια αυτά, οι επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου σημειώνουν τις καλύτερες επιδόσεις, ενώ οι Κινεζικές επιχειρήσεις τις χειρότερες.
«Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη διαφάνεια από τις πολυεθνικές εταιρίες, των οποίων η δύναμη στην παγκόσμια οικονομία συναγωνίζεται τις μεγαλύτερες χώρες», δήλωσε ο Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας José Ugaz. «Iσχυρότερη οικονομική δύναμη σημαίνει μεγαλύτερη ευθύνη. Κακή επιχειρηματική συμπεριφορά δημιουργεί διαφθορά, η οποία με τη σειρά της προκαλεί φτώχεια και αστάθεια. Αγνοώντας τις απαιτήσεις των πολιτών για μεγαλύτερη διαφάνεια και υπευθυνότητα, οι επιχειρήσεις διακινδυνεύουν να βλάψουν τη φήμη τους και να χάσουν πελατεία».
Οι επιχειρήσεις δεν είναι έτοιμες να υποβάλλουν εκθέσεις ανά χώρα
Η Έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας που βγαίνει σήμερα στη δημοσιότητα παγκοσμίως, επισημαίνει ότι οι μεγαλύτερες διεθνώς επιχειρήσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και εξόρυξης δεν είναι έτοιμες για το είδος των κανόνων διαφάνειας που θα τεθούν σε ισχύ στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τον Ιούλιο του 2015. Οι νέοι κανονισμοί απαιτούν από τις εξορυκτικές επιχειρήσεις να αναφέρουν πληρωμές, όπως π.χ. οι φόροι που καταβάλλουν στις κυβερνήσεις, συντάσσοντας εκθέσεις ανά χώρα και ανά έργο. Στις ΗΠΑ, το Τμήμα 1504 του νόμου Dodd-Frank, περιλαμβάνει παρόμοια μέτρα, αλλά η εφαρμογή τους έχει καθυστερήσει λόγω αγωγής που κατέθεσε το λόμπι των πετρελαϊκών επιχειρήσεων. Οι σχετικοί νόμοι θα ισχύουν για τις μεγάλες επιχειρήσεις που εδρεύουν στην ΕΕ ή είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια της ΕΕ ή των ΗΠΑ.
Από τις 24 εξορυκτικές επιχειρήσεις που περιλαμβάνει η Έκθεση -οι οποίες θα ενταχθούν στο νέο πλαίσιο κανονισμών της ΕΕ και των ΗΠΑ- οι 19 δημοσιοποιούν μεν τους φόρους και τα έσοδα που προκύπτουν, αλλά για λιγότερες από τις μισές χώρες όπου δραστηριοποιούνται. Μόνο η BHP Billiton, η Statoil και οι Ινδικές ONGC και Reliance δημοσιοποιούν τους φόρους που πληρώνουν για σχεδόν όλες τις χώρες που δραστηριοποιούνται.
«Οι επιχειρήσεις πρέπει να προσφέρουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την οικονομική τους δραστηριότητα. Η διαφάνεια επιτρέπει στους πολίτες να ανακαλύπτουν το μέγεθος της δραστηριότητας της επιχείρησης στη χώρα τους. Είναι επίσης ουσιαστικό να παρακολουθούνται οι χρηματικές ροές μεταξύ των κυβερνήσεων και των επιχειρήσεων, οι οποίες μπορεί να ελλοχεύουν διαφθορά», προσθέτει ο Ugaz.
Οι βρετανικές επιχειρήσεις έχουν δυνατές επιδόσεις
Οι 13 Βρετανικές επιχειρήσεις της Έκθεσης σημειώνουν ουσιαστικές επιδόσεις ως προς την υποβολή αναφορών, ανά χώρα, της δραστηριότητάς τους. Όλες οι εταιρίες δεσμεύονται δημοσίως ότι συμμορφώνονται με τους νόμους κατά της διαφθοράς, ότι διαθέτουν μηχανισμούς αποκάλυψης πληροφοριών (whistleblowing) καθώς και κώδικες δεοντολογίας και πολιτικές κατά της διαφθοράς που εφαρμόζονται για όλους τους εργαζόμενους. Οι Βρετανικές επιχειρήσεις αυστηροποίησαν τις διαδικασίες τους, λόγω του νέου ισχυρού νόμου που απαγορεύει τη δωροδοκία και έχει τεθεί σε ισχύ από το 2011. Μια ξεχωριστή Έκθεση σχετικά με τη διαφάνεια των Βρετανικών επιχειρήσεων είναι διαθέσιμη εδώ. Οι 44 Αμερικάνικες εταιρίες δημοσίως δεσμεύονται ότι συμμορφώνονται με το νομικό πλαίσιο κατά της δωροδοκίας που έχει τεθεί σε ισχύ από το 1977.
Επίσης, η Έκθεση αποκαλύπτει ότι 4 επιχειρήσεις (BHP Billiton, Eni, Statoil, Vodafone) βαθμολογούνται με πάνω από 6 στα 10. Οι τέσσερις αυτές εταιρίες αναφέρουν μια σειρά από μέτρα κατά της διαφθοράς και δημοσιοποιούν πληροφορίες για τις θυγατρικές τους. Ωστόσο, μόνο τρεις επιχειρήσεις -Statoil, Telefónica και Vodafone, λαμβάνουν βαθμό πάνω από 50% ως προς την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα, δημοσιοποιώντας τις πληρωμές φόρων για σχεδόν όλες τις χώρες που δραστηριοποιούνται, χωρίς όμως να αποκαλύπτουν όλα τα οικονομικά δεδομένα.
Οι Κινεζικές επιχειρήσεις ουραγοί της κατάταξης
Στις τελευταίες θέσεις της κατάταξης, 11 επιχειρήσεις βαθμολογούνται με 2 στα 10 ή και λιγότερο, κυρίως διότι δεν δημοσιοποιούν αν διαθέτουν μέτρα πρόληψης της διαφθοράς, κοινά με τις εταιρίες που βρίσκονται υψηλότερα στην κατάταξη.
Οι 8 Kινεζικές επιχειρήσεις που αξιολογούνται στην Έκθεση βαθμολογούνται με κάτω από 3 στα 10, με έξι από αυτές να βρίσκονται μεταξύ των 11 ουραγών της κατάταξης.
· Στις 6 από τις 8 Κινεζικές επιχειρήσεις, η διοίκηση δεν επιδεικνύει δημόσια στήριξη κατά της διαφθοράς
· Μόνο μία αναφέρει πολιτική για τη λήψη δώρων και φιλοξενίας, και άλλη μία αναφέρει πλαίσιο προστασίας για όσους αποκαλύπτουν πληροφορίες (whistleblowers) καθώς και μηχανισμούς αναφοράς
· Καμία εταιρία δεν απαγορεύει ρητά την καταβολή ποσού για διευκόλυνση συναλλαγών (φακελάκι)
· Καμία επιχείρηση δεν δημοσιοποιεί οικονομικά δεδομένα για οποιαδήποτε από τις 59 χώρες που δραστηριοποιούνται παγκοσμίως
Σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Διαφάνειας το 2011, 3.000 Διευθύνοντες Σύμβουλοι θεώρησαν τις επιχειρήσεις από την Κίνα ως τις πιο πιθανές να δωροδοκήσουν στο πλαίσιο διεθνών επιχειρηματικών συναλλαγών. Η Διεθνής Διαφάνεια επανέλαβε την έκκλησή της προς το κράτος της Κίνας –το μεγαλύτερο ως προς το παγκόσμιο εμπόριο- να υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΟΣΑ κατά της Δωροδοκίας, η οποία θέτει πρότυπα για την έρευνα και δίωξη επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε υποθέσεις δωροδοκίας με ξένες κυβερνήσεις.
Απογοήτευση για τις επιχειρήσεις του τομέα της τεχνολογίας
Η Έκθεση αποκαλύπτει επίσης ότι 44 από το σύνολο των επιχειρήσεων που αξιολογήθηκαν, είναι Αμερικάνικες, εκ των οποίων οι Amazon, Berkshire Hathaway και Google σημειώνουν αρνητικές επιδόσεις. Μόνο δύο από τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ δημοσιοποιούν τους φόρους που καταβάλλουν σε τρίτες χώρες (ConocoPhilips στον Καναδά, Walmart στη Χιλή).
Παραδόξως, ο τομέας που καθιστά δυνατή τη μεγαλύτερη διαφάνεια, είναι ένας από τους λιγότερο διαφανείς τομείς. Οι τεχνολογικοί κολοσσοί των ΗΠΑ: Amazon, Apple, Google και IBM, όλοι βαθμολογούνται με λιγότερο από 3 στα 10.
Οι Amazon, Apple και Google είναι μεταξύ των 7 επιχειρήσεων των ΗΠΑ, των οποίων οι διοικήσεις δεν δηλώνουν δημόσια, μέσω των ιστοτόπων τους, τη στήριξή τους για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ούτε η Amazon, ούτε η Apple αναφέρουν αν διαθέτουν εκπαιδευτικά προγράμματα κατά της διαφθοράς για τους υπαλλήλους τους. Η Amazon είναι η μόνη επιχείρηση των ΗΠΑ η οποία δεν δίνει καμία πληροφορία για τυχόν πολιτική λήψης δώρων και φιλοξενίας, ούτε για μηχανισμούς whistleblowing. Ωστόσω, και οι 44 επιχειρήσεις των ΗΠΑ ενθαρρύνουν το προσωπικό τους να αναφέρουν περιστατικά διαφθοράς.
«Οι επιχειρήσεις του τεχνολογικού τομέα πρωτοστατούν στη διαμόρφωση εργαλείων που κάνουν τις κοινωνίες πιο ανοικτές και υπεύθυνες. Θα πρέπει να δίνουν το καλό παράδειγμα για τις υπόλοιπες επιχειρήσεις ως προς το βαθμό διαφάνειας. Ευελπιστούμε ότι θα παρακινηθούν από τις δυνατότητες που προσφέρουν τα προϊόντα τους και θα γίνουν πιο διαφανείς ως προς τον τρόπο λειτουργίας τους», τονίζει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Διεθνούς Διαφάνειας, Cobus de Swardt.
Δείτε ΕΔΩ πώς η Διεθνής Διαφάνεια κατατάσσει της επιχειρήσεις