Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ν. Ηρακλείου έχει πολλές φορές εκφράσει την άποψή του για την αναγκαιότητα διαφύλαξης και προάσπισης του δημόσιου χώρου, του κοινού τόπου δράσης των πολιτών. που απαραίτητα θα πρέπει να διασφαλίζεται στη διαμόρφωση των πόλεων.
Ιδιαίτερα, όμως, έχει επισημάνει πως στην περιοχή του βόρειου άξονα της Κρήτης, στον παράκτιο χώρο που εκτείνεται από το Γάζι έως και την Χερσόνησο σε μια ζώνη ευρείας Τουριστικής ανάπτυξης- κατοικίας, με οικιστικές συγκεντρώσεις που έχουν επιφέρει έντονη περιβαλλοντική υποβάθμιση, αυτοί οι ελάχιστοι χώροι δημοσίου-κοινού χαρακτήρα θα πρέπει να διασφαλιστούν με κάθε θυσία και να αποδοθούν στις περιοχές με λειτουργίες που υποδεικνύονται από την αναγκαιότητα αναβάθμισης της περιοχής.
Όσον αφορά στην περιοχή του Καρτερού και την πώληση ή την αξιοποίηση των 251 στρεμμάτων μέσα από την εκχώρηση στο ΤΑΙΠΕΔ σημειώνουμε τα παρακάτω:
- To 2003 θεσμοθετήθηκε το Γ.Π.Σ. της περιοχής, που σύμφωνα με τις υπάρχουσες δεσμεύσεις, όρισε χρήσεις, αρχαιολογικές, φυσικού τοπίου κ.λπ. που υπάρχουν για την περιοχή Καρτερού
Ως συνέχεια των ενεργειών και για την θωράκιση του χώρου, και με την προϋπόθεση ότι υπήρχε πολιτική βούληση να προχωρήσει στην εξειδίκευση και υλοποίηση του Γ.Π.Σ .άρα στην αξιοποίηση του, υπήρχε και υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που σε σύντομο χρονικό διάστημα θα είχαμε το Συνολικό Σχεδιασμό.
Να προχωρήσει δηλαδή στην σύνταξη Ρυμοτομικού Σχεδίου, που είναι μια γρήγορη διαδικασία για τέτοιες μικρές εκτάσεις.
- Όμως η απροθυμία, και η εγκληματική αμέλεια για
την προάσπιση αυτών των χώρων από τους Τοπικούς Άρχοντες είναι παραδειγματική.
Ας σημειωθεί ότι για τον αντίστοιχο χώρο της πρώην Αμερικάνικης Βάσης των Γουρνών είχαμε προτείνει στον τότε Δήμαρχο να προχωρήσει στην προκήρυξη Πολεοδομικής μελέτης ώστε να είναι άμεση η δυνατότατα αξιοποίησης σε μια για χρόνια εγκαταλελειμμένη περιοχή. κι ούτε αυτό έγινε.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κανείς από τους Τοπικούς Άρχοντες δε φρόντισε συνολικά την ποιότητα αυτού του χώρου που καλύφθηκε αλματωδώς με όγκους οικοδομών υποταγμένοι στην άμεση απόδοση οικονομικού οφέλους χωρίς ένα σχεδιασμό, που να εκτείνεται σε βάθος χρόνου.
Σήμερα η όλη περιοχή παρουσιάζεται μ’ ένα πολεοδομικό συγκρότημα άναρχο υποβαθμισμένο που ενώ οι αρχικές λειτουργίες ατόνησαν αδυνατεί να ανταποκριθεί στις καινούργιες. Τα βασικά πλεονεκτήματα του φυσικού τοπίου, της γεωγραφικής θέσης αναδεικνύονται πλέον ισχνά για να ανατρέψουν την εικόνα.
Γι’ αυτό επιμένουμε πως η εξασφάλιση αυτών των δημόσιων χώρων, με δημόσιες λειτουργίες και δημόσια διαχείριση πρέπει να διασφαλιστεί με κάθε κόστος.
Σήμερα έχομε την εξής σχιζοφρενική αντίφαση – κατάσταση.
Από την μια να κάνουμε νόμους του κράτους τα Γ.Π.Σ. τα ΣΧΟΟΑΠ αντίστοιχα υπάρχουν στον Καρτερό, στην περιοχή της πρώην Αμερικάνικης βάσης, αλλά και το Ρυθμιστικό Σχέδιο του Ηρακλείου
που όπου να’ ναι ολοκληρώνεται , που ορίζουν χρήσεις, λειτουργίες, δεσμεύσεις , τον ρόλο που κάθε περιοχή εν τέλει πρέπει να έχει ώστε να υπάρξει μια συνολική ρύθμιση του χώρου, αυτή που με βάσει την διαμορφωμένη κατάσταση αλλά και την οικονομική συγκυρία μπορούμε να έχουμε, και από την άλλη με διαδικασίες fasttrack – ΤΑΙΠΕΔ να καταργούμε τους νόμους που μόλις εχθές ψηφίσαμε-ψηφίσανε και να απορυθμίζουμε ότι σε σχεδιασμό τουλάχιστο πετυχαίνουμε.
Σύμφωνα με το Ρ.Σ.Η. ο Καρτερός, με το αρχαιολογικό χώρο που περιλαμβάνει το φυσικό τοπίο και το νεότερο μνημείο του Ξενία, αποτελεί μέρος μιας πρότασης δημιουργίας Αρχαιολογικού Πάρκου που εκτείνεται από την Κνωσό έως τον Τσούτσουρα.
Αυτή είναι η αξιοποίηση προς την σωστή κατεύθυνση.
Θα την υπερασπιστούμε ή όχι;
Με την πεποίθηση ότι η ανάκτηση και ανάδειξη των πολιτιστικών στοιχείων , του φυσικού τοπίου, της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς που κρύβει ο τόπος μας και ότι η σωστή διαχείρισή του στηρίζει τις ζωές μας και τις ζωές των παιδιών μας, στηρίζει τους οικονομικούς τομείς που τόσο πολύ «υπερασπίζονται » οι κυβερνώντες όπως εκείνον του τουρισμού, θα πρέπει:
να απαιτηθεί από την Κυβέρνηση να αφήσει την πολιτική που υπαγορεύει ένα τρόπο ανάπτυξης που όλα αυτά τα χρόνια επικράτησε και που συνδέθηκε με χαρακτηριστικά της υποδούλωσης σε ιδιωτικά συμφέροντα, και της υποταγής σ’ αυτήν την κατεύθυνση της πολιτικής δράσης, που έφερε την άναρχη ανάπτυξη του δομημένου περιβάλλοντος την αλόγιστη κατάληψη του εδάφους, τη διάλυση των τοπίων και των φυσικών πόρων, με αποτέλεσμα τα πλείστα αδιέξοδα που σήμερα παρουσιάζονται σε πολλά επίπεδα.
Εμείς επιμένουμε πως η διαχείριση του χώρου θέλει άλλες νοοτροπίες, άλλες συμπεριφορές, άλλες πρακτικές και κυρίως να προσανατολίζονται στο Δημόσιο Συμφέρον.
Αυτό άμεσα αλλά και σε βάθος χρόνου θα φέρει σταθερά οικονομικά οφέλη.
Γι’ αυτό χρειάζεται συγκρότηση όλων μας, των επιστημονικών και άλλων φορέων και γι’ αυτό ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων θα συμπορευτεί με κάθε φορέα , κάθε κίνημα που θα στοχεύει σε αυτή την κατεύθυνση.
Φανή Κουτσουμπού
Πρόεδρος του Συλλόγου
Αρχιτεκτόνων N. Ηρακλείου