Μείωση των εισαγωγών ρωσικού αερίου κατά δύο τρίτα ήδη από φέτος προβλέπει το σχέδιο Repower EU που παρουσίασαν σήμερα στις Βρυξέλλες ο αντιπρόεδρος για την Πράσινη Συμφωνία, Φρανς Τίμερμανς και η επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον.
(Βρείτε ολόκληρη τη νέα νομοθεσία της Ε.Ε. στα συνοδευτικά αρχεία)
Όπως τόνισε σχετικά ο Τίμερμανς, "μέσα σε δύο εβδομάδες άλλαξε η πορεία της Ευρώπης. Πρέπει να υπερασπίσουμε τα συμφέροντά μας, καθώς εξαρτώμαστε υπερβολικά από τη Ρωσία και δεν είναι ελεύθερη η αγορά υπό αυτές τις συνθήκες".
Η λύση είναι πρωτίστως οι ΑΠΕ, καθώς προσφέρουν την ελευθερία να διαλέξει η Ε.Ε. μια φθηνή, καθαρή και δική της πηγή αντί να χρηματοδοτεί τις εισαγωγές από τη Ρωσία. "Με το σημερινό σχέδιο μπορούμε να δώσουμε τέλος στην εξάρτηση", υπογράμμισε.
Το Fit for 55 προβλεπόταν ήδη να μειώσει την κατανάλωση αερίου στην Ευρώπη κατά 30% ως το 2030, δηλαδή πρόκειται για 100 δις. κ.μ. αερίου που δεν θα χρειάζονται από εκείνη τη στιγμή. Πλέον το σχέδιο αυτό ενισχύεται περαιτέρω. Μέσα στο 2022 στόχος είναι να μειωθούν οι εισαγωγές ρωσικού αερίου κατά 100 δις.κ.μ. από τη Ρωσία, δηλαδή κατά 2/3. Σύμφωνα με τον Τίμερμανς, "είναι πολύ δύσκολο αλλά εφικτό".
Προκειμένου να γίνει πράξη προβλέπει δύο πυλώνες:
1) Διαφοροποίηση προμηθειών αερίου και ανανεώσιμα αέρια. Το LNG μπορεί να μειώσει κατά 60 δις. κ.μ. τις εισαγωγές ρωσικού αερίου και ο διπλασιασμός του βιομεθανίου μπορεί να καλύψει άλλα 80 δις. κ.μ., με το πράσινο υδρογόνο να συνεισφέρει άλλα 50 δις. κ.μ.
2) Εκατομμύρια νέα φ/β σε στέγες και σε αγρότες, περισσότερες αντλίες θερμότητας, καθώς και η ενίσχυση της ηλεκτροπαραγωγής από φωτοβολταϊκά φέτος που θα φτάσουν στο 25% της ηλεκτροπαραγωγής. Επίσης, μεγάλη σημασία αποδίδει η Κομισιόν στην επιτάχυνση της αδειοδότησης ΑΠΕ.
Γέμισμα των αποθηκών
Ένα ακόμη φλέγον θέμα είναι το επαρκές "ξαναγέμισμα" των αποθηκών αερίου ως τον επόμενο χειμώνα. Η Κομισιόν θέτει στόχο ως τον Οκτώβριο να φτάσουν στο 90% αυτές οι αποθήκες μέσω κοινών αγορών αερίου από τα κράτη-μέλη και δέσμευσης για τον ανωτέρω στόχο. Σε περίπτωση μη επίτευξης του υποχρεωτικού στόχου από τα κράτη-μέλη, θα υπάρξει ζήτημα ιδιοκτησιακής αλλαγής στις συγκεκριμένες υποδομές.
Ρυθμιζόμενα τιμολόγια ηλεκτρισμού υπό προϋποθέσεις
Παράλληλα, η Κομισιόν αφήνει ανοικτό το παράθυρο για ρυθμιζόμενα τιμολόγια ρεύματος από τα κράτη-μέλη εφόσον δεν διαταράσσονται βασικές αρχές της αγοράς με βάση και την ισχύουσα νομοθεσία. Προς αυτή την κατεύθυνση, θα πρέπει να συνοδεύονται από μέτρα ενδυνάμωσης των καταναλωτών, όπως αυτοκατανάλωση και εξοικονόμηση, καθώς και μέτρα εποπτείας της προμήθειας και διαφάνεια.
Καταναλωτική συμπεριφορά
Πέραν των παραπάνω, με αφορμή τις δηλώσεις της Ουγγαρίας ότι επιθυμεί να διατηρήσει τις ρωσικές προμήθειες, ο Τίμερμανς σχολίασε ότι τα κράτη-μέλη λαμβάνουν τις αποφάσεις τους ελεύθερα με βάση τους ευρωπαϊκούς στόχους. Ταυτόχρονα, εστίασε στη σημασία της καταναλωτικής συμπεριφοράς των πολιτών: "Να πούμε στους πολίτες ότι οι αποφάσεις σας καθορίζουν πόσο ισχυρή θα είναι η αντίδρασή μας προς τη Ρωσία".
Λιγνίτες και πυρηνικά
Για το κρίσιμο θέμα της χρήσης άνθρακα, ο Τίμερμανς δήλωσε ότι μπορούν κάποια μέλη να παραμείνουν μερικά χρόνια ακόμα με λιγνίτη ή πυρηνικά. "Δεν λέμε όχι σε όλα τα ορυκτά καύσιμα αυτομάτως, θα χρειαστούν μονάδες βάσης από άνθρακα και αέριο για ένα διάστημα. Το αέριο μπορεί να είναι μεταβατικό καύσιμο, ιδίως αν οι υποδομές θα είναι έτοιμες για τα ανανεώσιμα αέρια".
Νέα εργαλειοθήκη με φορολόγηση υπερκερδών και έσοδα ρύπων
Από την πλευρά της, η Σίμσον τόνισε ότι η Ε.Ε. βρίσκεται σε καλύτερη θέση από 5-10 χρόνια πριν, αλλά χρειάζονται και άλλες προσπάθειες για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Αναφορικά με το ενεργειακό κόστος, δήλωσε ότι βασικός στόχος είναι να προστατεύσουμε τους καταναλωτές από υψηλές τιμές. Καθώς τα μέτρα του Οκτωβρίου δεν αρκούν πλέον, εισάγονται από την Κομισιόν λεπτομερείς κατευθύνσεις για τα νέα κρατικά μέτρα και διαβούλευση για κρατικές ενισχύσεις. "Χρειάζονται πόροι, όπως προσωρινή φορολόγηση υπερκερδών και έσοδα από το ETS", ανέφερε σχετικά.
Τέλος, για την αδειοδότηση των ΑΠΕ τόνισε ότι δεν αρκεί ένα έργο να ολοκληρώνεται μετά από επτά χρόνια κατά μέσο όρο και η διαδικασία πρέπει να επιταχυνθεί.
Δείτε αναλυτικά στο παρακάτω διάγραμμα τη συνεισφορά του κάθε τομέα στην απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, με βάση τις εκτιμήσεις της Κομισιόν:
