Συνεδρίαση της Νομαρχιακής Επιτροπής Λασιθίου του ΤΕΕ/ΤΑΚ την Παρασκευή 22-03-2024 και ώρα 11:00 π.μ.
Θέμα: «Απόψεις επί της ΜΠΕ – 4 ΑΣΠΗΕ συνολικής εγκαταστημένης ισχύος 168 MW και μέγιστης ισχύος 147,25 MW στους Δήμους Ηρακλείου, Γόρτυνας, Αρχανών – Αστερουσίων, Μίνωα Πεδιάδας, Οροπεδίου Λασιθίου και Βιάννου της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου και Λασιθίου.
Εισηγητές: Ρουκουνάκη Μαρία, Π.Μ., μέλος της ''Α '' και μέλος της Ν.Ε. Λασιθίου , Χαχλάκης Κώστας Α.Μ. μέλος της ''Α '' και μέλος της Ν.Ε. Λασιθίου, Καραδήμου Μαρία Μ.Μ. και Σφακιανάκη Βάννα Α.Μ.
Κατατέθηκε η ΜΠΕ για την δημιουργία αιολικού πάρκου στον ν. Ηρακλείου και Λασιθίου συνολικής εγκαταστημένης ισχύος 168 ΜWμε 4 αιολικά πάρκα και είκοσι οκτώ (28) ανεμογεννήτριες ονομαστικής ισχύος 6 MW καθεμιά. Στην Δίκτη εγκαθίστανται, 15 ανεμογεννήτριες συνολικού ύψους 180 μ. Σε ένα τοπίο μοναδικής φυσικής ομορφιάς δεμένο με μύθους και ιστορία, όπως μαρτυρούν τα πολιτιστικά και αρχαιολογικά μνημεία αλλά και ο χαρακτηρισμός «Natura 2000».
Τα δύο πάρκα στο Οροπέδιο Λασιθίου εγκαθίστανται εντός δασικής έκτασης, κοινόχρηστης δηλαδή και όχι για το κέρδος συγκεκριμένων ιδιωτών, μετατρέποντας την σε βιομηχανική με υπόγεια και υπέργεια καλώδια, σταθμούς και συνοδά έργα κατακερματίζοντας τον ορεινό όγκο. Επίσης μέρος του είναι εντός της προστατευόμενης περιοχής «Natura», στις οποίες υπάρχουν Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά με εκτίμηση σημαντικής μείωσης των πληθυσμών κάποιων ειδών ανά έτη, λόγω της επικείμενης εγκατάστασης (όπως αναφέρει η ίδια η ΜΠΕ). Θυμίζουμε ότι «μία από τις ουσιώδεις διατάξεις της Οδηγίας της Ε.Ε. είναι ότι επιτρέπεται η υλοποίηση ενός έργου εντός περιοχής NATURA μόνο εφόσον υπάρχει βεβαιότητα ότι το έργο δεν θα παραβλέψει την ακεραιότητα του οικοτόπου. Αν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία, το έργο δεν επιτρέπεται να υλοποιηθεί.» Σημαντικές επίσης είναι οι αρχαιότητες στην περιοχή όπως η Αγία Άννα (με ΜΜ Ι- ΙΙ, ΜΜ ΙΙΙ- ΥΜ Ι, Αρχαϊκά, Ρωμαϊκά, Ενετικά κατάλοιπα), στο Σελί της Αγίας Άννας ( με Ρωμαϊκά, Ενετικά κατάλοιπα, καθώς και μάντρες), στη Μουχρίτσα (με ΜΜ Ι- ΙΙ, ΜΜ ΙΙΙ- ΥΜ Ι κατάλοιπα) και στην Καστροκεφάλα (με ΜΜ Ι- ΙΙ, ΜΜ ΙΙΙ κατάλοιπα και φρυκτωρία). Πρέπει να αναφερθεί ότι το όρος Δίκτη είναι ένα από τα τρία κύρια ιερά βουνά της Κρήτης και χρήζει ιδιαίτερης προστασίας.
Μιλάμε για ένα έργο που είναι μέρος ενός μεγαλύτερου ισχύος 873 MWκαι εκτείνεται σε όλη την Κρήτη. Η παραγωγός εταιρεία κατάφερε και πήρε την αρχική βεβαίωση παραγωγού το 2011, έναντι άλλων, με την υποχρέωση κατασκευής του αγωγού διασύνδεσης της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα. Το 2021 μια σκανδαλώδης νομοθετική ρύθμιση απάλλαξε την εταιρεία από την υποχρέωση κατασκευής της διασύνδεσης και ταυτόχρονα δέσμευσε για τις δύο εταιρείες που είχαν την υποχρέωση κατασκευής της διασύνδεσης (ΤΕΡΝΑ & ELICA), το 50% της ισχύος του συστήματος. Δηλαδή ενώ θα έπρεπε να είναι λόγος ακύρωσης της χωροθέτησης τους η μη τήρηση των αρχικών όρων, επιπλέον δεσμεύει τον πολύ περιορισμένο ενεργειακό χώρος παροχής ενέργειας έναντι άλλων παραγωγών ιδιωτών ή κοινωφελών. Τέλος το 2023 τροποποιείται η βεβαίωση παραγωγού και «σπάει» το έργο σε δύο ομάδες έργων, του Ηρακλείου – Λασιθίου με 4 αιολικά πάρκα και των Χανίων με 6, υποβαθμίζοντας την σημασία τους αλλά και διατηρώντας τα δικαιώματα της εταιρείας ως προς τα υπόλοιπα αιολικά πάρκα με βεβαιώσεις παραγωγού, μέχρι να μπορέσει το δίκτυο να σηκώσει το σύνολο της επένδυσης. Άραγε όλα τα παραπάνω είναι σύννομα τηρώντας τους κανόνες της αγοράς;
Κάποια από τα θετικά του έργου που αναφέρονται στην μελέτη είναι η «αξιοποίηση μιας εγχώριας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας που είναι σε αφθονία, με συμβολή στην ασφάλεια παροχής ενέργειας αλλά και η εξασφάλιση της παροχής ενέργειας μέσω αποκεντρωμένης παραγωγής», μόνο που η κατάληψη πολύτιμου ενεργειακού χώρου θα μπορούσε να δοθεί σε κοινωφελείς ενεργειακές κοινοπραξίες. Όσο αφορά την «ποιότητα ζωής και προστασία του περιβάλλοντος» είναι προφανές ότι η χωροθέτηση τους αποσκοπεί στα αυξημένα κέρδη με κατά το δυνατόν μείωση του κόστους, λόγω του αιολικού δυναμικού. Τέλος «η δημιουργία θέσεων εργασίας και η ανάπτυξη οικονομιών δραστηριοτήτων» είναι προφανώς ότι λειτουργεί αντίστροφα με εγκατάλειψη της περιφέρεις αλλά είναι πλέον και παρωχημένο, ειδικά σε μια περιοχή όπως η Κρήτη.
Το οροπέδιο ζει αρμονικά από την τουριστική δραστηριότητα λόγω του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος αλλά κυρίως από την αγροκτηνοτροφική παραγωγή. Χρήσεις, που στον ήπιο βαθμό που υπάρχουν, λειτουργούν αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον. Με την εγκατάσταση του πάρκου έχουμε έντονη οπτική όχληση και θόρυβο ενώ δεν είναι αμελητέες οι βλάβες για την χλωρίδα και την ορνιθοπανίδα της περιοχής. Η τοπική κοινωνία και η οικονομία της που είναι, εντός αυτού του ορεινού όγκου, επηρεάζονται και η ερήμωση της περιοχής με την ήδη αυξημένη μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα θα ενισχυθεί.
Η επένδυση που «φιλοδοξεί να αποτελέσει τη μεγαλύτερη και πολυπλοκότερη ενεργειακή παρέμβαση στον ελληνικό χώρο από σύστημα μονάδων Α.Π.Ε., τα οποία πρόκειται να συνδεθούν στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα της ηπειρωτικής χώρας», όπως και τώρα αναφέρεται στη ΜΠΕ παρά τον κατακερματισμό του συνολικού έργου, έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις σε όλο το νησί, με όλους τους εμπλεκόμενους Δήμους, ήδη το 2015 να είχαν πάρει αρνητικές αποφάσεις, κάτι που δεν αναφέρεται στο ιστορικό εντός της ΜΠΕ. Ομοίως, τα νεότερα δημοτικά συμβούλια και η τοπική κοινωνία είναι κάθετα αρνητικοί. Πρόσφατα έγινε παγκρήτια ορειβατική διαμαρτυρία, στις βουνοκορφές αυτές, με πάνω από 200 ορειβάτες συμβολικά να παίρνουν μέρος.
Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη επένδυση πρέπει να ακυρωθεί. Δεν είναι σύννομο με την αρχική βεβαίωση παραγωγού και τις τροποποιήσεις της, το μέγεθος της δεν συνάδει με την κλίμακα της περιοχής, είναι επιβαρυντικό για το δίκτυο καταλαμβάνοντας πολύτιμο ενεργειακό χώρος και δημιουργεί αρνητικές επιπτώσεις στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον.
Κατά τη συνεδρίαση πάρθηκε η παρακάτω ομόφωνη απόφαση . Τόσο η εισήγηση όσο και η απόφαση κατατέθηκαν στη διαβούλευση που είναι σε εξέλιξη.
Δείτε στα επισυναπτόμενα την απόφαση.