Χωρο(α)ταξία υπέρ των συμφερόντων με ...διαβούλευση!

Τη χύδην και σημειακή χωροθέτηση και πολεοδόμηση προς χάριν και μόνον της "ανάπτυξης παραγωγικών ή επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή την πραγματοποίηση προγραμμάτων και παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας" θεσμοθετεί σχέδιο νόμου του ΥΠΕΚΑ κατεδαφίζοντας τους ισχύοντες κανόνες ρύθμισης του χώρου και μαζί όλο το θεσμικό πλαίσιο από το 1983 και εντεύθεν. Εφευρίσκεται ένα νέο εργαλείο, το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο, στην κατώτερη πυραμίδα του σχεδιασμού για να εξυπηρετήσει τη νομοθεσία των fast track επενδύσεων και των παρεκκλίσεων του εφαρμοστικού νόμου του Μεσοπρόθεσμου με τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων για την εκποίηση δημόσιας περιουσίας και τα ΕΣΧΑ Στρατηγικών Επενδύσεων για τα ιδιωτικά έργα.

Άλλωστε, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που αναρτήθηκε χθες για διαβούλευση διάρκειας δέκα ημερών από το ΥΠΕΚΑ, ως Ειδικά Χωρικά Σχέδια νοούνται τα ΕΣΧΑΔΑ και ΕΣΧΑΣΕ, οι Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης, Ανάπτυξη Παραγωγικών Δραστηριοτήτων, τα Επιχειρηματικά Πάρκα και τα Εμπορευματικά Κέντρα. Αυτά θα καθορίζουν χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης με Προεδρικό Διάταγμα και πρωτοβουλία του υπουργού ΠΕΚΑ ή των συναρμόδιων υπουργείων. Κατισχύουν δε έναντι θεσμοθετημένων Ζωνών Οικιστικού Ελέγχου στις εκτός σχεδίου περιοχές ή άλλων ειδικών διαταγμάτων που καταργούνται μετά την έγκριση των ΕΧΣ.

Με το σχέδιο νόμου καταργούν το Εθνικό Χωροταξικό, τα Ρυθμιστικά σχέδια, όπως και τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια και τα ΣΧΟΟΑΠ, τα οποία θέτουν δεσμευτικούς κανόνες για την οργάνωση και τη λειτουργία των πόλεων, καθορίζουν χρήσεις γης, όρους και περιορισμούς δόμησης, οριοθετούν τις περιοχές προστασίας και τις ζώνες παραγωγικών δραστηριοτήτων στον εξωαστικό χώρο.

Η δομή της χωροταξικής και πολεοδομικής απορρύθμισης, η οποία προσκρούει στην κοινή λογική, περιγράφεται ως εξής:

* Το Εθνικό Χωροταξικό, το οποίο θεσμοθετήθηκε και εγκρίθηκε από τη Βουλή το 2008 και περιέχει βασικές προτεραιότητες και στρατηγικές κατευθύνσεις (π.χ. περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) "για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και αειφόρο οργάνωση του εθνικού χώρου", καταργείται. Αντικαθίσταται από κείμενο αρχών "Εθνικής Χωροταξικής Πολιτικής", μια κυβερνητική ανακοίνωση προς συζήτηση στη Βουλή.

* Τα Ειδικά Χωροταξικά πλαίσια φεύγουν και έρχονται τα στρατηγικά Χωροταξικά με κατευθύνσεις σε εθνικό επίπεδο, π.χ. για "Χωρική διάρθρωση τομέων ή κλάδων παραγωγικών δραστηριοτήτων. Οργάνωση παράκτιων και νησιωτικών περιοχών, ορεινών κ.ά.". Καταρτίζονται από το ΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με τα κατά περίπτωση υπουργεία και εγκρίνονται με ΚΥΑ.

* Τα Περιφερειακά Χωροταξικά μετατρέπονται σε Περιφερειακές Χωροταξικές Στρατηγικές, οι οποίες όμως εκ των προτέρων περιλαμβάνουν και τους εγκεκριμένους υποδοχείς παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, όπως και εγκεκριμένα σχέδια δημόσιων ή ιδιωτικών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας. Εδώ εντάσσονται και η Κεντρική Μακεδονία και το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης. Για τα 12 περιφερειακά, των οποίων η αναθεώρηση βρίσκεται σε εξέλιξη στις μεταβατικές διατάξεις, αναφέρεται το αμφίσημο: είτε ολοκληρώνονται με τις ισχύουσες διατάξεις είτε με τις νέες και επιπλέον με υπουργική απόφαση προς εναρμόνιση με "τον παρόντα νόμο".

* Το Μητροπολιτικό Σχέδιο Αττικής αντικαθιστά το Ρυθμιστικό, το οποίο εγκρίνεται ή με Π.Δ. ή με νόμο (σχέδιο νόμου έχει δοθεί για διαβούλευση προ καιρού)...

Πολεοδομικός Σχεδιασμός

* Τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια / ΣΧΟΟΑΠ καταργούνται. Εμφανίζονται τα τοπικά χωρικά σχέδια, τα οποία καθορίζουν "την οργάνωση των χρήσεων γης, καθώς και τους γενικούς όρους και περιορισμούς δόμησης" σε επίπεδο ενός ή περισσότερων δήμων και εγκρίνονται με Π.Δ. Με τα ΤΧΣ καθορίζονται οι οικιστικές περιοχές, όπως και οι παραγωγικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων περιοχές προστασίας, περιοχές ελέγχου χρήσεων γης στις εκτός σχεδίου εκτάσεις. Τα τοπικά σχέδια καταργούν Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου, αλλά και κάθε Ειδικό Διάταγμα.

* Ρυμοτομικά Σχέδια στη θέση της πολεοδομικής μελέτης (ρυμοτομικό, χρήσεις γης, όροι δόμησης κ.λπ.) εγκρίνονται με απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, αντί με Π.Δ. κατά την πάγια νομολογία του ΣτΕ. Με τις νέες διαδικασίες οι προθεσμίες δημοσιότητας, όπως είναι η ανάρτηση για υποβολή ενστάσεων στις υπό ένταξη περιοχές στο Σχέδιο Πόλης συνθλίβονται. Το ρυμοτομικό πριν την έγκρισή του αναρτάται στον δήμο για 15 εργάσιμες ημέρες, στις οποίες κατ' εξαίρεση μπορούν να προστεθούν άλλες 5. Ο δήμος εξετάζει τις ενστάσεις εντός 15 εργάσιμων πάλι και το ρυμοτομικό αναρτάται εκ νέου μόνον για 10 εργάσιμες.

Κανόνες - λάστιχο

Πλην ρυμοτομικών, όλα τα επίπεδα σχεδιασμού γίνονται λάστιχο, καθώς μπορούν ανά πάσα στιγμή να τροποποιηθούν για να χωρέσουν τα πάντα (έργα, προγράμματα, παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας) με πρόσχημα την αντιμετώπιση "εξαιρετικών ή απρόβλεπτων αναγκών" ή την ενσωμάτωση νέων δεδομένων.