Θα μπορούν να ξεκινούν τη λειτουργία με υπεύθυνες δηλώσεις! Μετά θα τις ελέγχουν ιδιώτες! Τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να φέρει το υπ. Ανάπτυξης μέχρι το τέλος του χρόνου
→Ποιος ο ρόλος του ΣΕΒ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην αναμόρφωση της σχετικής νομοθεσίας
Του Βασίλη Γεώργα
Σε ιδιωτικά συμφέροντα παραδίδει τα κλειδιά της αδειοδότησης των βιομηχανικών επιχειρήσεων και της προστασίας του περιβάλλοντος η κυβέρνηση με νομοσχέδιο που σχεδιάζει να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή το υπουργείο Ανάπτυξης μέχρι το τέλος του χρόνου.
Με πρόσχημα τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά στο Δημόσιο, και στόχο τις fast track αδειοδοτήσεις ως γλυκαντικό σε υποψήφιους επενδυτές, θα δοθεί η δυνατότητα στις βαριές βιομηχανίες να ξεκινούν τη λειτουργία τους χωρίς τις απαραίτητες άδειες, με απλές υπεύθυνες δηλώσεις «αυτοσυμμόρφωσης». Παράλληλα βασικές αρμοδιότητες του κράτους, όπως είναι ο έλεγχος των δικαιολογητικών ίδρυσης και λειτουργίας, ο έλεγχος των περιβαλλοντικών όρων, ακόμη και της νομιμότητας των ίδιων των εγκαταστάσεων, θα πραγματοποιούνται από πιστοποιημένες ιδιωτικές επιχειρήσεις δειγματοληπτικά – και μόνο εκ των υστέρων.
Το περίγραμμα του νέου θεσμικού πλαισίου που έρχεται να ανατρέψει εκ βάθρων το σημερινό σύστημα αδειοδότησης στο όνομα της προσέλκυσης επενδύσεων, παρουσιάστηκε χθες από τον υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη ως «μεταρρύθμιση εθνικής προτεραιότητας» για την κυβέρνηση. Θα αφορά όλους τους τύπους αδειών, όπως άδειες εγκατάστασης, λειτουργίας, ίδρυσης επιχειρήσεων, περιβαλλοντικές άδειες, ειδικές άδειες κ.ά. που ισχύουν για τη βιομηχανία, την εξορυκτική δραστηριότητα, τις υδατοκαλλιέργειες, τα λιμενικά έργα, τα επιχειρηματικά πάρκα καθώς και σε πιο ειδικές κατηγορίες δραστηριοτήτων.
Στην πραγματικότητα, πίσω από την αναμόρφωση της νομοθεσίας για την αδειοδότηση της βιομηχανίας βρίσκεται ο ΣΕΒ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Ο ΣΕΒ έχει ήδη υποβάλει τις προτάσεις του, ενώ η Παγκόσμια Τράπεζα θα έχει κομβικό ρόλο καθώς σε ειδική έκθεση που θα παραδώσει τον Οκτώβριο θα καθορίσει τις διαδικασίες αδειοδότησης που θα συγχωνευτούν ή θα καταργηθούν.
Ο υπουργός Ανάπτυξης δεν έκρυψε πάντως την ανησυχία του για τις αντιδράσεις που θα πυροδοτήσουν οι αλλαγές, ειδικά στο σκέλος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Προεξόφλησε, ωστόσο, πως αυτές θα προέλθουν «από τους οπαδούς του κρατισμού, από όσους στερηθούν γραφειοκρατική εξουσία και από όσους επιδιώκουν “γρηγορόσημα” από τους επιχειρηματίες.
Εκτιμάται, ωστόσο, ότι λόγω της πολυπλοκότητας των υφιστάμενων νόμων και των επιμέρους διαταγμάτων που καθορίζουν σήμερα τις προϋποθέσεις λειτουργίας βιομηχανικών εγκαταστάσεων, η αναμόρφωση όπως την οραματίζεται η κυβέρνηση θα διαρκέσει χρόνια και δύσκολα το νέο θεσμικό πλαίσιο θα εφαρμοστεί πριν από το 2015-2016, ειδικά αν τεθούν θέματα αντισυνταγματικότητας κ.ά.
Τι αλλαγές έρχονται
Η ουσιαστικότερη αλλαγή έχει να κάνει με τον τρόπο αδειοδότησης. Πρώτα θα ξεκινά η λειτουργία της επιχείρησης και θα έπεται ο έλεγχος των δικαιολογητικών και της νομιμότητας λειτουργίας της. Το μοντέλο αυτό ήδη ισχύει σε πολλές μεταποιητικές επιχειρήσεις χαμηλής όχλησης. Με τον τρόπο αυτόν καταργείται το σημερινό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο για κάθε στάδιο απαιτείται έλεγχος του φακέλου από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Οι επιχειρήσεις θα υποβάλλουν μόνο μία απλή «δήλωση συμμόρφωσης» με τις γενικές προδιαγραφές του νόμου και έτσι θα μπορούν να προχωρούν σε όλες τις διαδικασίες ίδρυσης και εγκατάστασης.
Εναλλακτικά, και ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας, η επιχείρηση θα μπορεί να αναθέτει σε ιδιωτικούς ή δημόσιους πιστοποιημένους φορείς την προετοιμασία και τον έλεγχο του φακέλου, όπως περίπου συμβαίνει σήμερα με την έκδοση οικοδομικών αδειών από μηχανικούς. Οι εταιρείες αυτές θα ελέγχονται από το Δημόσιο.
Επίσης θα δίνεται η δυνατότητα χρήσης «εργαλείων» της αγοράς τα οποία έχουν «αποδεικτική αξία» και θα θεωρούνται ισοδύναμα των κρατικών ελέγχων. Αν δηλαδή ο νόμος απαιτεί να συνάψει ασφάλεια πυρός, και μόνον η ύπαρξη του ασφαλιστήριου συμβολαίου θα συνεπάγεται ότι η ασφαλιστική εταιρεία έχει εξετάσει εκ των προτέρων αν τηρήθηκαν οι προδιαγραφές.
Τα ερωτήματα πάντως για το νέο θεσμικό πλαίσιο είναι περισσότερα από τα προβλήματα που επιχειρεί να λύσει. Κατ’ αρχάς είναι σαφές πως τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει αν παράλληλα δεν υπάρξει χωροταξικό σχέδιο και κτηματολόγιο από το υπουργείο Περιβάλλοντος.
Κανείς δεν γνωρίζει ποιες προδιαγραφές και επιμέρους πρότυπα θα θέτει ο νόμος σε σχέση με αυτά που ισχύουν σήμερα για την κάθε επιμέρους βιομηχανική δραστηριότητα. Ο ίδιος ο Κ. Χατζηδάκης προέβλεψε ότι δεν αποκλείεται να προκύψουν και θέματα συνταγματικότητας «τα οποία η κυβέρνηση θα σεβαστεί».
Δεν είναι ξεκάθαρο ποιο είδος αρμοδιότητας, από τους εκ των υστέρων ελέγχους, θα περάσει στους ιδιώτες και ποιο θα παραμείνει στο κράτος. Η ίδια η λειτουργία του συστήματος δεν είναι ξεκάθαρη, ενώ το σκέλος των ποινών που θεωρητικά θα αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο για την τήρηση του νόμου δεν έχει διευκρινιστεί.
πηγή: Η εφημερίδα των συντακτών 5/9/2013