Η αποκάλυψη των τελευταίων ημερών του φωτογραφικού υλικού από τη σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη σε λόφο στο Καστέλι, από την εφημερίδα “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr, έχει προκαλέσει τρομερό ενδιαφέρον εντός και εκτός Κρήτης, αφού το εύρημα έχει κυριολεκτικά αφήσει άφωνους τους αρχαιολόγους στην Ελλάδα, που δεν έχουν ξαναδεί κάτι τέτοιο!
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη φαίνεται να καθόρισε την επίσκεψή της στην Κρήτη με γνώμονα ακριβώς την επίσκεψη στον λόφο Παπούρα πάνω από το αεροδρόμιο Καστελίου, προκειμένου να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι αυτό που προφανώς της περιέγραφαν οι αναφορές των αρχαιολόγων και το συνοδευτικό φωτογραφικό υλικό που εστάλη στο υπουργείο Πολιτισμού!
Οι πληροφορίες από την προσπάθεια τεκμηρίωσης του ευρήματος που αναφέρεται ως Εμπόδιο 24 στον χάρτη του αεροδρομίου Καστελίου είναι ακόμη πιο εντυπωσιακές από τις πρώτες αναφορές, που έκαναν λόγο για πρωτομινωική φρυκτωρία!
Όμως η κατασκευή είναι ακόμη πιο σημαντική, αφού συγκρίνεται, όπως είπε πηγή στο neakriti.gr και στη “Νέα Κρήτη”, με ανάλογου τύπου ευρήματα στην Κιλικία της Καππαδοκίας, στην Ιορδανία, στη Μέση Ανατολή, ακόμη και στην Κύπρο.
Όμως στον ελλαδικό χώρο όχι ως τώρα! Η κατασκευή παραπέμπει σε ιερό και εδώ η πρώτη τεκμηρίωση αφήνει άφωνους όσους την έχουν ακούσει!
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η κατασκευή που βρέθηκε στον λόφο Παπούρα στο Καστέλι, που αποτελείται από έκκεντρους κύκλους, είναι μέρος ιερού που θα μπορούσε να είναι αφιερωμένο στη λατρεία του Δία!
Ήδη ο αρχαιολογικός κόσμος κάνει λόγο για το Ομφάλιο Πεδίο, που κατά τη μυθολογία, όταν η Ρέα μετέφερε από το σπήλαιο της Δίκτης στο σπήλαιο της Ίδης τον νεογέννητο Δία, σε ένα σημείο της Πεδιάδας πέφτει ο ομφαλός του.Στο σημείο που έπεσε ο ομφαλός του νεογέννητου πατέρα των Θεών χτίζεται ένα ιερό και αποτελεί το λεγόμενο κατά τη μυθολογία Ομφάλιο Πεδίο.
Πιστεύεται, λοιπόν, σήμερα κατά μια εκδοχή ότι ο ομφαλός του Δία έπεσε στον λόφο Παπούρα και εκεί χτίστηκε ένα ιερό, το οποίο σήμερα αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια των αρχαιολόγων.
Ο προσανατολισμός κι ο μύθος
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι στο ιερό αυτό, από τις κλίσεις της τοιχοποιίας των έκκεντρων κύκλων, αυτό που φαίνεται είναι θεμέλια, φαίνεται να είχε ύψος, δηλαδή να ήταν μια κατασκευή κτηριακή η οποία ήταν κυλινδρική και ελαφρώς κωνική στην κατάληξή της.
Μάλιστα, από τη δυτική πλευρά φαίνεται ένα άνοιγμα που παραπέμπει σε είσοδο στο κτίσμα, ενώ ο προσανατολισμός του είναι βορινός. Αν κάποιος παρατηρήσει την κατασκευή, γίνεται αντιληπτό ότι υπήρχαν και διαμερίσματα μεταξύ των έκκεντρων κύκλων, όπως εξηγούν γνώστες του αντικειμένου. Ο προσανατολισμός είναι βόρειος.
Με βάση το σταυρικό σχήμα που χωρίζει τους κύκλους, γίνεται αντιληπτό ότι δείχνει τον μαγνητικό Βορρά και αυτό στην Αρχαιολογία έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς σηματοδοτείται μια σχέση Γης και Ουρανού, δηλαδή έρχεται να αποτελέσει τεκμήριο για το Ομφάλιο Πεδίο και τη σχέση με τον Δία!
Για τη χρονολόγηση, αν και δεν υπάρχει ασφαλής εικόνα, λέγεται ότι μπορεί να είναι μεταξύ 3000-2000 π.Χ., δηλαδή προμινωικό, και αν η κατασκευή αυτή όπως προαναφέρθηκε ταυτίζεται με ανάλογες στην Κύπρο, την Κιλικία, τη Μέση Ανατολή και την Ιορδανία, τότε θα μπορούσε θεωρηθεί ότι η λατρεία του Δία έρχεται από τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου ή τη Μεσοποταμία.
Ανάλογη κατασκευή που έχει αναχθεί χρονολογικά στο 7000 π.Χ. βρίσκεται στο Gobekli Tepe, στη Νότια Καππαδοκία, και φάνηκε από το υδρευτικό έργο του Ευφράτη. Μάλιστα, φωτογραφία από το εύρημα στο Gobekli Tepe φαίνεται να παρουσιάζει ομοιότητες, αν και σε αυτό υπάρχουν περίεργες λεπίδες από οψιδιανό.
Δέσμευση για λύση
Η κ. Μενδώνη πραγματοποίησε αυτοψία στο σκάμμα του ευρήματος το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης, ενώ είχε προηγηθεί και κλειστή σύσκεψη με τον υφυπουργό Υποδομών Νίκο Ταχιάο, για να συζητηθεί η εξέλιξη των εργασιών του αεροδρομίου, της τοποθέτησης ραντάρ και η αντιμετώπιση της κατασκευής.
Προτάθηκε μέχρι και η μεταφορά διά του τεμαχισμού του ευρήματος, ωστόσο δεν υπήρξε συγκεκριμένη λύση, όμως η υπουργός Πολιτισμού είπε ότι πολύ σύντομα θα υπάρξει.
Χθες η κ. Μενδώνη και ο κ. Ταχιάος βρέθηκαν στην Περιφέρεια Κρήτης, επισημαίνοντας ότι είδαν το μνημείο που έχει εντοπιστεί και θα γίνουν όσα απαιτούνται για να προστατευθούν, ενώ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι θα προστατευθούν τα αρχαία και τα έργο θα προχωρήσει.
Μεταξύ άλλων, η κ. Μενδώνη ανέφερε: «Κάναμε μια κοινή αυτοψία και τους εμπλεκόμενους φορείς. Είδαμε τον αρχαιολογικό χώρο-μνημείο, και θα προχωρήσουμε στις ενέργειες που πρέπει ώστε και οι αρχαιότητες θα προστατευθούν και το έργο θα προχωρήσει».
Σε δηλώσεις του ο κ. Ταχιάος είπε: «Είμαστε απολύτως διατεθειμένοι να σεβαστούμε την άποψη της κ. Μενδώνη. Το αεροδρόμιο δε θα πάει πίσω. Το επόμενο εγχείρημα είναι: και αεροδρόμιο και αρχαία. Θα λειτουργήσει στις 6 Φεβρουαρίου 2027».
Αλλαγή θέσης ραντάρ
Σχετικά, σε επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών με τις δηλώσεις του Νίκου Ταχιάου αναφέρονται τα εξής: «Μέσα στο αμέσως προσεχές διάστημα, συμφωνήσαμε πως θα υποβάλουμε στο υπουργείο Πολιτισμού την αναθεωρημένη μελέτη της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας - της οποίας τον διοικητή Γιώργο Σαουνάτσο ευχαριστώ για την εποικοδομητική συνδρομή του - σχετικά με την οριστικοποίηση της θέσης του ραντάρ. Τα αρχαία ευρήματα θα μείνουν ακέραια στη θέση τους», ενώ για τη μετατόπιση του δρόμου Παναγιάς-Πετριανού Λάκκου λόγω αρχαίων είπε: «Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα ανακοινώσουμε και τις αποφάσεις για τον Πετριανό Λάκκο, σε σχέση με την πρόταση του Περιφερειακού Συμβουλίου», και κατέληξε: «Και τα δύο έργα θα έχουν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη της Κρήτης».
Κνωσός και Δήμος Ηρακλείου αντιστοίχως - Ένα βήμα πιο κοντά στην UNESCO και τα ενετικά τείχη στο Ηράκλειο
Χθες το πρωί, στην Περιφέρεια Κρήτης πραγματοποιήθηκε σύσκεψη εργασίας για Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων της Κρήτης υπό την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Η υπουργός Πολιτισμού αναφέρθηκε στη συστηματική συνεργασία που έχει διαμορφωθεί με την Περιφέρεια Κρήτης και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, για να προετοιμαστεί επαρκώς η πρόταση των μινωικών ανακτόρων στην UNESCO και σημείωσε πως μέσα από τη σύσκεψη έγινε «ένα ακόμα ουσιαστικό βήμα για να φτάσουμε στον στόχο μας», που είναι τα έργα τα οποία θα ενταχθούν στις ΟΧΕ των μινωικών ανακτόρων να έχουν την ωριμότητα που πρέπει.
Ο περιφερειάρχης Κρήτης υπενθύμισε πως η προσπάθεια ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια, με χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κρήτης, για την προετοιμασία του φακέλου υποψηφιότητας.
Ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός έκανε λόγο για μεγάλη ευκαιρία για την Κνωσό και να γίνει αυτό που πρέπει τόσο για τον αρχαιολογικό χώρο του ανακτόρου, όσο και για τον περιβάλλοντα χώρο, που είναι οργανικά συνδεδεμένος με τον χώρο.
Στη σύσκεψη μετείχαν η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο γενικός γραμματέας του ΥΠ.ΠΟ. Γιώργος Διδασκάλου, ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, ο δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός, ο αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου Νίκος Συριγωνάκης, η αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού Γεωργία Μηλάκη, αιρετοί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου, της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου, της Περιφέρειας και του Δήμου.
Στη συνέχεια ακολούθησε ευρεία σύσκεψη στον Δήμο Ηρακλείου υπό την υπουργό Πολιτισμού. Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης, ο δήμαρχος Ηρακλείου, δίνοντας έμφαση στη διαρκή, στενή και αγαστή συνεργασία υπουργείου- Περιφέρειας- Δήμου και τονίζοντας την ανάγκη καθορισμού ενός κοινού και συνεκτικού πλαισίου δράσης, καθώς και διάθεσης συγκεκριμένων και προδιαγεγραμμένων χρηματικών πόρων, προχώρησε σε αναλυτική και εμπεριστατωμένη παρουσίαση του σχεδιασμού της δημοτικής Αρχής για την ανάδειξη και αξιοποίηση του σπουδαίου μνημείου και την ένταξή του στη ζωή της πόλης.
Ειδικότερα, ο Αλέξης Καλοκαιρινός παρουσίασε μελέτες και προτάσεις για σχεδιαζόμενες παρεμβάσεις διαμόρφωσης των διαδρομών του ισόπεδου τμήματος, για τη στατική αποκατάσταση του παραθαλάσσιου τμήματος των τειχών και τη σύνδεσή του με τον Προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα, τον εξωραϊσμό των κηποθεάτρων, την αντιδιαβρωτική προστασία της παράκτιας ζώνης της παλιάς Ηλεκτρικής, τη διαμόρφωση της πλατείας Κόρακα και των αθλητικών εγκαταστάσεων, τη στερέωση και στατική αποκατάσταση του Προμαχώνα Μαρτινέγκο, τη δημιουργία βάσης δεδομένων για το μνημείο με φωτογραφικό υλικό, καταγραφή επεμβάσεων κ.ά.
Ο δήμαρχος Αλέξης Καλοκαιρινός αναφέρθηκε, επίσης, στην ανάγκη διαμόρφωσης χώρων στάθμευσης στην τάφρο για τους επισκέπτες του μνημείου, στη διαμόρφωση της δυτικής τάφρου (από το Κομμένο Μπεντένι έως το κηποθέατρο “Ν. Καζαντζάκης”), του πάρκου Νεολαίας και του Προμαχώνα Σαμπιονάρα, στην ανάδειξη των χαμηλών πλατειών και στοών, καθώς και στην ανάγκη φωτισμού του μνημειακού περιβόλου, των πυλών και της τάφρου.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίασης πραγματοποιήθηκε ένας γόνιμος διάλογος, με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη να προχωρά σε επισημάνσεις, να θέτει δεδομένα και παραμέτρους που πρέπει να ακολουθηθούν και με την πλούσια εμπειρία της να δίνει χρήσιμες οδηγίες για την ιεράρχηση, την προτεραιοποίηση και τα επόμενα βήματα των παρεμβάσεων. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή στη σύσκεψη του περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη και του γενικού γραμματέα του υπουργείου Γιώργου Διδασκάλου, καθώς επίσης και των αντιδημάρχων και των υπηρεσιακών στελεχών των τριών φορέων.
Μάλιστα, ο περιφερειάρχης Κρήτης μίλησε για έργα που μπορεί να ξεπεράσουν τα 50 εκατομμύρια ευρώ και είναι έργα δεκαετίας, αναφερόμενος τόσο στα ενετικά τείχη και την προγραμματική σύμβαση παραχώρησης από το υπουργείο Πολιτισμού στον Δήμο Ηρακλείου, αλλά και τα Ανατολικά Νεώρια, που χρηματοδοτεί η Περιφέρεια Κρήτης, ενώ αναζητούνται κονδύλια και για τα Νεώρια στα Χανιά. Επίσης, προσεχώς το υπουργείο θα προχωρήσει στη δημοπράτηση για τον Άγιο Μηνά, που έχει ενταχθεί στα ΣΒΑΑ του Δήμου Ηρακλείου.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή του γενικού γραμματέα του υπουργείου Γιώργου Διδασκάλου, διευθυντών και υψηλόβαθμων στελεχών του υπουργείου, της διευθύντριας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Ηρακλείου Βάσως Συθιακάκη, των αντιδημάρχων Γιώργου Σισαμάκη, Νίκου Γιαλιτάκη, Στέλας Αρχοντάκη-Καλογεράκη και Ρένας Παπαδάκη-Σκαλίδη, της γενικής γραμματέως του Δήμου Μαρίας Σκραφνάκη, της προϊσταμένης της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Κρήτης Μαρίας Κασωτάκη και υπηρεσιακών στελεχών.