Νέο ΕΣΕΚ : Προσγειώνονται οι στόχοι, περιορίζονται 30% οι δαπάνες - Στα ίδια επίπεδα οι ΑΠΕ, χαμηλώνει ο πήχης για ηλεκτροκίνηση, κτίρια, υδρογόνο - Στοίχημα, η μείωση των εκπομπών CO2 με πιο αποδοτικές πολιτικές

Η λέξη κλειδί είναι η αποτελεσματικότητα, όπως φαίνεται και από τη βασική ιδέα που επεξεργάζεται το ΚΑΠΕ, το οποίο και εκπονεί το νέο σχέδιο. Η επίτευξη του ίδιου αποτελέσματος όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών CO2, αλλά με πιο οικονομικά μέσα, όπως έχει γράψει το Energypress.

Στη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής για το νέο ΕΣΕΚ, που έγινε υπό την υφυπ. ΠΕΝ Αλ. Σδούκου, μπορεί να ακούστηκαν πολλές και διαφορετικές απόψεις, ωστόσο το ζητούμενο είναι πως θα επιτευχθούν οι στόχοι αλλά με χαμηλότερη δαπάνη.

Αυτό σημαίνει ότι διατηρείται ο στόχος για μείωση κατά 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030, αλλά θα συνοδεύεται από ένα «πακέτο» δαπανών αρκετά χαμηλότερο των περίπου 200 δισ ευρώ (ενισχύσεις και ίδια κεφάλαια), που έβγαζε το ΕΣΕΚ, το οποίο εστάλη το Δεκέμβριο στις Βρυξέλλες.

Σαν προσέγγιση προκρίνεται να περιορισθούν κατά τουλάχιστον 30% οι δαπάνες, κατεβάζοντας το «λογαριασμό» στα 130 - 140 δισ ευρώ. Αυτό φυσικά με τη σειρά του απαιτεί βελτίωση της αποδοτικότητας των πράσινων πολιτικών, και αναπροσαρμογές όπου χρειάζεται, ώστε να επιτευχθεί ο ίδιος στόχος αλλά με 60-70 δισ ευρώ λιγότερα κονδύλια.

Αν μάλιστα αφαιρεθούν, όπως ακούγεται, από το τελικό κείμενο, επενδύσεις που ούτως ή άλλως θα γίνονταν έως το 2030, όπως αντικαταστάσεις παλαιών αυτοκινήτων, οικιακού εξοπλισμού και αναβαθμίσεις κτιρίων, τα νούμερα μπορεί να είναι ακόμη χαμηλότερα. Η λογική εδώ είναι ότι το ΕΣΕΚ δεν πρέπει να «φουσκώνει» με περιττές δαπάνες, που το μόνο που πετυχαίνουν είναι να αυξάνουν το σκεπτικισμό απέναντι στις πράσινες πολιτικές και να συκοφαντούν τη προσπάθεια μείωσης των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα. 

Σε πολύ αδρές γραμμές, η φιλοσοφία του νέου ΕΣΕΚ είναι ότι αρκετές τεχνολογίες παραμένουν ακόμη ακριβές (ηλεκτροκίνηση, αντλίες θερμότητες, υδρογόνο), η κοινωνία δεν μπορεί να σηκώσει τόσο μεγάλα βάρη και για αυτό θα ελαφρύνει από δαπάνες. Ειδάλλως θα τεθεί σε κίνδυνο η ίδια η λαϊκή αποδοχή της πράσινης μετάβασης.

Σ' αυτή τη κατεύθυνση, το κύριο βάρος στον εξηλεκτρισμό της χώρας μετατίθεται για τη δεκαετία 2030-2040, όταν οι τεχνολογίες θα έχουν ωριμάσει κι άλλο, τα κόστη θα έχουν χαμηλώσει, και τα παραπάνω θα είναι πολύ πιο προσιτά. Τότε, όλες αυτές οι τεχνολογίες θα επαναξιολογηθούν.

Εξάλλου επείγει η θωράκιση της χώρας με κονδύλια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που είναι εδώ, συμβαίνει σήμερα και δεν θα συμβεί σε δέκα και δεκαπέντε χρόνια. Είναι βασική πλέον κατεύθυνση της κυβερνητικής πολιτικής, όπως την περιέγραψε ο ΥΠΕΝ Θ.Σκυλακάκης από το πρόσφατο Power & Gas Forum και το επαναλαμβάνει συνεχώς.

Ασφαλώς και το νέο ΕΣΕΚ δεν μπορεί να είναι εκτός των ευρωπαϊκών κανόνων, ωστόσο πρέπει να εξασφαλισθούν και πόροι για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, ειδικά όταν οι ευρωπαικοί προυπολογισμοί και τα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ, όπως το Ταμείο Αλληλεγγύης για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, υστερούν απελπιστικά στο συγκεκριμένο τομέα.

Επομένως, ΥΠΕΝ και συντακτική ομάδα του νέου ΕΣΕΚ αναζητούν εκείνους τους τρόπους ώστε οι πράσινες πολιτικές να επιτευχθούν με πιο οικονομικά μέσα και ένας δρόμος μόνο υπάρχει για να συμβεί αυτό. Πιο αποδοτικές δράσεις, ενίοτε και χαμηλότεροι στόχοι.

Εξαίρεση αποτελούν οι ΑΠΕ, οι οποίες όμως δεν χρειάζονται πλέον επιδοτήσεις, ενώ οι στόχοι του 2030 έχουν ήδη επιτευχθεί.

Κρίνοντας με βάση τη γενική εικόνα και τις μέχρι τώρα πληροφορίες, η επιμέρους εικόνα σε κάποιους βασικούς τομείς διαμορφώνεται ως εξής: 

1. ΑΠΕ. Διατηρείται ο ίδιος στόχος, δηλαδή για 23- 24 GW έως το 2030, όπως και στο ΕΣΕΚ του Δεκεμβρίου. Αλλά ανεβαίνει η συμμετοχή τους στο μείγμα και από 79%, θα φτάσει στο 89% επί του συνόλου της ηλεκτροπαραγωγής. Τι έχει συμβεί; Απλώς στο νέο ΕΣΕΚ μειώνεται ο παρονομαστής, δηλαδή η πρόβλεψη για τη ζήτηση μέχρι το 2030. Εκτιμάται ότι θα είναι ελαφρώς μικρότερη σε σχέση με τις προβλέψεις του υφιστάμενου σχεδίου. Αρα με τις ίδιες ΑΠΕ επιτυγχάνεται μεγαλύτερη διείσδυση.

2. Υδρογόνο. Πέφτει «ψαλίδι» σε σχέση με τις προβλέψεις του τωρινού σχεδίου. Το νέο κείμενο θα μιλά για μόνο 1 TWH πράσινου υδρογόνου ως το τέλος της δεκαετίας, αντί για 4 TWH που προέβλεπε το παλιό. Και αυτό συνδέεται και με την αυξημένη συμμετοχή ΑΠΕ στο μείγμα. Για να παραχθεί 1,5 TWH χρειάζεται 1,5 TWH ηλεκτρισμού. Ακριβώς επειδή μειώνονται οι φιλοδοξίες για άφθονη παραγωγή πράσινου υδρογόνου, η συμμετοχή των ΑΠΕ ως ποσοστό επί της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής αυξάνεται.

3. Ηλεκτροκίνηση. Επικρατεί περισσότερος πραγματισμός και πιο συντηρητική προσέγγιση σε σχέση με το κείμενο του Δεκεμβρίου. Συγκεκριμένα περιορίζεται ο στόχος ότι σε εξι χρόνια από σήμερα, ως το 2030, θα έχουμε 460.000 οχήματα, ηλεκτρικά και plug-in υβριδικά. Κατέστη έστω με αρκετή καθυστέρηση σαφές ότι δεν υπάρχει περίπτωση να επιτευχθεί κάτι τέτοιο. Αυτό σημαίνει ότι μειώνεται αισθητά η εκτίμηση για δαπάνη 100 δισ ευρώ μόνο από την ηλεκτροκίνηση, την οποία προβλέπει το τωρινό σχέδιο. Εκεί που θα δίνεται βάρος θα είναι στην ανάπτυξη ενός εκτεταμένου δικτύου φόρτισης πανελλαδικά. Και η αύξηση του στόλου των ηλεκτρικών οχημάτων παραπέμπεται για την επόμενη δεκαετία, 2030-2040, όταν η τεχνολογία θα έχει γίνει φθηνότερη και τα ηλεκτρικά πιο προστιά στο μέσο πορτοφόλι.

4. Κτίρια. Και εδώ αναθεωρείται ο στόχος του τωρινού κειμένου που προέβλεπε δαπάνες 50 δισ ευρώ από τον οικιακό και κτιριακό τομέα, τόσο με την αναβάθμιση ακινήτων, όσο κυρίως με την αγορά νέων λιγότερο ενεργοβόρων συσκευών, όπως αντλίες θερμότητας και γενικώς αντικατάσταση του παλαιού οικιακού εξοπλισμού με νέο, πιο αποδοτικό. Έως το 2030, η χώρα θα πορευτεί με τα υφιστάμενα κοινοτικά κονδύλια και επειδή μέχρι τότε εκτιμάται ότι θα έχουν μειωθεί αισθητά οι τιμές στις αντλίες θερμότητας, ο μεγάλος εξηλεκτρισμός της χώρας παραπέμπεται για την επόμενη δεκαετία.