Ο κ. Α.Π. είναι ένας από τους 6,7 εκατ. καταναλωτές ρεύματος στη χώρα. Eχει μία από τις 5 εκατ. παροχές ρεύματος νοικοκυριών. Η πλειονότητα, περί το 73%, είναι πελάτες της «δημόσιας» ΔΕΗ, αλλά περίπου 1 εκατ. έχουν στραφεί στους 25 ιδιώτες παρόχους, με δέλεαρ τις διαφημιζόμενες χαμηλές χρεώσεις. Αυτές που στις αρχές του 2020 έγιναν πράγματι δελεαστικές, όταν η κυβέρνηση επέβαλε στη ΔΕΗ να αυξήσει σχεδόν κατά 20% τα τιμολόγιά της, στο όνομα της υποτιθέμενης χρεοκοπίας της. Αυτά, βέβαια, μέχρι το περασμένο καλοκαίρι, οπότε τινάχτηκε το καπάκι της χύτρας και οι ρήτρες αναπροσαρμογής «απέδρασαν» από τα ψιλά γράμματα των συμβολαίων, προκαλώντας ηλεκτροσόκ στα νοικοκυριά και... αφασία στην κυβέρνηση.
Ο Α.Π. εδώ και δύο χρόνια έχει εμπλακεί σε μια διελκυστίνδα μεταξύ μιας ιδιωτικής εταιρείας (που απαιτεί τις «ρήτρες» της), της ΔΕΗ, του Συνηγόρου του Καταναλωτή και της ΡΑΕ, προσπαθώντας να βρει το δίκιο του. Και παρότι το βρίσκει, όπως σαφέστατα προκύπτει από το πόρισμα του Συνηγόρου του Καταναλωτή, το οποίο παρουσιάζει η «Εφ.Συν.», υποχρεώνεται να πληρώσει «κερατιάτικα» άνω των 1.000 ευρώ για ρεύμα που είτε δεν κατανάλωσε είτε του χρεώθηκε με όρους… Σάιλοκ, για να μην του διακόψουν την παροχή. Κι αν ο κ. Α.Π. είναι από τους λίγους που μπορούν να διαβάζουν τα ψιλά γράμματα των συμβολαίων, ξέρουν τι εστί ΡΑΕ και Συνήγορος Καταναλωτή και μπορούν να τεκμηριώσουν μια προσφυγή, αναρωτιέται κανείς τι περιμένει τα εκατομμύρια καταναλωτών που δυσκολεύονται ακόμη και να διαβάσουν έναν λογαριασμό ρεύματος.
Το χρονικό της περιπέτειας του Α.Π. έχει ως εξής:
■ Τον Δεκέμβριο του 2019 νοίκιασε κατοικία, την οποία ο ιδιοκτήτης είχε συνδέσει σε πρόγραμμα χαμηλής κατανάλωσης ιδιωτικής εταιρείας*. Ο ενοικιαστής Α.Π., με απώτερο στόχο να στραφεί στη ΔΕΗ, περνάει πρώτα στο όνομά του το συμβόλαιο με την ιδιωτική εταιρεία, χωρίς να συμφωνήσει συγκεκριμένο πρόγραμμα. Χωρίς τη συγκατάθεσή του, η εταιρεία τον εντάσσει σε πρόγραμμα νυχτερινής κατανάλωσης με ετήσιο πάγιο 59 ευρώ.
■ Για περίπου έναν χρόνο, πέραν του παγίου, οι λογαριασμοί δεν είχαν κάτι ανησυχητικό. Μέχρι τον Μάρτιο του 2021, οπότε εμφανίζεται ένας εκκαθαριστικός τετραμήνου 506 ευρώ (Νοέμβριος 2020-Μάρτιος 2021), από τα οποία σε κατανάλωση ρεύματος αντιστοιχούσαν 373 ευρώ. Στο ποσό περιλαμβάνεται δεύτερη ετήσια πάγια συνδρομή 59 ευρώ και «ρήτρα» 70,89 ευρώ (ρήτρα χονδρικής ρεύματος, που κάθε εταιρεία τη βαφτίζει στους λογαριασμούς με δικό της τρόπο). Ο Α.Π. αμφισβητεί αυτό το ποσό και το πάγιο, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η τιμή κιλοβατώρας που είχε συμφωνήσει με την εταιρεία είναι πλασματική.
■ Αποφασίζει να αποχωρήσει και να στραφεί στη ΔΕΗ, πληρώνοντας μόνο το ποσό που αναγνωρίζει ως πραγματική κατανάλωση ρεύματος, αλλά η ΔΕΗ του απαντά ότι για να τον δεχτεί ως πελάτη θα πρέπει να έχει εξοφλήσει πλήρως τον προηγούμενο πάροχο, γιατί «έτσι της επιβάλλει σχετική απόφαση της ΡΑΕ».
■ Μάρτιο του 2021 ο Α.Π. υποβάλλει παράπονο στον Συνήγορο του Καταναλωτή για τις χρεώσεις που αμφισβητεί και μετά τρεις μήνες, αφού η ιδιωτική εταιρεία δεν ανταποκρίθηκε στις σχετικές οχλήσεις του Συνηγόρου, ο τελευταίος υποβάλλει το σαφές και κατηγορηματικό πόρισμά του στην αρμόδια Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας.
Τι λέει το πόρισμα; Οτι το συμβόλαιο που επέβαλε η εταιρεία στον πελάτη της περιείχε καλυμμένες ποινικές ρήτρες που προσκρούουν στην «ανυπαίτια και καλόπιστη άγνοια του καταναλωτή», ότι η απειλή διακοπής ρεύματος από την εταιρεία σε περίπτωση μη πληρωμής αμφισβητούμενης χρέωσης συνιστά «αθέμιτη και ιδιαιτέρως επιθετική εμπορική πρακτική», ότι η εταιρεία δεν προβαίνει σε διαφανή και έγγραφη ενημέρωση των καταναλωτών για την ύπαρξη μηχανισμού αναπροσαρμογής του τιμήματος, ούτε στη νόμιμη εκτίμηση του ετήσιου κόστους προμήθειας ή της μέσης μοναδιαίας τιμής ή έστω της συνολικής χρέωσης των ρητρών κ.λπ. Και καλεί την εταιρεία να μειώσει τις χρεώσεις και να αλλάξει τα σχετικά κείμενα στα συμβόλαιά της.
■ Η εταιρεία δεν απάντησε ποτέ στον Συνήγορο, ο τελευταίος διαβίβασε το πόρισμά του στη ΡΑΕ, αυτή ως «τροχονόμος παραπόνων», επαναπροώθησε το αίτημα στην εταιρεία και τελικώς κάποια απάντηση της εταιρείας έρχεται στα τέλη Ιουλίου μέσω ΡΑΕ. Αγνοώντας παντελώς τις συστάσεις του Συνηγόρου, η εταιρεία διακηρύσσει απλώς ότι όλα είναι καλώς καμωμένα στα συμβόλαιά της.
■ Το «καλό» όμως το φύλαγε για το τέλος: ενώ ο Α.Π., νιώθοντας δικαιωμένος από τον Συνήγορο, πληρώνει όσα αναγνωρίζει ως πραγματικές χρεώσεις, η εταιρεία τον «τιμωρεί» καλώντας τον ΔΕΔΔΗΕ να του κόψει το ρεύμα! Στις διαμαρτυρίες του πελάτη της, η εταιρεία το μόνο που αποδέχεται ως συμβιβασμό είναι η αποπληρωμή του 80% της οφειλής για να του ξανασυνδέσουν το ρεύμα. Ετσι, υποκύπτοντας στον εκβιασμό, ο Α.Π. αποπληρώνει το υπόλοιπα 376 ευρώ, κάνει αίτηση για τη ΔΕΗ, που καθυστερεί λόγω μεγάλου κύματος επιστροφής μετά τις τεράστιες ανατιμήσεις. Τελικά ο Α.Π. τιμωρείται με ακόμη δύο... αποχαιρετιστήριους λογαριασμούς: 431 ευρώ τον Νοέμβριο, από τα οποία 265 ευρώ είναι «ρήτρα προσαρμογής», και άλλα 210 τον Δεκέμβριο με κατανάλωση μόλις 30 ευρώ και «ρήτρα» 128 ευρώ! Κι αυτά τα ποσά είναι υποχρεωμένος να τα πληρώσει για να μπορέσει να περάσει στη ΔΕΗ, αλλιώς η τελευταία είναι υποχρεωμένη να του κόψει το ρεύμα.
Αυτή η… ηλεκτρική περιπέτεια είναι η μικρογραφία αυτού που συμβαίνει σε εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές, με την κυβέρνηση αδιάφορο παρατηρητή (τα περίπου 100 ευρώ επιδότησης που έχει υποσχεθεί για το τετράμηνο Σεπτεμβρίου- Δεκεμβρίου είναι το μόνο χειροπιαστό μέτρο μέχρι σήμερα) και τις αρμόδιες αρχές, πρωτίστως τη ΡΑΕ, απλούς διεκπεραιωτές παραπόνων. Τα οποία είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Αν, όπως επαίρεται στην τελευταία έκθεση πεπραγμένων της, η ΡΑΕ, πέρσι διεκπεραίωσε σχεδόν 380.000 παράπονα για τους λογαριασμούς ρεύματος, στην πλειονότητά τους για τα ψιλά γράμματα των συμβολαίων, φέτος με τις τιμές εκτός ελέγχου πόσα παράπονα έχει δεχθεί; Και τι είδους βοήθεια πρόσφερε στους απελπισμένους καταναλωτές; Σαν αυτή που (δεν) πρόσφερε στον Α.Π.;
! Δεν κατονομάζουμε την εταιρεία για δύο λόγους: Πρώτον, για να μη θεωρηθεί ότι μεροληπτούμε υπέρ ανταγωνιστών της. Δεύτερον, διότι, όπως προκύπτει από δεκάδες καταγγελίες που φτάνουν στην «Εφ.Συν.», αλλά και από ανάλογα πορίσματα του Συνηγόρου του Καταναλωτή, η πρακτική της είναι πανομοιότυπη με όλων σχεδόν των ανταγωνιστών της.