Ενα ατελείωτο τρενάκι του τρόμου θυμίζουν οι τιμές φυσικού αερίου και ρεύματος σε μια τρελή πορεία που δεν φαίνεται να ανακόπτεται νωρίτερα από το επόμενο καλοκαίρι. Σε ένα τετοιο αυτοτροφοδοτούμενο σπιράλ ανόδου, η αγορά επεξεργάζεται σενάρια τρόμου με τιμές κιλοβατώρας ακόμη και… 35 λεπτά μέσα στον Ιανουάριο.
Οι προβλέψεις για την ενεργειακή φτώχεια είναι ότι θα καταγράψει άνοδο, μικρές και μεσαίες παραγωγικές επιχειρήσεις κάνουν σχέδια μείωσης της παραγωγής τους και η κυβέρνηση πονοκεφαλιάζει, αφού γνωρίζει ότι το νέο πακέτο μέτρων που ετοιμάζει θα μοιάζει σταγόνα στον ωκεανό μπροστα στην πραγματική αύξηση του κόστους. Που θα φτάσουν οι τιμές; Κανείς δεν ξέρει. Ενώ τον Οκτώβριο το επιπλέον κόστος για την ελληνική οικονομία υπολογίζονταν σε 1-2 δισ, νεότερες προβλέψεις το ανεβάζουν στα 3 και πλέον δισ. ευρώ.
Ακόμη χειρότερα, τα συμβόλαια φυσικού αερίου στην προθεσμιακή αγορά παρουσιάζουν εικόνα που θυμίζει ακραίες διακυμάνσεις μικρών μετοχών της Wall. Χθες τα futures για τον Μάρτιο του 2022 έδειχναν τιμή στα 110,95 ευρώ. Σήμερα διαπραγματεύονται σε πάνω από… 111 ευρώ. Ενα μήνα πριν, η προθεσμιακή αγορά έδειχνε αποκλιμάκωση μετά τον Μάρτιο του 2022. Πλέον, η διαδικασία αυτή μετατίθεται βαθύτερα μέσα στο έτος, ενώ τα συμβόλαια για τον Αύγουστο κλείνονται σε τιμές 58% υψηλότερες από τις περυσινές, στα 70-71 ευρώ η μεγαβατώρα. Η παλαιότερη πρόβλεψη του Ευάγγελου Μυτιληναίου ότι η ενεργειακή κρίση είναι η πρώτη απο πολλές φαίνεται να επιβεβαιώνεται, η κλιμακούμενη ένταση στις σχέσεις της Δύσης με Ρωσία και Κίνα, λειτουργεί μόνο αρνητικά για τις τιμές, ενώ το σίριαλ με τον αγωγό Nord Stream 2 φαίνεται ότι θα κρατήσει καιρό.
Σε αυτό το περιβάλλον συναντώνται σήμερα οι 27 ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναζητώντας επιτέλους μια κοινή ευρωπαϊκή γραμμή, και ενώ μόλις χθες η Κομισιόν παρουσίασε τη πρόταση για εθελοντική, κοινή προμήθεια αερίου, η οποία ωστόσο ακόμη και αν υιοθετηθεί θα αφορά την επόμενη χρονιά. Οσο για την σημερινή Σύνοδο Κορυφής, αναμένεται να καταγραφεί ξανά το χάσμα Νότου-Βορρά, ο οποίος με την ασφάλεια που του προσφέρουν οι πολλές διασυνδέσεις, το πλούσιο ενεργειακό μείγμα και η καλύτερη λειτουργία των αγορών του, αρνείται την ανάγκη μεταρρυθμίσεων.
Παρά το γεγονός πως όλοι (εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης) συνομολογούν ότι η δυνατότητα κοινής αγοράς φυσικού αερίου είναι μία κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση, αναλυτές θεωρούν ότι η συζήτηση στο ευρωπαϊκό συμβούλιο θα αποβεί άκαρπη.
Σε αυτό το κλίμα η αγορά κάνει τα δικά της σενάρια τρόμου. Στο πρώτο 15νθήμερο του Δεκεμβρίου η μέση τιμή εκκαθάρισης στην χονδρική ήταν στα 226 ευρώ η μεγαβατώρα, πάνω κάτω όπου και ο μέσος όρος για το Νοέμβριο (228 ευρώ). Χονδρική στα 228 ευρώ σήμαινε λιανική στα 300 ευρώ για το Δεκέμβριο, δηλαδή 30 λεπτά η κιλοβατώρα.
Οι εκτιμήσεις ωστόσο για το δεύτερο 15νθήμερο του Δεκεμβρίου αναφέρουν ότι θα είναι πιο επώδυνο, βοηθούμενο από την πτώση της θερμοκρασίας και το γεγονός ότι τα γενεσιουργά αίτια της κρίσης βρίσκονται όλα σε έξαρση: Από τη χαμηλή στάθμη στις ευρωπαϊκές αποθήκες αερίου μέχρι το χάσμα Βορρά- Νότου και την «αδυναμία» της Gazprom να αυξήσει την παροχή, ασκώντας πίεση για να πάρει άδεια για τον αγωγό Nord Stream 2. Εφόσον, η μέση τιμή για το Δεκέμβριο εκτιναχθεί στα 250 ευρώ η μεγαβατώρα, αυτό μεταφράζεται σε λιανική 325 -330 ευρώ για τον Ιανουάριο, δηλαδή 33 λεπτά η κιλοβατώρα. Και υπάρχουν και πιο ακραία σενάρια που κάνουν λόγο για 350 ευρώ, δηλαδή 35 λεπτά η κιλοβατώρα, κ.ό.κ. Το πρόβλημα ωστόσο δεν είναι μόνο αυτό, αλλά ότι οι αυξήσεις μετακυλίονται πλέον με γεωμετρική ταχύτητα στις τιμές των προϊόντων. Όλα είναι καταδικασμένα να αυξηθούν από 5% με 10%. Αν ενα νοικοκυριό μιας τετραμελούς οικογένειας ξόδεψε το μήνα 500 ευρώ για σούπερ μάρκετ, η δαπάνη θα ανέβει μέσα στις γιορτές το λιγότερο 100 με 200 ευρώ, φαινόμενο που θα ενταθεί τους επόμενους μήνες. Την ίδια στιγμή το φάντασμα της ενεργειακής φτώχειας αρχίζει να δείχνει τα δόντια του. Αν οι θεσμοί επιμένουν στην επιβολή κριτηρίων και το επόμενο πακέτο επιδότησης στο ρεύμα να μη χορηγηθεί οριζόντια σε όλους, παρά στοχευμένα, με εισοδηματικά, περιουσιακά ή άλλα κριτήρια, είναι πιθανό κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές να χάσουν ακόμη και αυτή τη μικρή στήριξη που είχαν.