Αποκαλυπτικοί για τη βιωσιμότητα του σχεδιαζόμενου αεροδρομίου στο Καστέλλι Ηρακλείου είναι οι όροι που θέτει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για το δάνειο των 180 εκατ. ευρώ, τα οποία θα αποτελέσουν τη χρηματοδοτική συμβολή του Ελληνικού Δημοσίου για την κατασκευή του έργου. Με βάση τη σύμβαση που υπογράφτηκε χθες από τον υπουργό Οικονομίας, Χρήστο Σταϊκούρα, παρουσία των υπουργών Ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη και Υποδομών Κ. Καραμανλή, η ΕΤΕπ ζητά κατ’ ουσίαν ως ενέχυρο την έκταση-φιλέτο του σημερινού αεροδρομίου «Νίκος Καζαντζάκης», περίπου 3.000 στρεμμάτων, στο βόρειο παραλιακό μέτωπο της πόλης του Ηρακλείου.
Τη στιγμή που τοπικοί φορείς της Κρήτης (δήμαρχοι, περιφερειάρχης, βουλευτές κ.ά.) μιλούν για την ανάγκη αξιοποίησης της έκτασης του σημερινού αεροδρομίου «προς όφελος των πολιτών», φαίνεται πως η ίδια έκταση έχει ήδη υποθηκευτεί στην ΕΤΕπ, που ως τράπεζα θέλει να εξασφαλίσει την επιστροφή των χρημάτων τα οποία δανείζει στο Ελληνικό Δημόσιο. Δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρα διατυπωμένο στην ίδια την ανακοίνωση για την έγκριση της δανειακής σύμβασης και στο κείμενο που έχει αναρτηθεί και στην ιστοσελίδα της ΕΤΕπ, ήδη από τον Οκτώβριο του 2019: «Η οικονομική βιωσιμότητα του έργου (σ.σ. του αεροδρομίου Καστελλίου) εξαρτάται από την έγκαιρη και επιτυχημένη ανάπτυξη του χώρου του σημερινού αεροδρομίου. Η Τράπεζα θέτει ως προϋπόθεση την τήρηση ενός οδικού χάρτη για την ανάπτυξη του υφιστάμενου χώρου» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Είναι η πρώτη φορά που συνδέεται τόσο στενά και ρητά η τύχη της έκτασης στη Νέα Αλικαρνασσό με την πορεία υλοποίησης του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι. Στην παραπάνω φράση συμπυκνώνονται δύο μεγάλες αλήθειες για το φαραωνικό έργο που σχεδιάζεται, τις οποίες αποκρύπτουν συστηματικά εδώ και χρόνια από τους κατοίκους της Κρήτης. Πρώτον, ότι το έργο στο Καστέλλι δεν είναι οικονομικά βιώσιμο. Η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ-GMR, αν και έχει προκληθεί επανειλημμένα, δεν έχει παρουσιάσει ποτέ μελέτη βιωσιμότητας του έργου. Συνεπώς για να είναι βέβαιη η ΕΤΕπ ότι θα πάρει πίσω τα χρήματά της, ζητά μια καλή «υποθήκη» και την έχει ήδη εντοπίσει στο παραλιακό φιλέτο του σημερινού αεροδρομίου. Δεύτερον, καταρρίπτεται ο μύθος της «αποδέσμευσης» της έκτασης στη Νέα Αλικαρνασσό, για να «ανασάνει» το Ηράκλειο.
Οδικός χάρτης
Η ΕΤΕπ όχι μόνο δεν έχει σκοπό να αφήσει στη διάθεση της τοπικής κοινωνίας την έκταση, αλλά στους όρους εκταμίευσης των 180 εκατ. περιγράφεται τόσο ασφυκτικά η πορεία εκποίησής της, ώστε το μόνο που λείπει είναι η... φωτογραφία του επενδυτή.
Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Andrew McDowell, δήλωσε χθες πως «χαιρετίζει τη δέσμευση που έχει αναληφθεί για ανάπλαση της περιοχής του υπάρχοντος αεροδρομίου του Ηρακλείου», από την οποία, όπως είπε, θα προκύψουν οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη. «Αυτή η ανάπλαση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των όρων του δανείου μας» είπε, συνδέοντας ευθέως την τύχη των δύο αεροδρομίων. Ηδη από τον περασμένο Οκτώβριο έχει δημοσιοποιηθεί ο οδικός χάρτης που συνδέει κάθε ένα από τα στάδια της εκταμίευσης του δανείου για το Καστέλλι με την εκποίηση της έκτασης στη Νέα Αλικαρνασσό.
Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι:
■ Για να εκταμιευτεί η πρώτη δόση των 70 εκατομμυρίων θα πρέπει να δεσμευτεί ρητά η κυβέρνηση ότι η ανάπλαση της συγκεκριμένης έκτασης είναι στον σχεδιασμό της. Εδώ μάλιστα χρησιμοποιείται και ο όρος μνημόνιο (Memorandum of Understanding) ως ένα από τα ενδεχόμενα σχήματα που μπορεί να πάρει η δέσμευση αυτή από την πλευρά της Ελλάδας.
■ Για την εκταμίευση των επόμενων 30 εκατομμυρίων ευρώ απαραίτητη προϋπόθεση είναι το ξεκαθάρισμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της έκτασης, που ανήκει κατά 85% στο υπουργείο Αμυνας. Η κυριότητα αυτή θα πρέπει να περιοριστεί μόνο στο 15%, με τις στρατιωτικές χρήσεις που θα απομείνουν «να μη βάζουν περιορισμούς στο σχέδιο αξιοποίησης της συνολικής έκτασης».
■ Για την εκταμίευση της τρίτης δόσης (40 εκατ.) απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δημιουργία ενός φορέα τύπου ΤΑΙΠΕΔ («οποιοσδήποτε δημόσιος φορέας, δημόσιος οργανισμός ή κρατική επιχείρηση» αναφέρεται στο ακριβές κείμενο), ο οποίος θα αναλάβει τον σχεδιασμό των δράσεων που μπορούν να αναπτυχθούν στη συγκεκριμένη έκταση. Εδώ το σενάριο μοιάζει πολύ με τα ΕΣΧΑΔΑ (Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων) μέσω των οποίων έχουν εκποιηθεί ή εκποιούνται κι άλλες εκτάσεις στην Κρήτη όπως το Κάβο Σίδερο και πιο πρόσφατα η πρώην αμερικανική βάση στις Γούρνες για τη δημιουργία καζίνου.
■ Στο τελευταίο στάδιο της εκταμίευσης (40 εκατ.) η δανειακή σύμβαση θέτει ως προαπαιτούμενα τον καθορισμό των χρήσεων γης, τη δημιουργία ζωνών χρήσεων ανάλογα με το master plan και εν τέλει την εύρεση του επενδυτή. Μάλιστα στο κείμενο τονίζεται πως ο επενδυτής μπορεί να έχει βρεθεί και σε προηγούμενα στάδια και έτσι «ο όλος χωρικός σχεδιασμός να συνδέεται άμεσα με τους δικούς του σχεδιασμούς».
Πηγή: https://www.efsyn.gr/efkriti/koinonia/228211_ypothikeyoyn-kazantzakis