Ζήτημα μερικών εβδομάδων, έως τα τέλη Ιανουαρίου, τοποθετούν πηγές του ΥΠΕΝ την προκήρυξη του διαγωνισμού για τη πρόσληψη του συμβούλου που θα αναλάβει να εκπονήσει το νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ.
Είναι το πλαίσιο που θα κληθεί να αντικαταστήσει εκείνο του 2008, και το οποίο θα κρίνει το αν η στροφή στη καθαρή ενέργεα, θα μείνει στα λόγια ή θα γίνει πράξη. Το έργο του συμβούλου, προυπολογισμού 120.000 ευρώ, έχει χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης 18 μήνες, που σημαίνει ότι εφόσον ανακηρυχθεί ανάδοχος γύρω στον Μάιο-Ιούνιο, τότε το νέο πλαίσιο θα είναι έτοιμο κάπου στα τέλη του 2020.
Ταυτόχρονα ο σύμβουλος θα συντάξει το σχέδιο της κοινής υπουργικής απόφασης, θα εκπονήσει τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) και θα τρέξει τη διαδικασία για την έγκρισή της.
Σύμφωνα με τους φορείς που εκπροσωπούν τις ΑΠΕ, και κυρίως τους επενδυτές αιολικής ενέργειας, η Ελλάδα κινδυνεύει να διαμορφώσει ένα φιλόδοξο ενεργειακό σχεδιασμό για το 2030 ο οποίος δεν θα μπορεί να υλοποιηθεί εξαιτίας των απίθανων χωροταξικών περιορισμών που κρυφά ή φανερά, νόμιμα ή παράνομα, προωθούνται και επιβάλλονται. Περιορισμών που έχουν παρεισφρήσει στα Χωροταξικά Πλαίσια κάποιων Περιφερειών (Κρήτη, Στερεά Ελλάδα) και υπάρχει ο φόβος να θεσμοθετηθούν και επίσημα με το Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ, αφού συχνά η επίσημη πολιτεία κλείνει το μάτι σε μικρά και μεγάλα τοπικά συμφέροντα.
Τα έργα
Τραβώντας κανείς τη κουρτίνα των επίσημων σχεδιασμών και συγκεκριμένα του ΕΣΕΚ, που προβλέπει επενδύσεις 33 δισ σε ΑΠΕ ως το 2030, έρχεται αντιμέτωπος με το κατενάτσιο, τις τρικλοποδιές και τις αντιδράσεις που συνθέτουν τη καθημερινότητα της πράσινης ενέργειας, συχνά με την ανοχή της πολιτείας. Οι περιπέτειες των αιολικών πάρκων στα Αγραφα, τις Κυκλάδες, τη Σκύρο και τη Κρήτη, συνολικού ύψους 2 δισ ευρώ, που παραμένουν στον αέρα εδώ και πάρα πολλά χρόνια, είναι χαρακτηριστικές της αντιμετώπισης που συναντά ακόμη στην Ελλάδα η προσπάθεια διείσδυσης της καθαρής ενέργειας.
Η καταγγελία
Οι πολέμιοι της πράσινης ενέργειας, προσδοκούν ότι το νέο πλαίσιο θα απαγορεύει ρητά και κατηγορηματικά την εγκατάσταση αιολικών και άλλων έργων ΑΠΕ σε ζώνες χαρακτηρισμένες ως NATURA. Ωστόσο, ο υφιστάμενος Ειδικός Χωροταξικός Σχεδιασμός του 2008, που βελτιώθηκε το 2010, το επιτρέπει, αρκεί να τηρούνται συγκεκριμένοι αυστηροί όροι, ενώ πουθενά στην Ευρώπη δεν απαγορεύονται οριζόντια τα πράσινα ενεργειακά έργα από περιοχές NATURA.
Ο χώρος ωστόσο των ΑΠΕ δεν παύει να ανησυχεί. Για το υφιστάμενο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, έχει υποβληθεί καταγγελία από το 2014 στη Γενική Διευθυνση Περιβάλλοντος (DG Environment) της Κομισιόν, η οποία και εξετάζει εάν κατά την εκπόνησή του το υφιστάμενο Χωροταξικό είχε λάβει επαρκώς υπόψη τις δυνητικές επιπτώσεις τέτοιων έργων στο δίκτυο των περιοχων Natura. Η Επιτροπή δεν έχει ακόμα καταλήξει επί της καταγγελίας. Οι υπηρεσίες της έχουν αποφύγει έως τώρα να συναντηθούν με εκπροσώπους του κλάδου ΑΠΕ για το θέμα της Ελλάδας.
Το παράδοξο της Κρήτης
H κυβέρνηση έχει προ πολλού εξαγγείλει την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο θέμα είχε αναφερθεί και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στο Αναπτυξιακό Συνέδριο Κρήτης το Σεπτέμβριο 2017. Μάλιστα ο Πρωθυπουργός είχε θέσει τα αιολικά πάρκα στο στόχαστρο, αναφέροντας ότι το υπουργείο Ενέργειας θα πραγματοποιήσει αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ, στην κατεύθυνση των ειδικών κριτηρίων χωροθέτησης αιολικών μονάδων, το οποίο θα τεθεί σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες.
Είναι πάντως ουκ ολίγες οι περιπτώσεις όπου στο θέμα του Ειδικού Χωροταξικού, το κράτος πατά σε δύο βάρκες, όπως επισημαίνουν οι φορείς της αγοράς: Και με τις ΑΠΕ και εναντίον τους. Τέτοια είναι η περίπτωση της Κρήτης. Στα τέλη του 2017 το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Κρήτης, το οποίο προβλέπει που ακριβώς θα αναπτυχθεί στο νησί, η κάθε είδους δραστηριότητα, βιομηχανική, ενεργειακή, κ.ό.κ.
Σε αυτό συμπεριέλαβε διάταξη για τον οριζόντιο αποκλεισμό των αιολικών πάρκων από όλες τις περιοχές NATURA της Κρήτης. Ταυτόχρονα όμως, συμπεριέλαβε στο κείμενο και διάταξη, σύμφωνα με την οποία η παραπάνω απαγόρευση δεν θα εφαρμοσθεί, παρά μόνο εάν υιοθετηθεί προηγουμένως από το νέο Εθνικό Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ, η ολοκλήρωση της εκπόνησης του οποίου αναμένεται για τα τέλη του 2020. Στη πραγματικότητα, ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, φαίνεται να έκλεισε το μάτι στις τοπικές κοινωνίες της Κρήτης όπου και η εκλογική του περιφέρεια, επιχειρώντας να ικανοποιήσει και όσους εναντιώνονται στη πράσινη ενέργεια.
Αντίστοιχες παραδοξότητες συναντά κανείς και σε άλλες περιοχές, όπως για παράδειγμα στη Στερεά Ελλάδα. Το αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της περιοχής περιορίζει σημαντικά έως και απαγορεύει την χωροθέτηση αιολικών πάρκων συνολικά στην Ευρυτανία και σε τμήματα των ορεινών όγκων Οίτης - Βαρδουσίων - Γκιώνας και Ελικώνα και τμημάτων της Εύβοιας. Ομως οι ορεινοί όγκοι των παραπάνω περιοχών έχουν καθοριστεί ως περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας από το Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ του 2008.
Πηγή: energypress.gr