Καμπανάκι κινδύνου από τον καθηγητή Χημείας για το θέμα καύσης απορριμμάτων
Κάλεσμα αφύπνισης της τοπικής κοινωνίας να μην επιτρέψει την καύση απορριμμάτων στην τοπική τσιμεντοβιομηχανία αν δεν θέλει να μετατραπεί σε μια πόλη – σκουπιδότοπο, απεύθυνε σήμερα στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε ο καθηγητής Χημείας του Πανεπιστημίου του Σεντ Λόρενς της Νέας Υόρκης Πολ Κόνετ, που βρέθηκε στον Βόλο προκειμένου να μιλήσει σε εκδήλωση της Επιτροπής Αγώνα Ενάντια στην καύση που θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Έχοντας αναπτύξει μια τριακονταπενταετή δραστηριότητα με τη συγγραφή βιβλίων και τις διαλέξεις σε 66 χώρες του κόσμου πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, ο κ. Κόνετ θέλησε να δώσει τα φώτα του στο θέμα της καύσης απορριμμάτων, με αφορμή και την πρόταση για την κατασκευή εργοστασίου παραγωγής SRF από τον Δήμο Βόλου, κάτι που προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία.
Σύμφωνα με τον κ. Κόνετ , η καύση δεν είναι καλή για το Βόλο ούτε για τον πλανήτη. Πλήττει τον τουρισμό και την αγροτική παραγωγή. Μακροπρόθεσμα ο Βόλος μπορεί να έχει πολλαπλάσια οφέλη από τον τουρισμό με τη δημιουργία θέσεων εργασίας και εσόδων σε σχέση με αυτά που μπορεί να προκύψουν από τη τσιμεντοβιομηχανία. Όφελος έχουν επίσης οι τεμπέληδες πολίτες που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για να εξάγουν τα απόβλητά τους σε περιοχές όπου μπορεί να γίνει καύση.
Η στρατηγική που ακολουθείται όπως είπε ο καθηγητής είναι εντελώς λάθος εξαρχής, καθώς προωθείται και διαιωνίζεται η γραμμική οικονομία ενώ θα έπρεπε να εστιάσουμε στην κυκλική οικονομία. Ο Πολ Κόνετ θεωρείται «ιεραπόστολος» της ιδεολογίας περί μηδενικών αποβλήτων προτρέποντας τις κοινωνίες να στείλουν το μήνυμα προς τη βιομηχανία ότι «αν ένα προϊόν δεν μπορούμε να το επαναχρησιμοποιήσουμε να το ανακυκλώσουμε ή να το κομποστοποιήσουμε η βιομηχανία δεν θα πρέπει να το παράγει».
«Χρειαζόμαστε καλύτερο βιομηχανικό σχεδιασμό» σημειώνει ο καθηγητής. «Η φύση δεν παράγει απόβλητα. Είναι μια ανθρώπινη «εφεύρεση». Θα πρέπει να σχεδιάσουμε το σύστημα ώστε να μην παράγει απόβλητα. Από την πρώτη στιγμή που παράγεται ένα προϊόν, η βιομηχανία πρέπει να γνωρίζει ποια θα είναι η κατάληξή του όταν ολοκληρώσει τον σκοπό για τον οποίο παράχθηκε. Δηλαδή ότι μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί να αποσυναρμολογηθεί κλπ. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος που μπορούμε να εξασφαλίσουμε βιωσιμότητα» καταλήγει.
Από την άλλη πλευρά το κεντρικό μήνυμα της τσιμεντοβιομηχανίας είναι ότι αν δεν μπορείτε να το ανακυκλώσετε, δώστε το σ’ εμάς και θα το κάψουμε, εξοικονομώντας παράλληλα πολλά χρήματα από αυτή τη διαδικασία.
Πόλη σκουπιδότοπος ο Βόλος
Σύμφωνα με τον κ. Κόνετ «η καύση αποβλήτων πλήττει την υγεία παράγοντας τοξικά αέρια, τοξικά μέταλλα και διοξίνες που συγκεντρώνονται στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι μεγαλύτερες δόσεις διοξινών πηγαίνουν στο έμβρυο όσων γυναικών εγκυμονούν και κατ΄επέκταση στο βρέφος. Η καύση απορριμμάτων στην τσιμεντοβιομηχανία του Βόλου θα εξοικονομήσει χρήματα για την εταιρία , αλλά θα μετατρέψει την τοπική κοινωνία σε πόλη – σκουπιδότοπο. Γιατί να θέλετε να το κάνετε αυτό και να υποβάλετε τον εαυτό σας σε τόσους κινδύνους;” αναρωτήθηκε ο καθηγητής.
Χαλαροί έλεγχοι των κυβερνήσεων
Σημαντικές όμως ευθύνες για τους κινδύνους που διατρέχει η υγεία των πολιτών έχουν οι κυβερνήσεις, στις οποίες ο καθηγητής καταλογίζει προθυμία να ικανοποιήσουν τις επιθυμείς της τσιμεντοβιομηχανίες να καίει απορρίμματα, ενώ παράλληλα δεν διενεργεί τους απαραίτητους ελέγχους προκειμένου να μετρήσει τις εκπομπές αερίου και τις επιπτώσεις της καύσης στην υγεία των πολιτών. Όπως τόνισε ο κ. Κόνετ «όσοι ασκούν εξουσία θα πρέπει να λάβουν κάποιες αποφάσεις για το αν θέλουν να συνεχίσει ο Βόλος να είναι τουριστικός προορισμός ή να γίνει μέρος της βιομηχανίας απορριμμάτων; Διότι δεν γίνεται να συμβούν και τα δύο». Οι έλεγχοι των διοξινών που διενεργούνται σήμερα, όπως είπε γίνονται με βάση εξάωρες μετρήσεις δύο-τρεις φορές τον χρόνο για τις οποίες η βιομηχανία ενημερώνεται νωρίτερα και γίνεται σε ιδανικές συνθήκες καύσης. Από τα αποτελέσματα αυτά γίνεται αναγωγή σε 8.000 ώρες ετησίως που λειτουργεί το εργοστάσιο. «Αυτό είναι απαράδεκτο επιστημονικά» τονίζει. Όπως αναφέρει ο κ. Κονετ υπάρχει πιθανότητα έκλυσης ακόμη και του 60% των διοξινών που προβλέπονται σε ετήσια βάση σε ένα εργοστάσιο, να γίνει σε μία και μόνο εκκίνηση του κλιβάνου, σε μια στιγμή μάλιστα που μπορεί να μην ελέγχεται. Η Γερμανία και το Βέλγιο ανέπτυξαν ένα σύστημα για τη λήψη δειγμάτων σε μια χρονική περίοδο τεσσάρων εβδομάδων που περιλαμβάνει στιγμές διαταραγμένων συνθηκών, κάτι που σύμφωνα με τον κ. Κόνετ πρέπει να εφαρμοστεί και στην χώρα μας.
Παράλληλα ο καθηγητής ζήτησε την εφαρμογή ενός συστήματος για τον έλεγχο των διοξινών στο περιβάλλον, μέσω μετρήσεων στα ζώα που βοσκούν στην περιοχή όπως αγελάδες και πρόβατα καθώς και στο μητρικό γάλα. «Αυτό επιβάλει η εξυπηρέτηση των συμφερόντων της τοπικής κοινωνίας».
Κίνδυνοι για εργαζόμενους, πολίτες και περιβάλλον
Οι εργαζόμενοι στην τσιμεντοβιομηχανία μπορεί να θέλουν να αναλάβουν ρίσκα για την δική τους υγεία, αλλά δεν θα πρέπει να το κάνουν αυτό και για τις οικογένειές τους και την τοπική κοινωνία, επισήμανε ο κ. Κόνετ αναφορικά με τους κινδύνους που διατρέχουν όσοι εμπλέκονται στην διαδικασία παραγωγής, ενώ ακόμη μεγαλύτεροι είναι οι κίνδυνοι για τους πολίτες και το περιβάλλον. Από τον κλίβανο παράγεται το κλινκερ το οποίο αλέθεται για να παραχθεί το τσιμέντο με αποτέλεσμα να προκαλείται πολλή σκόνη. Αυτή η σκόνη θα περιέχει τοξικές ουσίες. Θα είναι απειλή για την υγεία των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Ακόμη και αν υπήρχε δυνατότητα να γίνεται καύση των απορριμμάτων για την παραγωγή τσιμέντου γινόταν ασφαλής δεν θα ήταν ποτέ «έξυπνη». «Γίνεται πείραμα και καμία κυβέρνηση δεν συγκεντρώνει τα δεδομένα. Γίνεται ένα πείραμα με την υγεία των πολιτών. Σύμφωνα με τον καθηγητή τα νανοσωματίδια που εκπέμπονται περνούν μέσω του αναπνευστικού συστήματος στο αίμα και μετά στους ιστούς του οργανισμού. Δεν γνωρίζουμε της επιπτώσεις των νανοσωματιδίων στην υγεία μας» αναφέρει.
Σε ερώτηση για το αν η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί να καταστήσει την καύση ασφαλή, όπως ισχυρίζονται κάποιοι επιστήμονες ο κ. Κονετ δήλωσε πως κάτι τέτοιο θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί. Αλλά ακόμη και αν μπορεί να γίνει ασφαλής, δεν καθιστά την διαδικασία μια λογική επιλογή, διότι στην ουσία καταστρέφεις πόρους που θα έπρεπε να μοιραζόμαστε με τις μελλοντικές γενιές. Δήλωσε μάλιστα διατεθειμένος να συμμετάσχει σε συζήτηση με τους επιστήμονες που ισχυρίζονται κάτι τέτοιο, εδώ στο Βόλο μάλιστα.
«Ο τεχνολογικός εξοπλισμός για τον περιορισμό των αερίων ρύπων στη τσιμεντοβιομηχανία είναι πρωτόγονος, με συνέπεια τα τοξικά μέταλλα και οι διοξίνες να διαχέονται και όσες παραμένουν να προστίθενται στο τσιμέντο» συμπληρώνει.
Ερωτηθείς σχετικά με τη τέφρα που θα προστίθεται από την καύση απορριμμάτων στο τελικό προϊόν του τσιμέντου και την προστιθέμενη αξία που μπορεί να δίνει, ο κ. Κονετ τόνισε πως «αν θεωρούν ότι κάτι τέτοιο ισχύει θα πρέπει να το συμπεριλάβουν στους σάκους που πωλούνται και να αναφέρεται ότι αυτό το τσιμέντο έχει παραχθεί με τη διαδικασία της καύσης αποβλήτων και περιέχει τοξικά μέταλλα». Δεν νομίζω ότι θα το διαφήμιζαν στην συσκευασία, τόνισε χαρακτηριστικά.
Επιπτώσεις στην υγεία από οικοδομικά υλικά
Ερωτηθείς σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγεία όσων έζησαν τις προηγούμενες δεκαετίες σε σπίτια που κατασκευάστηκαν με τη χρήση αμίαντου, ο κ. Κόνετ
Πολλά παιδιά στην Αμερική, ενδεχομένως και στην Ελλάδα, όπως ανέφρε, δηλητηριάστηκαν από τον μόλυβδο που περιείχε η μπογιά με την οποία βάφτηκαν τα σπίτια τους. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και με το τσιμέντο που θα χρησιμοποιείται στα κτίσματα ή στα δημόσια έργα και μετά από χρόνια αν χρειαστεί επισκευή η ανακαίνιση από την σκόνη που προκαλείται προκαλούνται συνέπειες για την δημόσια υγεία. Δίνοντας μάλιστα ως παράδειγμα τις επιπτώσεις στην υγεία όσων εργάστηκαν στα συντρίμμια των δίδυμων πύργων στη Νέα Υόρκη.
Όπως ανέφερε, αν νομοθετηθεί η υποχρεωτική αναφορά στη συσκευασία του τσιμέντου ότι αυτό παρήχθη με την καύση απορριμμάτων, η τσιμεντοβιομηχανία θα τελειώσει.
Δεν υπάρχουν πολλές μελέτες για τις επιπτώσεις στην υγεία
Σε ερώτηση του magnesianews.gr αναφορικά με τις επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών σε περιοχές όπου υπάρχουν αντίστοιχα εργοστάσια ανά τον κόσμο και αν αποδεικνύονται επιστημονικά, ο καθηγητής επισήμανε ότι δυστυχώς δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα και μελέτες λόγω του περιορισμένου ελέγχου που γίνεται σε αυτές τις εγκαταστάσεις. Οι περισσότερες κυβερνήσεις είναι πρόθυμες να επιτρέψουν στις βιομηχανίες να χρησιμοποιήσουν τα απορρίμματα προς καύση. Δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για την μελέτη των αποτελεσμάτων. Το μόνο που μπορεί να κάνει ένας χημικός είναι να ενημερώσει για την τοξικότητα των υλικών τα οποία αν διαχυθούν στο περιβάλλον θα καταλήξουν στο φαγητό σας, στον οργανισμό σας και στα παιδιά σας.
Πρέπει όπως είπε να τοποθετηθεί ανοιχτά και ο ιατρικός κλάδος για το συγκεκριμένο θέμα.
Τη δεκαετία του 90’ η Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος εξέτασε τα δεδομένα και βρήκε ότι από τις 20.000 έρευνες που αφορούσαν στην καύση, μόνο μία αφορούσε στις επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών. Από τότε διενεργήθηκαν περισσότερες μελέτες που εντόπισαν αυξημένα κρούσματα καρκίνου και αναπνευστικά προβλήματα.
Παραδείγματα μηδενικών αποβλήτων
Καταλήγοντας στη συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Κόνετ αναφέρεται και σε κάποια λαμπρά παραδείγματα που μπορούμε να μιμηθούμε, όπως το το Σαν Φρανσίσκο και ορισμένες μικρές κοινότητες της Ιταλίας οι οποίες κατάφεραν να περιορίσουν κατά 80-90% τα απόβλητα που διοχετεύονται προς καύση. Κάνοντάς το αυτό δημιούργησαν περισσότερες θέσεις εργασίας απ’ ότι η τσιμεντοβιομηχανία
Τα δέκα βήματα για την οικονομία μηδενικών απορριμμάτων
Σύμφωνα με τον καθηγητή Πολ Κόνετ, τα δέκα βήματα για μια οικονομία που δεν παράγει απορρίμματα είναι τα εξής:
1. Διαλογή στην πηγή
2. Συλλογή πόρτα – πόρτα
3. Κομποστοποίηση
4. Ανακύκλωση
5. Κέντρο επανάχρησης, επισκευής
6. Πρωτοβουλίες μείωσης των απορριμμάτων
7. Οικονομικά κίνητρα
8. Οικιακός διαχωρισμός και ερευνητικό κέντρο
9. Βιομηχανική υπευθυνότητα
10.Προσωρινοί χώροι απόθεσης απορριμμάτων
Πηγή: magnesianews.gr