Συνεδρίαση της Δ.Ε. του Τμήματος την Πέμπτη 16-11-2023 και ώρα 19,00 μ.μ.
Θέμα: «Προβλήματα των προγραμμάτων ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ»
Εισηγητές : Μαρία Βασιλάκη, Μηχανολόγος Μηχανικός , μέλος Δ.Ε, Νίκος Νικηφοράκης Μηχανικός Περιβάλλοντος
Σε συνέχεια της εισήγησης μας στην Συνεδρίαση της Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΑΚ στις 27-04-2023, παραθέτουμε επικαιροποιημένη ενημέρωση στα ίδια θέματα που είχαμε θίξει τότε σχετικά με το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2021.
Α. ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ:
Παρόλο που οδεύουμε προς τα τέλη του 2023, δεν έχουν ακόμα οριστεί οι διαδικασίες μέσω των οποίων θα ολοκληρωθούν τα έργα των ωφελούμενων του ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2021. Πανελλαδικά εκκρεμούν δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις οι οποίες υποβλήθηκαν το 2021, πολλές χιλιάδες από αυτές μάλιστα όντας ήδη «στην ουρά» από το 2020 αφού δεν κέρδισαν την μάχη με το χρόνο και τα λογισμικά μαζικής υποβολής αιτήσεων στο σκανδαλώδες ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ.
2 χρόνια μετά την προκήρυξη του προγράμματος, δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί οι απαραίτητες διαδικασίες για την κλήρωση δεύτερου ενεργειακού επιθεωρητή, καθώς και οι αντίστοιχες λειτουργίες της πλατφόρμας ώστε να «κλείσουν» όλα αυτά τα έργα. Παρόλα αυτά όμως το υπουργείο προειδοποιεί ωφελούμενους και μελετητές μέσω μηνυμάτων για την λήξη της προθεσμίας ολοκλήρωσης των αιτήσεων τους:
Η αποστολή τέτοιων μηνυμάτων μόνο σύγχυση και παρεξηγήσεις δημιουργεί, προσθέτει άνευ λόγου άγχος στους ωφελούμενους και φόρτο εργασίας στους μηχανικούς οι οποίοι καλούνται να αποδείξουν στους -ήδη εκνευρισμένους από την χαρακτηριστικά μεγάλη καθυστέρηση της μέχρι στιγμής διαδικασίας- πελάτες τους ότι δεν είναι ελέφαντες και ότι δεν έχουν παραβλέψει κάποια ενέργεια/προθεσμία η οποία θα οδηγήσει σε ακύρωση της αίτησης.
Καλούμε το υπουργείο να σταματήσει να υπονομεύει την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ωφελούμενων και μηχανικών, να απαξιώνει τον ρόλο μας και τον κόπο μας και αντί να μας προειδοποιεί επιτακτικά, να μας ενημερώσει επιτέλους για το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του προγράμματος.
Β. ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΑΝΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ:
Η διαδικασία αίτησης δανείου εξακολουθεί μετά από όλο αυτό το διάστημα να μην αφορά ακόμα όλες τις κατηγορίες ωφελούμενων. Πιο συγκεκριμένα, όσοι ανήκουν στην χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία (ατομικό εισόδημα έως 5.000€ ή οικογενειακό έως 10.000€) μάταια περίμεναν τόσο καιρό να τους δοθεί η δυνατότητα να αιτηθούν για λήψη δανείου, μήπως προλάβουν και θωρακίσουν ενεργειακά τις κατοικίες τους πριν τον χειμώνα...
Θα επαναλάβουμε το ερώτημα που θέσαμε τον Απρίλιο, καθότι δυστυχώς παραμένει επίκαιρο ακριβώς 2 χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος: «πότε προτίθεται το υπουργείο να δώσει επιτέλους την δυνατότητα στους οικονομικά ασθενέστερους, αυτούς δηλαδή που έχουν ακόμα περισσότερο ανάγκη άμεσης ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών τους μέσω λήψης δανείου, να προχωρήσουν σε υλοποίηση των έργων τους»
______________________________________________________________________
Επιπρόσθετα, θα θέλαμε να αναφερθούμε στο μέλλον των επιχορηγούμενων προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, το οποίο κάθε άλλο παρά ευοίωνο διαγράφεται. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (ωφελούμενοι, μηχανικοί, προμηθευτές/ανάδοχοι) έχουν εμπεδώσει την χαρακτηριστική και διαχρονική δυσκολία ολοκλήρωσης όλων των τελευταίων ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ, η οποία σε μεγάλο βαθμό οφείλεται:
· στην αυξανόμενη με τα χρόνια περιπλοκότητα και δυσλειτουργικότητα των διαδικασιών,
· στις συχνά άνευ λόγου ανούσιες γραφειοκρατικές απαιτήσεις του ελέγχου των δικαιολογητικών,
· στην τάση κάθε ηγεσίας του ΥΠΕΝ να «καινοτομεί» διαφοροποιώντας τις διαδικασίες σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα.
Είναι σαφές για όλους και όλες που έχουν εμπλακεί στο ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ με οποιονδήποτε τρόπο, ότι υπάρχει τεράστια ανάγκη ενός σταθερού και απλουστευμένου πλαισίου, ακριβώς το αντίθετο δηλαδή από αυτό που συμβαίνει τα τελευταία χρόνια που κάθε νέο πρόγραμμα έχει μικρές ή μεγάλες διαφορές σε σχέση με τα προηγούμενα.
Έχει -όχι άδικα- δημιουργηθεί σύγχυση για το τι ισχύει και τι όχι σε κάθε πρόγραμμα, που σε συνδυασμό με τις τεράστιες καθυστερήσεις έχει καταστήσει το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ κακόφημο, ενώ υπάρχει και διάχυτη αίσθηση αδικίας στους ωφελούμενους που π.χ. πλέον επιχορηγούνται με χαρακτηριστικά μικρότερα ποσά σε σχέση με άλλους που υπέβαλαν αίτηση στο πρόσφατο παρελθόν, την στιγμή μάλιστα που οι τιμές των δομικών υλικών έχουν εκτοξευτεί, ή που -για κάποιον άγνωστο λόγο- δεν τους επιτρέπεται για πρώτη φορά η υποβολή αίτησης για το σύνολο της πολυκατοικίας τους όπως συμβαίνει στο φετινό πρόγραμμα, ή που νιώθουν ότι έβαλαν «αυτογκόλ» συρρικνώνοντας οικειοθελώς τον προϋπολογισμό τους στο ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2021 για να πετύχουν υψηλότερη βαθμολογία, ενώ τελικά αποδείχθηκε ότι δεν είχε καμία απολύτως σημασία κ.α.
Παρόλη λοιπόν την γενικότερη δυσφορία που επικρατεί, μαθαίνουμε ότι η νυν ηγεσία του υπουργείου έχει και αυτή βλέψεις να αφήσει την δικιά της παρακαταθήκη προσθέτοντας περαιτέρω παραμέτρους στην ήδη δαιδαλώδη διαδικασία: πληροφορούμαστε για αλλαγές των όρων και προϋποθέσεων συμμετοχής για τα προγράμματα που θα προκηρύσσονται από το 2024, για καθορισμό της επιχορήγησης και από τον Τ.Κ. του ακινήτου με βάση το μοντέλο χορήγησης του επιδόματος θέρμανσης, καθώς και η αξιολόγηση και κατάταξη των αιτήσεων με βάση τους νέους συντελεστές ενεργειακής απόδοσης ανά Τ.Κ.
______________________________________________________________________
Ζητάμε την επιτάχυνση των διαδικασιών ελέγχου ώστε να «κλείσει» επιτέλους το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΥΤΟΝΟΜΩ του 2020, καθώς και την άμεση διεκπεραίωση των εκκρεμοτήτων του ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ 2021 που θα επιτρέψει αφενός την εκκίνηση των έργων των ωφελούμενων της 1ης εισοδηματικής κατηγορίας και αφετέρου την ολοκλήρωση των ήδη υλοποιημένων έργων.
Διατυπώνουμε -τέλος- την θέση μας για εξεύρεση μιας οριστικής και βιώσιμης λύσης για ένα δίκαιο και καθολικά αποδεκτό ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ:
· δημιουργία μιας ισότιμης συμμετοχικής διαδικασίας που θα δώσει λόγο σε όλους τους εμπλεκόμενους (ωφελούμενους, μηχανικούς, προμηθευτές/ανάδοχους και θεσμικούς παράγοντες) και θα έχει στόχο τον καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων των μελλοντικών προγραμμάτων,
· διακομματική δέσμευση τήρησης όσων προκύψουν από την διαδικασία αυτή, ασχέτως της εκάστοτε κυβέρνησης και ηγεσίας του ΥΠΕΝ.