ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
22Σεπτεμβρίου 2021
Θα ενισχύσουμε στατικά ότι αναβαθμίζουμε ενεργειακά;
«ΝΕΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» για ιδιωτικά κτίρια / «ΗΛΕΚΤΡΑ» και Ταμείο Ανάκαμψης για δημόσια κτίρια: Θα αξιοποιηθούν για τη διασφάλιση του κτηριακού αποθέματος της χώρας;
Από τη διαβούλευση του προοδηγού του «ΝΕΟ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» διαπιστώνεται ακόμα μια φορά ότι δίνεται βάση μόνο στην ενεργειακή αναβάθμιση, χωρίς να προωθείται η στατική ενίσχυση των ιδιωτικών κτιρίων. Για τις χώρες της βόρειας Ευρώπης που δεν αντιμετωπίζουν σεισμική δραστηριότητα, δε συντρέχει ουδείς λόγος προώθησης τέτοιων προγραμμάτων. Αντίθετα, η στατική ενίσχυση είναι κρίσιμο ζήτημα σε σεισμογενείς χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα.
Το 80% περίπου του κτιριακού αποθέματος στη χώρα μας κατασκευάστηκε πριν το 1983, καθώς το οπλισμένο σκυρόδεμα εφαρμόστηκε μετά το 1950, ενώ ο μέσος όρος ζωής των κτιρίων ανέρχεται στα 80 χρόνια. Οι σκελετοί των κτιρίων σπανίως συντηρούνται, ενώ τα φαινόμενα εκτεταμένης ενανθράκωσης του σκυροδέματος και διάβρωσης του οπλισμού είναι συχνά. Υπάρχουν περιπτώσεις που η αποκατάσταση γίνεται χωρίς τη συνεισφορά μηχανικού, με αποτέλεσμα τη χρήση ακατάλληλων υλικών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλεια του κτιρίου.
Ο τρόπος προώθησης της ενεργειακής αναβάθμισης επιτείνει προβλήματα στατικής ενίσχυσης. Οι επισκευές του σκελετού δεν επιδοτούνται, με αποτέλεσμα το υψηλό κόστος να αποτρέπει του ιδιοκτήτες από την εφαρμογή εξωτερικής μόνωσης. Συχνά, χρησιμοποιούνται οικονομικότερες μέθοδοι υπό το φόβο της απώλειας χρηματοδότησης. Τα κτίρια επιβαρύνονται στατικά από πρόσθετα φορτία (επιπλέον τσιμεντοκονία για ρύσεις, θερμομόνωση, φωτοβολταϊκά κλπ), χωρίς να εξετάζεται η φέρουσα ικανότητά τους.
Σε πολλές περιπτώσεις δημοσίων κτιρίων των οποίων η ενεργειακή αναβάθμιση συγχρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ, διαπιστώνονται σημαντικά προβλήματα στο φέροντα οργανισμό με αποτέλεσμα τη διακοπή των εργασιών, προκειμένου να αναζητηθεί τρόπος αποκατάστασης (μελέτη όταν απαιτείται, χρηματοδότηση, αδειοδοτήσεις, εγκρίσεις κλπ). Στο μεταξύ ο ανάδοχος μπορεί να ασκήσει κάθε νόμιμο δικαίωμά του (σταλίες, διακοπή έργου κλπ), με συνέπειες σοβαρές εις βάρος του Ελληνικού Δημόσιου (καθυστερήσεις, νομικές διεκδικήσεις κλπ).
Το 2019 ανακοινώθηκε η επικείμενη έναρξη πιλοτικά σε δημόσια κτίρια του προγράμματος «Ηλέκτρα», το οποίο θα περιλαμβάνει εκτός από ενεργειακή αναβάθμιση ταυτόχρονη στατική ενίσχυση, χωρίς ωστόσο να έχει ξεκινήσει ακόμα.
Πρόσφατες δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι θα υπάρξουν ιδιωτικές εταιρίες που θα αναλάβουν την ενεργειακή αναβάθμιση, ενώ τμήμα του κόστους θα καλύπτεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και ιδιωτικά κεφάλαια από Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (εταιρείες ESCO), στο μοντέλο των ΣΔΙΤ. Παρότι η παραπάνω δράση του Ταμείου Ανάκαμψης αναφέρεται ως συμπληρωματική του προγράμματος «Ηλέκτρα», δεν γίνεται καμία μνεία για τη χρηματοδότηση αποκατάστασης του σκελετού των κτιρίων. Εύλογα διερωτάται κανείς πως μπορούν να προωθηθούν αυτά τα προγράμματα χωρίς να δρομολογηθεί λύση την επισκευή και ενίσχυση του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Το ζήτημα είναι κρισιμότερο όταν εμπλέκονται ιδιωτικές εταιρείες ESCO, οπότε απαιτείται μέριμνα για τη σωστή λειτουργία τους. Η επένδυση σε στελέχωση του δημόσιου τομέα θα έδινε τη δυνατότητα παραγωγής έργου γρηγορότερα και οικονομικότερα.
Η προώθηση της ενεργειακής αναβάθμισης είναι κρίσιμη και για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας που επιτείνεται με τις ανατιμήσεις στα κόστη ενέργειας. Παράλληλα με την προώθηση λύσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση δεν πρέπει να αγνοείται η στατική ενίσχυση και ως εκ τούτου η ασφάλεια των κτιρίων.
Η ανάγκη προώθησης της στατικής ενίσχυσης στη σεισμογενή μας χώρα αποτελεί ζήτημα πρωταρχικής σημασίας. Απαιτείται άμεσα νομοθετική ρύθμιση, διεκδίκηση χρηματοδοτικών πόρων και κινήτρων και στελέχωση των αρμόδιων φορέων με ανθρώπινο δυναμικό για τη στατική ενίσχυση και ενεργειακή αναβάθμιση ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων.