Το «Ευπαλίνειον Όρυγμα» της Σάμου, ένας μοναδικός αρχαίος αγωγός υδροδότησης, ανακηρύχθηκε πρόσφατα Διεθνές Ιστορικό Τοπόσημο Τεχνολογίας Πολιτικού Μηχανικού από την πολυπληθή επιστημονική κι επαγγελματική κοινότητα των πολιτικών μηχανικών των ΗΠΑ, την American Society of Civil Engineers (ASCE). Στο πλαίσιο αυτό προγραμματίζεται αυτόν τον μήνα σχετική εκδήλωση στη Σάμο (στις 29 Οκτωβρίου), με διοργανωτές το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας και το Ελληνικό Τμήμα της ASCE, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Η εξέλιξη αυτή καθιστά ελπίζω πιο κατανοητή μια πρόταση που είχα καταθέσει δημόσια πριν κάποια χρόνια, στο προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο της Χίου. Η πρόταση αυτή αφορά μια οργανωμένη προσπάθεια υιοθέτησης του μοναδικού δικτύου από βίγλες της Χίου από την διεθνή και ελληνική κοινότητα των επιστημόνων-τεχνολόγων κι επαγγελματιών των τηλεπικοινωνιών και των συναφών κλάδων, όπως η πληροφορική. Προσπάθεια που θα συμβαδίζει με την εστίαση στην έρευνα, σταδιακή αποκατάσταση κι ανάδειξη του μοναδικού αυτού δικτύου-μνημείου τηλεπικοινωνιών της Χίου σε μοχλό ανάπτυξης ενός χωρίς όρια τουρισμού με βάση τον πολιτισμό του νησιού, ενός ποιοτικού δηλαδή τουρισμού που με την κατάλληλη υιοθέτηση και προβολή από τις κοινότητες των επιστημόνων-επαγγελματιών της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών θα επικοινωνήσει τη Χίο ως έναν ιδανικό προορισμό για επίσκεψη (καθόλη τη διάρκεια του χρόνου) σε πολλά εκατομμύρια (για την ακρίβεια δεκάδες κι εκατοντάδες εκατομμύρια) επιστημόνων-τεχνολόγων κι επαγγελματιών του κλάδου, σε όλο τον κόσμο και την Ελλάδα.
Έχει χαθεί κάποιος χρόνος από τότε που κατέθεσα την πρόταση αυτή, στο πλαίσιο της προσπάθειας να επιχειρηματολογήσω για μια ανάπτυξη του νησιού που θα ήταν το αντίθετο από την υπανάπτυξη στην οποία κατά τη γνώμη μου θα την οδηγούσαν οι κερδοσκοπικές επιδιώξεις της πολυεθνικής Iberdrola. Και δεν βοήθησε καθόλου ο εγλωβισμός έκτοτε της συζήτησης για τον τουρισμό στα τετριμμένα και μικρά που μας κάνουν να ξεχνούμε τα τόσο μεγάλα του πολιτισμού και της φύσης που καταστρέφονται δίπλα μας, ενώ θα μπορούσαν να συμβάλουν αποτελεσματικά σε ένα σχέδιο ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης που θα συνέβαλε καθοριστικά στη συλλογική ευημερία. Αυτά, όπως το μοναδικό δίκτυο-μνημείο που είναι οι βίγλες, που μπορούν να φέρουν στο νησί πολύ και καλό κόσμο, κόσμο που θα έρχεται όλο το χρόνο χωρίς να επηρεάζεται από το ότι η Χίος δεν θα έχει ποτέ κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα στις αεροπορικές τις υποδομές. Κόσμο πρόθυμο να δώσει ζωή στα χωριά και στον Κάμπο νοικιάζοντας δωμάτια σε μικρά παραδοσιακά ξενοδοχεία-σπίτια, κόσμο πρόθυμο να φθάσει στις βίγλες από μονοπάτια ή να τις παρατηρήσει κάνοντας ιστιοπλοϊα γύρω από το νησί. Κόσμο που θα θέλει να δοκιμάσει τα τοπικά προϊόντα την οικονομία των οποίων προστάτευε το δίκτυο τηλεπικοινωνιών που ήταν οι βίγλες. Κόσμο ειδικό στις σύγχρονες τηλεπικοινωνίες που θα προσκαλείται και θα ενθαρρύνεται να προχωρήσει σε δικές του θεάσεις κι ερμηνείες, σε δικά του βιώματα σε σχέση με το ανοιχτό μνημείο-δίκτυο-μουσείο τηλεπικοινωνιών της Χίου, κόσμο που θα του επιτρέπεται να πειραματίζεται με την μετάδοση μηνυμάτων και τους κώδικες που θα αξιοποιούνται γι αυτή. Κόσμο, φοιτητές και καθηγητές πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών από όλον το κόσμο, που θα προτιμούσε για ένα θερινό σχολείο ένα νησί με ένα τέτοιο δίκτυο-μνημείο. Κόσμο, επιστημονικές κι επαγγελματικές κοινότητες των κλάδων αυτών, που θα το επέλεγε για τον ίδιο λόγο για ένα εργαστήριο ή ένα συνέδριο.
Είναι όμως και δυνάμει καλύτερα σήμερα κάποια πράγματα. Μεταξύ άλλων, το νησί έχει ένα δήμαρχο που έχει κι ο ίδιος μελετήσει τις βίγλες και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ο πιο κατάλληλος πρέσβης της πρότασης όπου χρειαστεί. Έχει το νησί ένα δραστήριο σύλλογο καθηγητών πληροφορικής που έχει πρόσφατα επωφεληθεί από ειδική εκπαίδευση στην αξία της ιστορίας των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής σε ένα από τα καλύτερα πανεπιστημιακά τμήματα ιστορίας της τεχνολογίας του κόσμου. Έχει μια αρχαιολογική υπηρεσία με στελέχη που απέδειξαν ότι έχουν την επιστημονική επάρκεια κι εμπειρία να αναλάβουν το πολύ μεγάλο έργο που θα τους αναλογεί. Έχει πλέον ένα Τμήμα Τουρισμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου που θα κερδίσει τα μέγιστα από την εξειδίκευση στην αξιοποίηση του πολιτισμού και της φύσης, που μπορεί κι αυτό να συμβάλει κομβικά με ιδέες, εργασίες, πτυχιακές και διπλωματικές για την προβολή του δικτύου-μνημείου. Έχει το μουσείο μαστίχας (μεταξύ άλλων ένα μουσείο παραδοσιακής τεχνολογίας) που μπορεί να φιλοξενήσει συνέδρια κι εργαστήρια με στόχο την επεξεργασία της πρότασης (αλλά και συνέδρια, εργαστήρια και θερινά σχολεία επειστημόνων-τεχνολόγων). Έχει ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο τμήμα ιστιοπλοίας του ΝΟΧ που μπορεί να συμβάλει και να επωφεληθεί από την υποστήριξη διαδρομών-ταξιδιών θέασης του δικτύου-μνημείου από τη θάλασσα. Και φυσικά υπάρχει πάντα η μοναδική Βιβλιοθήκη Κοραή για να υποστηρίζει την έρευνα στις βίγλες και να διοργανώνει ειδικές εκθέσεις και ημερίδες γι αυτές. Είναι μια ειδικού ρόλου ερευνητική βιβλιοθήκη παγκόσμιας σημασίας η βιβλιοθήκη αυτή και η υιοθέτηση του νησιού από διεθνείς κοινότητες πληροφορικής-τηλεπικοινωνιών μπορεί να φέρει τις χορηγίες σε digital humanities ώστε να μη χαθεί ο ρόλος αυτός στην εποχή της ψηφιακής κοινωνίας. Κι εδώ είμαστε πάντα κάποιοι να υποστηρίξουμε την πρόταση ανιδιοτελώς, τόσο στο επίπεδο της επεξεργασίας όσο και της επικοινωνίας της στις διεθνείς και ελληνικές κοινότητες των επιστημόνων-επαγγελματιών των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής. Όπως μπορώ να διαβεβαιώσω έχοντας την τύχη να διδάσκω επί δύο δεκαετίες αυτή την ιστορία σε τμήματα πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ελλάδας, πρόκειται για κοινότητες που δείχνουν ένα έντονο ενδιαφέρον για να αναπτυχθεί η ιστορία τους (όπως δείχνει στους αιώνες της νεωτερικότητας κάθε αναδυόμενη επιστημονική-τεχνολογική κοινότητα). Ιστορία στην οποία η Χίος έχει να συμβάλει με μια μοναδική προβιομηχανική εκδοχή.
Πηγή: http://www.aplotaria.gr/vigles-chiou/