Το Σεπτέµβριο, 32 διεθνείς συλλογικότητες, κυρίως ΜΚΟ, υπέγραψαν κοινή δήλωση µε τίτλο «Για να αντιµετωπίσουµε την κλιµατική αλλαγή πρέπει άµεσα να διαλύσουµε τον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου και το καθεστώς ελεύθερου εµπορίου». Η διακήρυξη αφού κάνει µια αναλυτική κριτική στον ΠΟΕ αναδεικνύοντας τα αδιέξοδα του νεοφιλελευθερισµού, καταλήγει σε ένα µοντέλο αντιµετώπισης της κλιµατικής αλλαγής βασισµένο σε 9 «προγραµµατικούς» άξονες. Ολόκληρο το κείµενο της διεθνούς κοινής δήλωσης: http://goo.gl/GFWGp8
Τι είναι ο ΠΟΕ. Ο ΠΟΕ ιδρύθηκε το 1995 και µαζί µε το ΔΝΤ και την Παγκόσµια Τράπεζα αποτελούν τους βασικούς υποστηρικτές της νεοφιλελεύθερης παγκοσµιοποίησης, πειθαρχώντας δηµοσιονοµικά προβληµατικές χώρες, περιορίζοντας τις νοµοθετικές δυνατότητες των κυβερνήσεων, ακόµα και ακυρώνοντας εθνικούς νόµους προκειµένου να επιβληθούν οι κανόνες του ελεύθερου εµπορίου. Ωστόσο µε τις πολιτικές του ΠΟΕ να προκαλούν µεγάλη αντιπαράθεση αλλά και µεγάλες διαδηλώσεις σε Σιάτλ (1999), Κανκούν (2003) και Χονγκ Κονγκ (2005), ο οργανισµός απέτυχε να θεσπίσει νέες ρυθµίσεις και να επεκτείνει τη δικαιοδοσία του. Ωστόσο οι υπάρχοντες κανόνες που παραµένουν σε ισχύ υποσκάπτουν πρωτοβουλίες για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής.
Κανόνες του ΠΟΕ και συνέπειες. Σύµφωνα µε τον ΠΟΕ κάθε χώρα οφείλει να εστιάζει στα «συγκριτικά της πλεονεκτήµατα» παράγοντας συγκεκριµένα προϊόντα που ανταλλάσσει µε προϊόντα που άλλες χώρες παράγουν πιο εύκολα. Το αποτέλεσµα είναι εθνικές οικονοµίες που υπηρετούν την αγορά και όχι τις ανάγκες των πολιτών. Ταυτόχρονα, µε το να προσανατολίζονται αποκλειστικά στις εξαγωγές, πληγώνουν τη φύση προκειµένου να αποκοµίσουν το µέγιστο όφελος προκαλώντας µεγάλες διαταραχές, την κλιµατική αλλαγή, την απώλεια βιοποικιλότητας και την καταστροφή οικοσυστηµάτων. Μόνοι κερδισµένοι είναι οι πολυεθνικές που έχουν την ελευθερία να εισβάλουν σε όποια χώρα, χωρίς εργατική και περιβαλλοντική νοµοθεσία και να βγαίνουν αφού εξαντλήσουν τους φυσικούς πόρους. Οι χαµένοι της υπόθεσης είναι πολλοί, οι αγρότες που αδυνατούν να ανταγωνιστούν τα φτηνά εισαγόµενα προϊόντα, οι εργαζόµενοι µε επισφαλείς θέσεις εργασίας, οι γυναίκες που πλήττονται περισσότερο από την οικονοµική εξαθλίωση, όσοι αναγκάζονται να µεταναστεύσουν, οι ιθαγενείς που εκτοπίζονται από τη γη τους και φυσικά η µητέρα φύση.
ΠΟΕ και περιβάλλον. Μεταξύ των κανόνων του ΠΟΕ υπάρχουν ρυθµίσεις που αναφέρονται στην προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη αλλά την ίδια στιγµή απαγορεύει στις κυβερνήσεις να θεσπίσουν µέτρα περιβαλλοντικής προστασίας αν αυτά αντιτίθενται στο διεθνές εµπόριο. Έτσι οι κανόνες ελεύθερης ροής κεφαλαίου, αγαθών και υπηρεσιών υπερκαλύπτουν όποιες ευνοϊκές για το περιβάλλον ρυθµίσεις. Συγκεκριµένα πρόσφατα παραδείγµατα από το Οντάριο του Καναδά και την Ινδία (κατάργηση προγράµµατος για εγχώρια παραγωγή ΑΠΕ και δηµιουργία θέσεων εργασίας µε την πρόφαση ότι πλήττεται ο διεθνής ανταγωνισµός) αποδεικνύουν ότι ο ΠΟΕ δεν ενδιαφέρεται για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής αλλά προωθεί το «αγοροκεντρικό» και εκµεταλλευτικό µοντέλο της δήθεν «πράσινης οικονοµίας» µε µόνο στόχο τη διατήρηση των κερδών των πολυεθνικών.
Μπαλί: Επέκταση του ελεύθερου εµπορίου; Στην επόµενη υπουργική συνδιάσκεψη στο Μπαλί (3-6/12/2013) θα επιχειρηθεί η θεσµοθέτηση νέων κανόνων. Ενώ ακολουθούν την ίδια νεοφιλελεύθερη λογική που ευνοούν τις πολυεθνικές, θα περιλαµβάνουν και µια σειρά περιβαλλοντικών ρυθµίσεων σχετικές µε την προώθηση του ελεύθερου εµπορίου σε «περιβαλλοντικές» τεχνολογίες. Πρόκειται για κανονισµούς που συµπληρώνουν την καµπάνια για πράσινη οικονοµία που υιοθετήθηκε τον Ιούνιο του 12 στη σύνοδο για τη γη στο Ρίο. Όµως η πράσινη οικονοµία είναι συµπλήρωµα των κανόνων του ΠΟΕ και δεν προσφέρει κάτι ουσιαστικά καινοτόµο. Σαν αποτέλεσµα συνεχίζουν να υποσκάπτονται πρωτοβουλίες που πραγµατικά ενδιαφέρονται για το κλίµα και το περιβάλλον ενώ προωθούνται άλλες που χρησιµοποιούν έναν «πράσινο µανδύα» ως άλλοθι για τη συνέχιση της κερδοφορίας των πολυεθνικών.
Πρώτα η φύση και οι άνθρωποι! Για την αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής είναι αναγκαίο να σταµατήσουµε όχι µόνο την επέκταση αλλά τον ίδιο τον ΠΟΕ. Δεν υπάρχει χρόνος για ηµίµετρα. Αν θέλουµε να σώσουµε τη φύση και την ανθρωπότητα πρέπει να αλλάξουµε το σύστηµα και αυτό σηµαίνει να διαλύσουµε το καθεστώς του ελεύθερου εµπορίου. Δεν γίνεται οι κυβερνήσεις να δεσµεύονται από κανόνες που εµποδίζουν πρωτοβουλίες για τη µείωση των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα. Τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώµατα όπως και τα δικαιώµατα των ιθαγενών και της φύσης πρέπει να ιεραρχούνται υψηλότερα από τους κανονισµούς του εµπορίου αν θέλουµε να προστατευτεί η ζωή όπως την ξέρουµε. Είναι αναγκαίο ένα διαφορετικό εµπόριο που δεν θα βασίζεται στην εκµετάλλευση των ανθρώπων και της φύσης και θα ωφελεί τις κοινότητες και όχι τις εταιρείες. Πρέπει να εγγυηθούµε ότι όλες οι χώρες και ιδιαίτερα αυτές που ευθύνονται λιγότερο αλλά πλήττονται περισσότερο από την κλιµατική αλλαγή θα έχουν τη δυνατότητα να:
• Στηρίξουν τον εγχώριο τοµέα ΑΠΕ µε ρυθµίσεις “buy local”, επιδοτήσεις και άλλα µέτρα που θα βοηθήσουν στην απεξάρτηση από ορυκτά καύσιµα
• Έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις «πατέντες» που αφορούν την ανανεώσιµη ενέργεια και εφευρέσεις που βοηθούν στην ανάσχεση της κλιµατικής αλλαγής.
• Προωθήσουν την «αγροοικολογία» και την τροφική αυτάρκεια για την αντιµετώπιση των µεταλλαγµένων
• Τονώσουν την τοπική παραγωγή και κατανάλωση αγαθών για τη µείωση των µεταφορών
• Εγγυηθούν την πρόσβαση όλων στο νερό, να αναστρέψουν την ιδιωτικοποίησή του, να προστατεύσουν τα αποθέµατα
• Επιδιώξουν καθαρές και προσβάσιµες δηµόσιες συγκοινωνίες για τη µείωση των εκποµπών
• Επιβάλλουν κανονισµούς και κυρώσεις ενάντια σε βιοµηχανίες που µολύνουν το περιβάλλον
• Πετύχουν την εθνικοποίηση του τοµέα της ενέργειας µα κοινωνικό έλεγχο προκειµένου να αναπτυχθούν ανανεώσιµες µορφές καθαρής ενέργειας κατά κοινότητες
• Προωθήσουν οικονοµίες που δεν θα συµβάλλουν και θα είναι ανθεκτικές στην κλιµατική αλλαγή
Για την πραγµατική αντιµετώπιση της κλιµατική κρίσης, είναι απαραίτητος ένας κόσµος χωρίς τον ΠΟΕ, που δεν θα κυριαρχείται από πολυεθνικές εταιρείες και το καθεστώς του ελεύθερου διεθνούς εµπορίου. Πρέπει να αλλάξουµε το σύστηµα και πρέπει να το κάνουµε τώρα.
επιµέλεια: ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ
πηγή : ΟΙΚΟΤΡΙΒΕΣ