Τα τελευταία χρόνια τα απόβλητα του σύγχρονου κόσμου συγκεντρώνονται στις ακτές της Νοτιοανατολικής Ασίας. Κιβώτια από ανεπιθύμητα σκουπίδια προερχόμενα από τη Δύση έχουν συσσωρευτεί στα λιμάνια των Φιλιππινών, της Ινδονησίας και του Βιετνάμ, ενώ τεράστια τοξικά απόβλητα πλαστικών από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αναπτυχθεί σε ολόκληρη τη Μαλαισία. Φαίνεται όμως ότι αυτή η πρακτική έχει φθάσει τις εκεί κυβερνήσεις στα όριά τους. Το ένα μετά το άλλο, κράτη της περιοχής υπόσχονται να στέλνουν τα σκουπίδια πίσω από εκεί που ήρθαν.
Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος των Φιλιππινών Ροντρίγκο Ντουτέρτε απείλησε να κόψει τους διπλωματικούς δεσμούς με τον Καναδά, εάν η κυβέρνηση της Οτάβα δεν συμφωνούσε να πάρει πίσω 69 εμπορευματοκιβώτια που περιείχαν 1.500 τόνους αποβλήτων τα οποία είχαν εξαχθεί στις Φιλιππίνες το 2013 και το 2014.
Ο Καναδάς εδώ και χρόνια αρνείται να αναγνωρίσει το ζήτημα, αλλά καθώς η διαμάχη κλιμακώθηκε, ο Ντουτέρτε δήλωσε ότι αν η κυβέρνηση δεν ενεργήσει γρήγορα, οι Φιλιππίνες θα σύρουν τα σκουπίδια σε καναδικά χωρικά ύδατα και θα τα βυθίσουν εκεί.
«Οι Φιλιππίνες ως ανεξάρτητο κυρίαρχο έθνος δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως χωματερή από ένα ξένο έθνος» δήλωσε ο προεδρικός εκπρόσωπος Σαλβαδόρ Πανέλο. Η ρητορική του ήταν χαρακτηριστική μιας ευρύτερης περιφερειακής τακτικής που ξεκίνησε πέρυσι, όταν η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία και το Βιετνάμ εισήγαγαν νομοθεσία με στόχο να αποτρέψουν τα μολυσμένα ξένα απόβλητα να εισέρχονται στα λιμάνια τους.
Πίσω από εκεί που ήρθαν
Στις 23 Απριλίου, μια κυβερνητική έρευνα στη Μαλαισία αποκάλυψε ότι τα απόβλητα από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία ρίχνονταν παράνομα στη χώρα, δηλωμένα ψευδώς ως άλλες εισαγωγές. «Φτάνει πια» αναφωνούσε η υπουργός Περιβάλλοντος της χώρας Γιέο Μπι Μπιν. «Η Μαλαισία δεν θα είναι η χωματερή του κόσμου. Θα στείλουμε πίσω τα απόβλητα στις χώρες από τις οποίες ήρθαν». Η νεαρή υπουργός κράτησε τον λόγο της. Πέντε κοντέινερ σκουπιδιών που ρίχτηκαν σε λιμάνι της Μαλαισίας μόλις την περασμένη Πέμπτη εστάλησαν πίσω και η Γιέο αναμένεται να ανακοινώσει περισσότερες «επιστροφές» αποβλήτων τις επόμενες ημέρες.
Πολλοί πιστεύουν ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο οι χώρες, κυρίως στη Δύση, θα αναγκαστούν τελικά να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των αποβλήτων τους, αντί να επιβαρύνουν τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μόνο το 9% των πλαστικών παγκοσμίως ανακυκλώνονται, ενώ τα υπόλοιπα τελικά καταστρέφονται σε χώρους υγειονομικής ταφής σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ασία ή καίγονται παράνομα, απελευθερώνοντας ιδιαίτερα δηλητηριώδη αέρια. Ακτιβιστές στην Ινδονησία διαπίστωσαν πέρυσι ότι οι παράνομες εισαγωγές σκουπιδιών χρησιμοποιούνταν ως καύσιμο σε κλίβανο εργοστασίου παραγωγής τόφου (είδος τυριού από γάλα σόγιας). «Αυτή είναι η σωστή τακτική. Η κυβέρνηση της Μαλαισίας πρέπει να δείξει στον κόσμο ότι προστατεύει σοβαρά τα σύνορά της και δεν μετατρέπει τη χώρα μας σε χωματερή» αναφέρει στον «Guardian» η ερευνήτρια Μαγκεσβάρι Σανγκαραλινγκάμ, υπογραμμίζοντας ότι σημαντικές ποσότητες πλαστικών απορριμμάτων που εισέρχονται στη Μαλαισία είναι μολυσμένες.
Μια περιβαλλοντική αδικία
Το πρόβλημα ξεκίνησε για τη Νοτιοανατολική Ασία στις αρχές του 2018, όταν η Κίνα σταμάτησε να δέχεται πλαστικά απόβλητα για ανακύκλωση από τον υπόλοιπο κόσμο, εξαιτίας περιβαλλοντικών ανησυχιών. Η αυστηρή απαγόρευση δημιούργησε πρόβλημα καθώς η χώρα επεξεργαζόταν μέχρι τότε τουλάχιστον τις μισές παγκόσμιες «εξαγωγές» απορριμμάτων από πλαστικό, χαρτί και μέταλλο. Επειτα από αυτό, οι ιδιωτικές εταιρείες που χειρίζονται τα απόβλητα για τις εθνικές κυβερνήσεις δυτικών χωρών άρχισαν να επιβαρύνουν τρίτες χώρες. Με τα περισσότερα από τα σκουπίδια να διοχετεύονται μέσω του Χονγκ Κονγκ, η Νοτιοανατολική Ασία, η οποία ήταν κοντά και είχε χαλαρή ρύθμιση, έγινε ένας ελκυστικός εναλλακτικός προορισμός. Η Μαλαισία έχει επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος. Σύμφωνα με την Greenpeace, οι εισαγωγές πλαστικών απορριμμάτων στη χώρα αυξήθηκαν από 168.500 τόνους το 2016 σε 456.000 τόνους το πρώτο εξάμηνο του 2018, κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος ήταν υψηλό. Μια αναφορά της Global Alliance for Incinerator Alternatives (GAIA) αναφέρει λεπτομερώς τον τρόπο με τον οποίο η εισροή τοξικών αποβλήτων στη Νοτιοανατολική Ασία έχει μολύνει το νερό, έχει καταστρέψει σοδειές και έχει προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα υγείας στους πληθυσμούς.
Αναγνωρίζοντας τη ζημιά που έχει γίνει, η Σύμβαση της Βασιλείας, μια πολυμερής περιβαλλοντική συμφωνία για τη διαχείριση των επικίνδυνων και λοιπών αποβλήτων σε παγκόσμιο επίπεδο (στόχος της είναι η προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος), τροποποιήθηκε αυτόν τον μήνα για να απαγορευτεί η εισαγωγή μη ανακυκλώσιμων και μολυσμένων πλαστικών απορριμμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Πλην όμως, θα τεθεί σε ισχύ το 2020 ενώ δεν έχουν υπογράψει όλες οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Στην Ινδονησία, 60 κοντέινερ ξένων επικίνδυνων και τοξικών αποβλήτων βρίσκονται σε λιμάνι στο νησί Ριάου εδώ και πέντε μήνες. Την περασμένη εβδομάδα, κιβώτια δημοτικών απορριμμάτων από την Αυστραλία έφθασαν στις Φιλιππίνες με την ονομασία «καύσιμα» ώστε να παρακαμφθούν οι τελωνειακοί κανονισμοί. Τελωνειακοί υπάλληλοι επιβεβαίωσαν ότι εργάζονται για να αποσταλούν πίσω – άλλη μια περιβαλλοντική αδικία έναντι μιας φτωχότερης χώρας μόνο και μόνο επειδή μια πλούσια αρνείται να αντιμετωπίσει το θέμα.
Πηγή: https://www.tovima.gr/2019/05/29/world/i-epanastasi-lfton-kraton-rakosyllekton/?fbclid=IwAR3MydbmS9CJPI7B1GgDLcJXZoCTtJPdiBP4STpcCh7MSq2e3b-Qhid0i1Y