Είναι 231 δένδρα, μερικά ηλικίας 400 ετών, στο Melendugno, κοντά στην Αδριατική ακτή στην Ιταλία, που στέκονται στο δρόμο ενός αγωγού για τη μεταφορά φυσικού αερίου από την κεντρική Ασία στην Ευρώπη, ενός αγωγού που θεωρείται ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε., αφού το σχέδιο είναι ότι θα βοηθήσει στην απεξάρτηση της ηπείρου από τη Ρωσία.
Οι κατασκευαστές έχουν την άδεια της Ρώμης να προχωρήσουν με το όρο ότι τα δένδρα θα μεταφυτευτούν, ενώ οι αγωγοί θα πρέπει να «κρυφτούν» κάτω από το έδαφος.
Για τον φόβο κινητοποιήσεων -αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Reuters- το κονσόρτιουμ που έχει αναλάβει το έργο, μεταξύ άλλων η βρετανική BP ή κρατική SOCAR του Αζερμπαϊτζάν και η ιταλική Snam- έχουν προσλάβει άνδρες για να περιφρουρούν το μέρος 24 ώρες το 24ωρο.
Κι αυτό διότι τοπικές αρχές και κάτοικοι διαφωνούν. Και στην πραγματικότητα, παρά την άδεια της κεντρικής κυβέρνησης, το έργο -που είναι η συνέχεια του αγωγού TAP στην Ιταλία- δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συναίνεση των τοπικών αρχών.
Αυτό σημαίνει καθυστερήσεις για έναν αγωγό μέσω του οποίου υποτίθεται ότι μέσα στην επόμενη τετραετία θα μεταφέρεται φυσικό αέριο αντίστοιχο με το 10% των εισαγωγών από τη Ρωσία.
Ο ελαιώνας, του οποίου τα υπεραιωνόβια δένδρα έχουν συμπεριληφθεί στα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, δεν είναι μόνο ένας από τους αδύναμους κρίκους στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Όπως επισημαίνει το Reuters, βρίσκεται και στο επίκεντρο της μεγαλύτερης διαμάχης για τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος της Ιταλίας, εδώ και μια δεκαετία.
Η διαφωνία έγκειται στην εξουσία που έχουν οι τοπικές αρχές να ανθίστανται στη Ρώμη.
Κι αυτό που προτείνει ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, με το δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου είναι να περιορίσει αυτή την εξουσία.
«Καμία από τις περιφέρειες δεν θέλουν αυτή τη μεταρρύθμιση διότι φοβούνται ότι θα είναι πιο αδύναμες απέναντι στην κεντρική κυβέρνηση και θα υποφέρουν από αποφάσεις που δεν καταλαβαίνουν, όπως ο TAP», λέει ο κυβερνήτης της Πούλια στη νότια Ιταλία- της μεγαλύτερης ελαιοπαραγωγού περιφέρειας της Ιταλίας και δημοφιλούς τουριστικού προορισμού.
Κατηγορώντας την τοπική κυβέρνηση της Πούλια ότι χρησιμοποιεί τον ελαιώνα ως δικαιολογία για να καθυστερήσει το έργο, ο υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης Κάρλο Καλέντα υποστήριξε σε e-mail του στο Reuters ότι «εφόσον εγκριθεί η μεταρρύθμιση του Συντάγματος θα διασφαλιστεί ένας πιο λογικός καταμερισμός των εξουσιών, ειδικά στον τομέα της ενέργειας».
Όσο για το κατασκευαστικό κονσόρτιουμ -στο οποίο μετέχουν ακόμα η βελγική Fluxys, η ισπανική Enagas και η ελβετική Axpo- αναφέρει ότι ζήτησε από τη Ρώμη να συνεργαστεί με την Πούλια για να οριστικοποιηθεί η απομάκρυνση των δένδρων και ότι τη βεβαιότητα ότι το θέμα θα λυθεί σύντομα.
Η «μάχη» του αγωγού
«Υπάρχει ο κίνδυνος τα δένδρα να μην επιβιώσουν» λέει ο δήμαρχος του Melendugno, εξηγώντας ότι η μεταφύτευση μπορεί να τα εκθέσει σε ένα βακτήριο που έχει εξαφανίσει δεκάδες χιλιάδες δένδρα τα τελευταία χρόνια.
Η Πούλια απειλεί να προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο εάν το έργο προχωρήσει χωρίς την έγκριση της τοπικής κυβέρνησης, υποστηρίζοντας ότι η Ρώμη δεν διαβουλεύτηκε σωστά με την περιφέρεια.
Η κυβέρνηση Ρέντσι λέει το αντίθετο και υπογραμμίζει ότι έχει θέσει πολλούς όρους στο κονσόρτιουμ για την προστασία της περιοχής, μεταξύ άλλων την προσεκτική απομάκρυνση 10.000 δένδρων προκειμένου να ανοίξει «χαντάκι» να τοποθετηθεί ο αγωγός και αργότερα να «επιστραφούν» τα δένδρα στην αρχική τους τοποθεσία.
Οι τοπικοί κανονισμοί για τη μεταφύτευση προβλέπουν ένα «παράθυρο» από την 1η Νοεμβρίου έως την 30ή Απριλίου, αλλά μέχρι τώρα στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν έχει εγκριθεί η σχετική άδεια.
Εάν εν τω μεταξύ κλείσει αυτό το «παράθυρο», τότε το έργο δεν θα μπορεί να προχωρήσει μέχρι να ανοίξει πάλι, τον Νοέμβριο του 2017.
Ο αγωγός TAP μήκους 878 χιλιομέτρων θα μεταφέρει όταν ολοκληρωθεί 10 δισ. bcm φυσικού αερίου (έως 20 δισ.) από τα ελληνοτουρκικά σύνορα μέσω Ελλάδας, Αλβανίας και της Αδριατικής στη μικρή ιταλική παραλία San Foca και από εκεί στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή αγορά.
Είναι το τελευταίο κομμάτι του λεγόμενου Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου που ξεκινά από το κοίτασμα Shah Deniz II του Αζερμπαϊτζάν.
Για τις Βρυξέλλες είναι ένας τρόπος για να απεξαρτηθεί από τη Ρωσία, που είναι ο βασικός προμηθευτής ενέργειας της Ευρώπης.
Η Ιταλία καλύπτει με εισαγωγές περίπου το 90% των αναγκών της και ελπίζει ότι ο TAP θα την αναδείξει σε ενεργειακό κόμβο της νότιας Ευρώπης.
Στο Melendugno όμως δεν έχουν όλοι την ίδια άποψη. Μερικοί πιστεύουν ότι η επένδυση θα δώσει νέα πνοή στην περιοχή, αλλά άλλοι φοβούνται ότι απειλεί τον χαρακτήρα της και τον τουρισμό της.
Εκτός από τις ελιές, άλλη μία ανησυχία είναι ότι ο αγωγός, αφού διασχίσει την Αδριατική, θα καταλήξει στην παραλία San Foca, στην ακτή του Σαλέντο, δημοφιλέστατη για τα καθαρά γαλανά νερά της.
Το κοσνόρτιουμ σχεδιάζει να «θάψει» τον αγωγό 10 μέτρα κάτω από την αμμουδιά.
«Θα έφερνες εσύ το παιδί σου να φτιάξει κάστρο στην άμμο πάνω από έναν αγωγό φυσικού αερίου με πίεση 145 bars;» ρωτάει ο δήμαρχος της πόλης.
Το κονσόρτιουμ απαντά ότι παρόμοιοι αγωγοί έχουν τοποθετηθεί σε άλλες οκτώ παραλίες της Ιταλίας χωρίς καμία επίπτωση στον τουρισμό.
Ο κυβερνήτης της Πούλια ζητά ο αγωγός να κατασκευαστεί βορειότερα κοντά στο Μπρίντιζι, απ' όπου -λέει- θα μπορεί να συνδεθεί απευθείας με το υπάρχον δίκτυο του φυσικού αερίου.
«Ούτε ο TAP ούτε η κυβέρνηση μας εξήγησαν γιατί πρέπει να γίνει τόσο πολύ νότια», λέει.
Το κατασκευαστικό κονσόρτιουμ απέσπασε την έγκριση της κυβέρνησης στη Ρώμη στις 20 Μαΐου αλλά με 66 όρους, μερικοί από τους οποίους για να εκπληρωθούν απαιτείται η συνεργασία των τοπικών αρχών. Και ο χρόνος έχει αρχίσει ήδη να μετρά αντίστροφα.
Ως κίνητρο για να επιταχυνθούν οι εργασίες οι Βρυξέλλες πρόσφεραν στους κατασκευαστές «εξαιρέσεις» από τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες, αλλά με τον όρο ότι το έργο θα αρχίσει στις 16 (του περασμένου) Μαΐου και θα τελειώσει μέσα σε μια τετραετία.
Το κονσόρτιουμ λέει ότι άρχισαν πράγματι οι εργασίες στις 16 Μαΐου.
Οι τοπικές αρχές υποστηρίζουν ότι τίποτα δεν έχει ξεκινήσει και ζητούν από τη Ρώμη να αρχίσει από την αρχή τη διαδικασία έγκρισης του έργου.
Αυτά βέβαια συμβαίνουν στην Ιταλία.
Εδώ για τα 135.000 ελαιόδενδρα που θα χαθούν από την κατασκευή αεροδρομίου στο Καστέλλι, λίγοι ενδιαφέρονται και στην καλύτερη περίπτωση, σκέφτονται υψηλότερες αποζημιώσεις!
Από τον αφανισμό των ελαιοδέντρων, θα χαθούν ταυτόχρονα 1.620.000 κιλά λάδι που παράγονται ετησίως, περίπου δηλαδή 4,5 εκατ. ευρώ, ενώ σε περίπτωση που τα ελαιόδεντρα μετατραπούν σε καυσόξυλα "καπνός" θα γίνουν 12.150.000 κιλά ξύλα που αντιστοιχούν σε περίπου 2,4 εκατ. ευρώ.
Κατά την ιστοσελίδα "Όχι αεροδρόμιο στο Καστέλλι", τα ελαιόδενδρα που προβλέπεται συνολικά να ξεριζωθούν υπερβαίνουν τις 200 χιλιάδες, αν προστεθούν και αυτά που βρίσκονται στις θέσεις των δρόμων πρόσβασης (από ΒΟΑΚ και Ηράκλειο-Βιάννος) καθώς και στις πλαγές των γύρω λόφων και βουνών που πρόκειται να “να ταπεινωθούν προς άρση εμποδίων”, όγκου τουλάχιστον 10,7 εκατομμυρίων κυβικών!
ΠΗΓΕΣ
http://www.efsyn.gr/arthro/231-elaiodentra-antistekontai-stin-anaptyxi
http://www.neakriti.gr/?page=newsdetail&DocID=1198110
http://aerodromio.pblogs.gr/2015/01/na-mh-ginoyme-akthmones-moyzikoi-ston-topo-mas-orgiazei-h-propag.html