Οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που χτίστηκαν πριν από το 2003 μπορούν με την ένταξή τους στον νέο νόμο για τη διευθέτηση των αυθαιρέτων να εκμεταλλευτούν το 50% του προστίμου για να αναβαθμίσουν ενεργειακά και να ενισχύσουν στατικά τα κτίριά τους.
Πλέον, με το νέο καθεστώς που έχει διαμορφωθεί, το μισό του προστίμου για την τακτοποίηση του αυθαιρέτου αντί να καταλήγει στο κράτος μπορεί να επενδύεται στο ίδιο το ακίνητο.
Το σχέδιο της κοινής υπουργικής απόφασης για τον συμψηφισμό των ποσών που καταβάλλονται για την ενεργειακή αναβάθμιση και τη στατική επάρκεια, αλλά και το συνολικό πλαίσιο με τα απαραίτητα δικαιολογητικά και τις απαιτούμενες εργασίες μπαίνουν σήμερα σε δημόσια διαβούλευση η οποία θα διαρκέσει μία εβδομάδα. Ο συμψηφισμός των προστίμων για την ενεργειακή αναβάθμιση των αυθαιρέτων μπορεί να γίνει και για τα λιθόκτιστα κτίρια που έχουν κατασκευαστεί πριν από την 28η Ιουλίου 2011 και υπάγονται στις ρυθμίσεις του νέου νόμου για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων.
Διευκρινίζεται ότι η απόφαση δεν ισχύει για κτίρια οι ιδιοκτήτες των οποίων έχουν πάρει επιδότηση από κρατικά ή συγχρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα και αφορά παρεμβάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Με το μέτρο διευκολύνονται οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που πληρώνουν με δόσεις το πρόστιμο, ενώ όσοι το έχουν εξοφλήσει ολόκληρο δεν μπορούν να μετάσχουν.
«ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ ΚΑΤ' ΟΙΚΟΝ». Σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Περιβάλλοντος, για το κόστος των εργασιών αλλά και τις απαραίτητες εργασίες θα ακολουθηθεί το πρότυπο του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ' οίκον». Σε αυτό προβλέπονται η αντικατάσταση των κουφωμάτων (πλαίσια / υαλοπίνακες), η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης, η θερμομόνωση στο κέλυφος, η αντικατάσταση καυστήρα ή λέβητα αλλά και η τοποθέτηση ηλιακών συστημάτων.
Για τον συμψηφισμό λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για αγορά υλικών - εξοπλισμού αλλά και για εργασίες αποξήλωσης - αποκομιδής, τοποθέτησης ικριωμάτων καθώς και για την παροχή υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης. Σε αυτές τις δαπάνες δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ.
Στον συμψηφισμό δεν περιλαμβάνεται το παράβολο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων (που κυμαίνεται από 500 έως 10.000 ευρώ). Ετσι, αποκλείονται τα προ του '75 αυθαίρετα, τα οποία τακτοποιούνται με την καταβολή του παραβόλου των 500 ευρώ.
Η διαδικασία θα προχωράει μόνο αν οι παρεμβάσεις στο κτίριο το αναβαθμίζουν τουλάχιστον κατά μία ενεργειακή κατηγορία. Η άλλη επιλογή είναι να υπάρχει εξοικονόμηση της πρωτογενούς ενέργειας μεγαλύτερη από 30% της κατανάλωσης του κτιρίου αναφοράς. Και αυτό διαπιστώνεται με τη διενέργεια δυο ενεργειακών επιθεωρήσεων πριν και μετά.
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ. Για να προχωρήσει η διαδικασία του συμψηφισμού οι ιδιοκτήτες των αυθαιρέτων πρέπει να υποβάλουν τα εξής δικαιολογητικά: αίτηση στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΤΕΕ, αντίγραφο της άδειας δόμησης, τα παραστατικά για τις σχετικές δαπάνες, τα αντίγραφα των δυο πιστοποιητικών ενεργειακής αναβάθμισης και το πόρισμα του ενεργειακού επιθεωρητή.
Εάν οι εργασίες για την ενεργειακή αναβάθμιση έχουν αρχίσει πριν από την έναρξη της ισχύος της ΚΥΑ, ο συμψηφισμός με το ειδικό πρόστιμο μπορεί να προχωρήσει εάν υπάρχει βεβαίωση του ενεργειακού επιθεωρητή ότι οι παρεμβάσεις επιφέρουν αναβάθμιση του κτιρίου.
Το μέτρο ισχύει για τα αυθαίρετα που έχουν ανεγερθεί πριν από το 2003. Και εδώ εξαιρούνται όσα κτίρια έχουν λάβει επιδότηση. Οι παρεμβάσεις αφορούν την επισκευή, αποκατάσταση ή ενίσχυση του φέροντος οργανισμού σύμφωνα με τις προδιαγραφές του Κανονισμού Επεμβάσεων (ΚΑΝΕΠΕ).
Τα καταβληθέντα ποσά για εργασίες στατικής ενίσχυσης - αλλά και ενεργειακής αναβάθμισης - αφαιρούνται από την τελευταία δόση και τις αμέσως προηγούμενες χρονικά έως ότου ολοκληρωθεί ο συμψηφισμός.
ΔΕΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΙ. Σε περίπτωση που μετά τον υπολογισμό τα καταβληθέντα ποσά υπερβαίνουν το ποσό του προστίμου που υπόκειται, αυτά δεν επιστρέφονται ούτε αναζητούνται. Μάλιστα, όπως διευκρινίζεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος, σε περίπτωση διαπίστωσης ψευδών στοιχείων το ειδικό πρόστιμο που αρχικά είχε υπολογιστεί - από την ηλεκτρονική διαδικασία - διπλασιάζεται. Για να γίνει αυτό, εκδίδεται σχετική διοικητική πράξη από την αρμόδια υπηρεσία, η οποία υποβάλλεται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ).