Εκδόθηκε το Τεύχος Οδηγιών για τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής βάσει του ν.4495/2017

Σε συνέχεια του άρθρου 7 του ν.4495/2017 "Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.)Συγκρότηση και αρμοδιότητες", το Υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργειας εξέδωσε Τεύχος Οδηγιών για τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής.

Υπενθυμίζουμε πως το άρθρο 7 του ν.4495/2017 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, αναφέρει τα εξής:

Άρθρο 7
Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.)Συγκρότηση και αρμοδιότητες

1. Με απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης που εκδίδεται μέσα σε έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος του παρόντος, συγκροτείται ένα Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) ή και περισσότερα, εάν υπάρχει σχετική ανάγκη, σε κάθε περιφερειακή ενότητα. Το Σ.Α. είναι αρμόδιο για την παροχή σύμφωνης γνώμης επί των αρχιτεκτονικών μελετών στις εξής περιπτώσεις:

α) Για κάθε οικοδομική εργασία (ανέγερση, επισκευή, προσθήκη, κατεδάφιση) σε κτίρια, οικόπεδα ή γήπεδα, που βρίσκονται σε παραδοσιακά τμήματα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους, αρχαιολογικούς χώρους, σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.

Η ανωτέρω γνώμη δεν απαιτείται για οικοδομικές εργασίες ή τεχνικά ή άλλα έργα στο εσωτερικό υφισταμένου κτιρίου, οι οποίες δεν επιφέρουν τροποποιήσεις των όψεων αυτού, όπως επίσης δεν απαιτείται και στις περιπτώσεις κτιρίων ή έργων που είναι αποτέλεσμα πανελλήνιου ή διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.

β) Για κάθε οικοδομική εργασία σε κτίρια ή χώρους των οποίων έχει ήδη κινηθεί ή ολοκληρωθεί η διαδικασία κήρυξής τους ως διατηρητέων με απόφαση του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, καθώς και σε όμορα με αυτά ή έναντι αυτών κτίρια ή γήπεδα.

γ) Για κάθε άλλη εργασία εφόσον η υπόθεση παραπεμφθεί σε αυτά από τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

δ)Για κάθε μελέτη διαμόρφωσης ή ανάπλασης κοινόχρηστων ή αδόμητων χώρων, εκτός από τις περιπτώσεις για τις οποίες διενεργήθηκε δημόσιος πανελλήνιος ή διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός. Κατ' εξαίρεση για τις περιπτώσεις πλατειών και κοινοχρήστων χώρων ιδιαίτερης σημασίας, οι σχετικές μελέτες διαβιβάζονται από το Σ.Α. στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.) προς γνωμοδότηση.

ε) Για αρχιτεκτονικές μελέτες που διαφοροποιούνται από τα μορφολογικά στοιχεία και την τυπολογία που επιβάλλεται με ειδικές διατάξεις που έχουν θεσπιστεί ανά περιοχή, προστατευόμενη ή μη.

στ) Για τις άδειες κατεδάφισης κτιρίων που ανεγέρθηκαν πριν το έτος 1955.

ζ) Για την έγκριση της διάσπασης του ενιαίου κτιρίου της περίπτωσης α της παρ. 1 του άρθρου 6 του π.δ. 24/ 31.5.1985 (Δ΄270), καθώς και αν επιβάλλεται από τις κείμενες διατάξεις η διάσπαση του όγκου του κτιρίου.

η) Για την έγκριση της οικοδόμησης σε μη άρτια οικόπεδα του άρθρου 25 του ν. 1337/1983 (Α΄ 33).

θ) Για την έγκριση της οικοδόμησης, σύμφωνα με τις διατάξεις για την οικογενειακή στέγη του άρθρου 41 του ν. 1337/1983.

ι) Για κάθε περίπτωση που προβλέπεται από άλλες γενικές ή ειδικές διατάξεις η γνωμοδότηση του Σ.Α..

ια) Για την έκδοση αδείας νομιμοποίησης αυθαιρέτων οικοδομικών εργασιών ή κατασκευών, του άρθρου 29 του παρόντος, που εμπίπτουν στις ανωτέρω περιπτώσεις.

ιβ) Για κάθε οικοδομική εργασία σε απόσταση μικρότερη των εκατό (100) μέτρων από τη γράμμη παραλίας,ή με πρόσωπο σε βασικούς κυκλοφοριακούς άξονες (Βασικό-Δευτερεύον-Τριτεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο και Πρωτεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο).

ιγ) Για όλα τα κτίρια για τα οποία απαιτείται η έγκριση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.).

Για περιπτώσεις ανέγερσης κτιρίων, με προσμετρώμενη επιφάνεια στον Συντελεστή Δόμησης άνω των 5.000 τ.μ., η ανωτέρω γνωμοδότηση χορηγείται από το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.) της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του παρόντος νόμου.

2. Στις νησιωτικές περιοχές αρμοδιότητας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, πέραν των ανωτέρω περιπτώσεων, είναι αρμόδια για την έγκριση των αρχιτεκτονικών μελετών για κάθε οικοδομική εργασία, για την οποία απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 σε ακίνητα, κείμενα εκτός ορίων οικισμού ή σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων.

3.α) Σε περίπτωση έκθεσης επικινδύνως ετοιμόρροπων κατασκευών σε κτίρια ή γήπεδα που βρίσκονται σε ιστορικά κέντρα πόλεων ή οικισμών, σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ιστορικούς τόπους, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, καθώς και σε κτίρια ή χώρους που έχουν κηρυχθεί διατηρητέοι, σύμφωνα με την παράγραφο 1β, το Συμβούλιο γνωμοδοτεί μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την υποβολή της αίτησης έγκρισης κατεδάφισης.

β) Κατ' εξαίρεση σε περίπτωση έκτακτων συνθηκών ή ανωτέρας βίας, η διαδικασία της αίτησης έγκρισης κατεδάφισης δύναται να καθορίζεται ειδικώς με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

4. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας συντάσσεται τεύχος οδηγιών προς τα μέλη των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής και καθορίζεται κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη διαδικασία έκδοσης γνωμοδότησης των Συμβουλίων αυτών.

Διαβάστε παρακάτω το Τεύχος Οδηγιών για τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής

Τεύχος Οδηγιών για τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.).

Άρθρο 1
ΣΚΟΠΟΣ

Το παρόν θεσπίζει γενικές και ειδικότερες κατευθύνσεις και οδηγίες προς τα μέλη των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, όπως αυτές καθορίζονται στις παρ. 1-3 του άρθρου 7 του ν. 4495/2017 ως ισχύει, οι οποίες αποσκοπούν στην ενιαία, αντικειμενική και ολοκληρωμένη εφαρμογή του τιθέμενου πλαισίου σε όλη την Επικράτεια.

Άρθρο 2
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

1. Τα Σ.Α. συγκροτούνται και λειτουργούν στο πλαίσιο της προστασίας του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, όπως απορρέει από το Σύνταγμα και τις διεθνείς συμβάσεις στις οποίες έχει προσχωρήσει η χώρα μας και ειδικότερα:

• τη Σύμβαση της UNESCO για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς (Παρίσι 1972) όπως κυρώθηκε με το ν. 1126/1981 (ΦΕΚ 32/Α΄),

• τη Σύμβαση για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης (Γρανάδα 1985), όπως κυρώθηκε με το ν. 2039/1992 (ΦΕΚ 61/Α΄),

• την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς (Βαλέτα 1992), όπως κυρώθηκε με το ν. 3378/2005 (ΦΕΚ 203/Α΄) και

• την Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου (Φλωρεντία 2000) όπως κυρώθηκε με το ν. 3827/2010 (ΦΕΚ 30/Α΄).

2. Ο ρόλος των Σ.Α. εδραιώνεται επιστημονικά στην Χάρτα των Αθηνών (1931), την Χάρτα της Βενετίας (1964) και τη Διακήρυξη του Άμστερνταμ (1975). Από την αναδρομική και την γενικότερη θεώρηση της ελληνικής πολεοδομικής νομοθεσίας συνάγεται ότι η ανάγκη αρχιτεκτονικού / αισθητικού ελέγχου του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος για σειρά περιπτώσεων, έχει αναγνωριστεί και αποτυπωθεί διαχρονικά σε σχετικές διατάξεις από τον Έλληνα νομοθέτη, ανεξαρτήτως της εκάστοτε επωνυμίας και σύνθεσης του συλλογικού / γνωμοδοτικού οργάνου που ασκεί τον έλεγχο ή της υπηρεσίας χορήγησης οικοδομικών αδειών και ειδικότερα:

• ν.δ. 17.07.1923 / άρθρα 1, 9, 52 (ΦΕΚ 228/Α΄)

• ΓΟΚ 1955 / άρθρα 46, 47 (ΦΕΚ 266/Α΄)

• ΓΟΚ 1973 / άρθρο 79 - 80 «Επιτροπή Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Ε.Α.Ε.)» (ΦΕΚ 124/Α΄)

• Υπ. απόφαση 18241 « Περί τρόπου εκδόσεως Οικοδομικών αδειών», παρ. 5 (ΦΕΚ 147/Δ΄/1976)

• ν. 1577/1985 «Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός» / άρθρο 3 Επιτροπή Πολεοδομικού Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Π.Α.Ε.) (ΦΕΚ 210/Α΄)

• κοινή υπουργική απόφαση 31252/1530/87 «Σύσταση, σύνθεση, λειτουργία Ε.Π.Α.Ε.» (ΦΕΚ 482/Δ΄)

• π.δ. της 8/13.7.1993 «περί τρόπου έκδοσης οικοδομικών αδειών» - Άρθρα 4, 5, 6 (ΦΕΚ 795/Δ΄)

• ν. 2831/2000, άρθρο 2 (ΦΕΚ 140/Α΄)

• ν. 4030/2011, άρθρα 20 - 25 / Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΦΕΚ 249/Α΄)

• ν. 4067/2012 «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός» (ΦΕΚ 79/Α΄), άρθρο 6 κ.α.

• ν. 4495/2017, «Έλεγχος και προστασία του Δομημένου Περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 167/Α΄), άρθρα 7 - 11.

Σύμφωνα με το πνεύμα των ανωτέρω και κατ’ εφαρμογή πλέον των διατάξεων των παρ. 1-3 του άρθρου 7 του ν. 4495/2017 ως ισχύει, στα Σ.Α. ανατίθεται η υποχρέωση και η μέριμνα για την προστασία του τοπίου, την αισθητική των κτιρίων, την επιτυχή ένταξη και ενσωμάτωση των κατασκευών στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και το πολιτιστικό περιβάλλον.

3. Τα Σ.Α. επιτελούν το έργο τους λαμβάνοντας υπόψη τα παρακάτω:

α) Το τοπίο διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο δημοσίου συμφέροντος από άποψη πολιτισμική, οικολογική, περιβαλλοντική και κοινωνική. Συμβάλλει στη διαμόρφωση της τοπικής κουλτούρας, αποτελεί ένα βασικό συστατικό στοιχείο της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, συνεισφέρει στην ανθρώπινη ευημερία και αποτελεί σημαντικό μέρος της ποιότητας ζωής των ανθρώπων σε αστικές περιοχές και στην ύπαιθρο, σε υποβαθμισμένες περιοχές, σε περιοχές υψηλής ποιότητας, σε περιοχές αναγνωρισμένες ως εξαιρετικού φυσικού κάλλους αλλά και σε περιοχές χωρίς θεσμοθετημένη προστασία. Επίσης, συνιστά πόρο ευνοϊκό για την οικονομική δραστηριότητα και η προστασία, η διαχείριση και ο σχεδιασμός του μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας (Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου, Φλωρεντία 2000. Προοίμιο).

β) H αρχιτεκτονική δημιουργία, η ποιότητα των κατασκευών, η αρμονική ένταξή τους στο περιβάλλον, ο σεβασμός των φυσικών και αστικών τοπίων καθώς και της κοινής και ιδιωτικής κληρονομιάς, αποτελούν δημόσιο συμφέρον (παρ. 27 του προοιμίου της Οδηγίας 2005/36/ ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005). Οι κατασκευές πρέπει να ικανοποιούν συγχρόνως αισθητικές και τεχνικές απαιτήσεις, να ενσωματώνουν τον κατά περίπτωση ισχύοντα πολεοδομικό σχεδιασμό και τους ειδικότερους όρους και περιορισμούς δόμησης και να συνάδουν αρμονικά με το περιβάλλον τους, ανάλογα με τις ανάγκες του ανθρώπου και την αντίστοιχη κλίμακα.

Άρθρο 3
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

1. Τα Σ.Α. είναι αρμόδια να γνωμοδοτούν επί των αρχιτεκτονικών μελετών για όλες τις περιπτώσεις που ορίζει το άρθρο 7 (παρ. 1-3) του ν. 4495/2017 όπως εκάστοτε ισχύει.

2. Τα Σ.Α. γνωμοδοτούν επί της αρχιτεκτονικής άποψης και λύσης που επιλέγει ο μελετητής μηχανικός και οφείλουν να σέβονται την ελεύθερη προσωπική αρχιτεκτονική δημιουργία και την επιστημονική του άποψη, όπως αυτή αποτυπώνεται στη μελέτη που υποβάλλει προς γνωμοδότηση. Η γνωμοδότηση δεν περιλαμβάνει προτάσεις ή κατευθύνσεις για την αναζήτηση άλλων «βέλτιστων» λύσεων. Κατά συνέπεια, αφενός μεν τα μέλη των Σ.Α. δεν είναι αρμόδια να υποδεικνύουν κεντρικές ιδέες ή να κατευθύνουν την υπό εξέταση μελέτη σε συγκεκριμένες αρχιτεκτονικές επιλύσεις παρεμβαίνοντας στην αρχιτεκτονική σύνθεση, αφετέρου δε, οι μελετητές δεν πρέπει να ζητούν ή να αναμένουν από τα μέλη του Συμβουλίου να τους υποδεικνύουν εναλλακτικές αρχιτεκτονικές λύσεις που να βελτιώνουν την πρότασή τους.

3. Τα Σ.Α. ασκούν τις αρμοδιότητές τους λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα ακόλουθα κριτήρια:

• την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος με την κατάλληλη ένταξη της προτεινόμενης κατασκευής σε αυτό. Ειδικότερα, αξιολογείται ο προτεινόμενος τρόπος εφαρμογής των ισχυόντων όρων και περιορισμών δόμησης προκειμένου να επιτυγχάνεται η αρμονική ένταξή της στο οικόπεδο / γήπεδο.

• την ενσωμάτωση στην πρόταση των κατευθύνσεων και οδηγιών τυχόν υφισταμένων υπερκείμενων επιπέδων σχεδιασμού όπως μελέτες αστικού σχεδιασμού με προδιαγραφές ογκοπλασίας, ηλιασμού, θέας, οργάνωσης ακαλύπτων χώρων, σχέσεων με τους κοινόχρηστους χώρους κ.λπ., ή κανονιστικών πράξεων που εμπεριέχουν ειδικές προδιαγραφές σχετικά με τα ανωτέρω - π.χ. π.δ. προστασίας παραδοσιακών οικισμών,

• τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και της αρχιτεκτονικής / πολεοδομικής ταυτότητας των κτιρίων, των κατασκευών και των οικιστικών συνόλων που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας, σύμφωνα με τις κατά περίπτωση πράξεις χαρακτηρισμού, τις ισχύουσες διατάξεις και τις διεθνείς συμβάσεις που προαναφέρθηκαν,

• την επιτυχή προσαρμογή των νέων κατασκευών που εμπίπτουν σε προστατευόμενες περιοχές ή γειτνιάζουν με προστατευόμενα κτίρια προς τον ειδικότερο πολεοδομικό / αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του προστατευόμενου πολιτιστικού αγαθού, με γνώμονα τον εν λόγω χαρακτήρα και με την εφαρμογή των ειδικότερων όρων δόμησης και μορφολογικών προδιαγραφών που τυχόν ισχύουν. Για τη διαφοροποίηση της αρχιτεκτονικής πρότασης του μελετητή από τυχόν ισχύουσες τυπολογικές ή μορφολογικές προδιαγραφές (κατά το άρθρο 7 του ν. 4495/2017, παρ. 1 περίπτωση ε), εξετάζεται ειδικότερα η συνέπεια και η πληρότητα της αρχιτεκτονικής σύνθεσης αυτής καθ’ εαυτής, ο τρόπος τυχόν ενσωμάτωσης στοιχείων που παραπέμπουν σε παραδοσιακά αρχιτεκτονικά / μορφολογικά χαρακτηριστικά που συνέτειναν στον χαρακτηρισμό του προστατευόμενου πολιτιστικού αγαθού, καθώς επίσης η ειλικρίνεια και σαφήνεια της επιχειρούμενης μορφολογικής μετάβασης στη σύγχρονη εποχή η οποία θα αποπνέει παράλληλα και τον οφειλόμενο σεβασμό προς τις προστατευόμενες αξίες,

• την ομοιογένεια των επί μέρους συστατικών στοιχείων της μελέτης ως προς την αρχιτεκτονική προσέγγιση / ρυθμό που επιλέγεται,

• τη δημιουργία ανοικτών και κλειστών χώρων και κατασκευών που εξυπηρετούν άρτια τη χρήση για την οποία προορίζονται, και

• την ανάδειξη εν γένει της αρχιτεκτονικής ως επιστήμης και τέχνης και τη διασφάλιση της αυθεντικότητας της πρότασης.

Τα Σ.Α. αξιολογούν την υποβληθείσα μελέτη λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, τις γενικότερες αρχές που έχουν υιοθετηθεί σε διεθνές επίπεδο και τις βέλτιστες ακολουθούμενες πρακτικές, σε συνδυασμό και με τα αναφερόμενα στην Αιτιολογική Έκθεση. Σε όλες τις περιπτώσεις που προβλέπεται γνωμοδότηση του Σ.Α., αυτή θα πρέπει να είναι για λόγους ασφάλειας των διοικητικών πράξεων δεόντως τεκμηριωμένη. Γνωμοδοτήσεις με την απλή αναφορά «εγκρίνεται η μελέτη» δεν αποτελούν επαρκές νομικό έρεισμα για την εν συνεχεία έκδοση αδειοδοτικών πράξεων του άρθρου 29 του ν. 4495/2017 ή την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών βάσει του άρθρου 30 αυτού, αλλά και δεν είναι αυτές καθ’ εαυτές νομικώς ασφαλείς.

4. Στο πλαίσιο εξέτασης υποβληθείσας μελέτης, τα Σ.Α. δεν υπεισέρχονται και δεν έχουν αρμοδιότητα εξέτασης θεμάτων που αφορούν:

• την τήρηση των γενικών ή ειδικών πολεοδομικών διατάξεων και όρων δόμησης που ισχύουν στην περιοχή. Εξαίρεση αποτελεί ο έλεγχος της τήρησης ειδικών τυπολογικών ή μορφολογικών προδιαγραφών που τυχόν ισχύουν στην περιοχή, προστατευόμενη ή μη,

• τη νομιμότητα ή μη των ήδη υφισταμένων κατασκευών, εκτός εάν από ειδικές διατάξεις περί αυθαιρέτων ορίζεται διαφορετικά,

• τον έλεγχο του τοπογραφικού διαγράμματος ή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος,

• τη συμμόρφωση ή μη με τεχνικούς ή άλλους κανονισμούς και προδιαγραφές (όπως π.χ. Οικοδομικός και Κτιριοδομικός Κανονισμός, πυρασφάλεια, προσβασιμότητα, κ.λπ.),

• την τήρηση των προδιαγραφών λειτουργίας ειδικών κτηρίων, όπως αυτές καθορίζονται από τον εκάστοτε φορέα τους,

• τις τυχόν απαιτούμενες εγκρίσεις άλλων φορέων και υπηρεσιών για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών (π.χ. ΥΠ.ΠΟ.Α., Δασαρχείου, κ.λπ.).

Κατά συνέπεια, η γνωμοδότηση των Σ.Α. δεν υποκαθιστά άλλους ελέγχους ή εγκρίσεις Υπηρεσιών που τυχόν απαιτούνται για την αδειοδοτική διαδικασία. Η υποβολή δικαιολογητικών, μελετών και σχεδίων στα Σ.Α. αποσκοπεί αποκλειστικά και μόνον στην τεκμηρίωση της αρχιτεκτονικής πρότασης και τη διευκόλυνση του έργου τους στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων τους, ενώ η θετική γνωμοδότησή τους δεν αποτελεί επ’ ουδενί έγκριση της μελέτης από πολεοδομικής, λειτουργικής, περιβαλλοντικής ή άλλης άποψης. Την ευθύνη για τη σύνταξη της μελέτης έχει ο μελετητής μηχανικός, τη δε ευθύνη ελέγχου και έγκρισης η εκάστοτε αρμόδια Υπηρεσία.

5. Τα Σ.Α. ασκούν τις αρμοδιότητές τους ανεξαρτήτως εάν κατά τη διαδικασία και με βάση τα χαρακτηριστικά της μελέτης, διαπιστώνουν τη μη τήρηση από τον κύριο του έργου των ισχυουσών διαδικασιών ανάθεσης, ή την εξαίρεση μελέτης τεχνικού έργου από το χαρακτηρισμό ως αξιόλογου κατά το εκάστοτε ισχύον πλαίσιο διενέργειας των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών και γενικά των διαγωνισμών μελετών με απονομή βραβείων.

Άρθρο 4
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Πέραν των οριζομένων στο άρθρο 11 του ν. 4495/2017 ισχύουν επιπροσθέτως και τα εξής:

1. Το Σ.Α. λειτουργεί ως ανεξάρτητο γνωμοδοτικό όργανο

2. Για την εξέταση μελέτης υποβάλλεται αίτηση από τον εξουσιοδοτημένο μηχανικό στο πληροφοριακό σύστημα του άρθρου 33 του ν. 4495/2017, συνοδευόμενη με τα δικαιολογητικά του άρθρου 5.

3. Η εισαγωγή των θεμάτων στην Ημερήσια Διάταξη του Συμβουλίου γίνεται κατά σειρά προτεραιότητας, βάσει της ημερομηνίας της υποβολής της αίτησης, εξαιρουμένων των περιπτώσεων της παρ. 3 του άρθρου 7 του ν.  4495/2017, ή έργων κοινωφελούς χαρακτήρα και ειδικότερα των έργων των οποίων Κύριος είναι το Δημόσιο ή Ο.Τ.Α. α΄ ή β΄ βαθμού καθώς και αυτών που αφορούν δίκτυα και λοιπά έργα υποδομών. Οι εν λόγω μελέτες εξετάζονται κατά προτεραιότητα κατά την αμέσως προσεχή συνεδρίαση του Συμβουλίου.

4. Πριν την κατάρτιση της Ημερήσιας Διάταξης, ο γραμματέας ασκεί έλεγχο της πληρότητας των φακέλων των προς εξέταση θεμάτων σύμφωνα με τα δικαιολογητικά του άρθρου 5. Σε περίπτωση διαπίστωσης ελλιπών στοιχείων, ενημερώνεται ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός μέσω του πληροφοριακού συστήματος και τάσσεται προθεσμία 30 ημερολογιακών ημερών για τη συμπλήρωσή τους. Μετά την εμπρόθεσμη προσκόμιση των στοιχείων, το θέμα εγγράφεται στην Ημερήσια διάταξη της αμέσως προσεχούς συνεδρίασης του Συμβουλίου, ενώ σε διαφορετική περίπτωση, ο φάκελος επιστρέφεται.

5. Εάν κατά την εξέταση προτεινόμενης μελέτης το Συμβούλιο κρίνει ότι τα προβλεπόμενα από το άρθρο 5 υποβληθέντα στοιχεία χρήζουν συμπληρώσεων ή ότι για τη διαμόρφωση γνώμης απαιτείται η προσκόμιση και άλλων πρόσθετων στοιχείων, όπου τούτο προβλέπεται (περιπτώσεις της παρ. 3 άρθρου 5 του παρόντος), η γνωμοδότηση αναβάλλεται και καλείται ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός να τα υποβάλει εντός 30 ημερολογιακών ημερών. Μετά την εμπρόθεσμη υποβολή των στοιχείων, το θέμα εγγράφεται εκ νέου (εξ αναβολής) στην Ημερήσια διάταξη της αμέσως προσεχούς συνεδρίασης του Συμβουλίου, ενώ σε διαφορετική περίπτωση, ο φάκελος επιστρέφεται.

6. Η γραμματεία του Σ.Α. τηρεί πρωτόκολλο, βιβλίο πρακτικών και αρχείο γνωμοδοτήσεων.

7. Η γνωμοδότηση του Σ.Α. ως προς την αρχιτεκτονική μελέτη είναι θετική ή αρνητική. Καταγράφεται σε πρακτικό με τις απόψεις όλων των μελών, το οποίο αναρτάται στο ηλεκτρονικό σύστημα και κοινοποιείται στους αιτούντες.

8. Με τη λήξη της συνεδρίασης, τα μέλη υπογράφουν το βιβλίο πρακτικών.

9. Με δεδομένο τον ρόλο των Σ.Α. ως πεδίων συνεχούς εκπαίδευσης και διαλόγου για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική, στις συνεδριάσεις τους είναι δυνατή η συμμετοχή και του αναπληρωτή κάθε μέλους με την ιδιότητα του παρατηρητή. Η παρουσία των μελετητών στις συνεδριάσεις είναι προαιρετική, τυχόν δε απουσία τους δεν συνιστά λόγο αναβολής εξέτασης ή απόρριψης της μελέτης.

10. Στις περιπτώσεις που έχει εκδοθεί θετική γνωμοδότηση του Σ.Α. και κατά τον έλεγχο της αδειοδότησης για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών ή κατά την εκτέλεση του έργου προκύψουν μικρής έκτασης επουσιώδεις μεταβολές στη μελέτη οι οποίες δεν επηρεάζουν την κεντρική ιδέα, τις συνθετικές αρχές και δεν θίγουν την αρχιτεκτονική άποψη της μελέτης (όπως μικρή μετατόπιση ή αλλαγή διαστάσεων ενός ανοίγματος χωρίς πρακτικώς να αλλοιώνεται η αναλογία του, μικρές διαφοροποιήσεις των εξωτερικών διαστάσεων των όψεων χωρίς να γίνεται αντιληπτή η τροποποίηση της αναλογίας τους ή να επηρεάζεται η αντιληπτική εικόνα της ογκοπλασίας του κτιρίου), δεν απαιτείται εκ νέου γνωμοδότηση του Σ.Α.

Κατά τα λοιπά και όσον αφορά στη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις γνωμοδοτήσεις των Σ.Α., ισχύουν οι διατάξεις περί συλλογικών οργάνων της διοίκησης (ν. 2690/1999 ως ισχύει, άρθρα 13 - 15).

Άρθρο 5
ΥΠΟΒΑΛΛΟΜΕΝΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

1. Τα αιτήματα που κατατίθενται προς αξιολόγηση και γνωμοδότηση του Σ.Α. υποβάλλονται με ευθύνη και πρωτοβουλία του μελετητή.

2. Μαζί με την αίτηση και για όλες τις περιπτώσεις του άρθρου 7 (παρ. 1-3) του ν. 4495/2017 ως ισχύει, υποβάλλεται φάκελος δικαιολογητικών και στοιχείων που περιλαμβάνει τα εξής:

α) Αιτιολογική Έκθεση τεκμηρίωσης - επεξήγησης της αρχιτεκτονικής μελέτης, στην οποία αναφέρονται αναλυτικά:

• το νομικό έρεισμα / θεσμική υποχρέωση της εισαγωγής του θέματος στο Σ.Α.,

• οι λόγοι επιλογής της συγκεκριμένης αρχιτεκτονικής πρότασης,

• οι αρχές του σχεδιασμού και η κεντρική ιδέα της σύνθεσης,

• τα κριτήρια επιλογής των υλικών και ειδικότερα αυτών που διαμορφώνουν το κέλυφος του κτιρίου,

• στοιχεία που σχετίζονται με το ιστορικό τυχόν υφιστάμενου στο οικόπεδο / γήπεδο κτιρίου.

Στην περίπτωση που στην Αιτιολογική Έκθεση γίνεται αναφορά σε προηγούμενες εγκρίσεις ή εξειδικευμένη νομοθεσία, τα ανωτέρω έγγραφα και κανονιστικές διατάξεις επισυνάπτονται, προς διευκόλυνση του Συμβουλίου.

β) Αρχιτεκτονική μελέτη, σε επίπεδο οριστικής μελέτης, με σαφή απεικόνιση (ανάλογη της κλίμακας) των δομικών και μη στοιχείων του έργου (κουφώματα, πέργκολες, κιγκλιδώματα, καμινάδες, υδρορροές κ.λπ.). Στις όψεις απεικονίζεται υπόμνημα υλικών και ενδεικτικές χρωματικές αποχρώσεις, ενώ το τοπογραφικό διάγραμμα και το διάγραμμα δόμησης εξετάζονται μόνο ως προς την χωροθέτηση του κτιρίου. Στο σχέδιο διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου απεικονίζεται και η προσβασιμότητα εμποδιζόμενων ατόμων.

γ) Στοιχεία που απεικονίζουν το ακίνητο (οικόπεδο / γήπεδο), όπως αεροφωτογραφίες, χάρτες, καθώς και φωτογραφίες ενδεικτικές του φυσικού ή ανθρωπογενούς περιβάλλοντός του.

δ) Οποιοδήποτε στοιχείο κρίνει ο μελετητής ότι θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της αρχιτεκτονικής μελέτης και της σχέσης της με τον περιβάλλοντα χώρο του ακινήτου.

3. Για τις παρακάτω περιπτώσεις και συμπληρωματικά με τα ανωτέρω απαιτούμενα στοιχεία, υποβάλλονται επιπροσθέτως τα εξής:

α) για τις περιπτώσεις ανέγερσης, επισκευής και προσθήκης σε προστατευόμενες περιοχές (άρθρο 7, παρ. 1 περ. α του ν. 4495/2017): Φωτογραφική αποτύπωση του μετώπου του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εμπίπτει το εξεταζόμενο ακίνητο, σε όλο το μήκος του, καθώς και των έναντι αυτού ακινήτων. Φωτορεαλιστική ή τρισδιάστατη σχεδιαστική απεικόνιση της πρότασης,

β) για τις περιπτώσεις διατηρητέων ή υπό χαρακτηρισμό κτιρίων ή ομόρων ή έναντι αυτών (άρθρο 7, παρ. 1 περ. β του ν. 4495/2017): Πλήρης σχεδιαστική αποτύπωση του εξεταζομένου κτιρίου. Φωτογραφική αποτύπωση του μετώπου του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εμπίπτει το εξεταζόμενο κτίριο, σε όλο το μήκος του, των έναντι αυτού ακινήτων, πλήρης φωτογραφική τεκμηρίωση όλων των όψεων και του εσωτερικού αυτού, καθώς και φωτορεαλιστική ή τρισδιάστατη σχεδιαστική απεικόνιση της πρότασης.

γ) για τις μελέτες διαμορφώσεων κοινοχρήστων χώρων (άρθρο 7, παρ. 1 περ. δ του ν. 4495/2017): Φωτογραφική αποτύπωση των μετώπων των οικοδομικών τετραγώνων που περιβάλλουν τον υπό διαμόρφωση χώρο και των προσβάσεων προς αυτόν,

δ) για αρχιτεκτονικές μελέτες που διαφοροποιούνται από τα μορφολογικά στοιχεία και την τυπολογία που επιβάλλεται με ειδικές διατάξεις (άρθρο 7, παρ. 1 περ. ε του ν. 4495/2017): Στην Αιτιολογική έκθεση της ανωτέρω παρ. 2.α, περιλαμβάνεται ειδικότερη τεκμηρίωση και αιτιολόγηση σε σχέση με τη συμβατότητα της προτεινόμενης μελέτης προς το ιστορικό προστατευόμενο περιβάλλον και των επί μέρους στοιχείων που το συγκροτούν. Φωτογραφική αποτύπωση του μετώπου του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εμπίπτει το προτεινόμενο κτίριο σε όλο το μήκος του και των έναντι αυτού ακινήτων. Φωτορεαλιστική ή τρισδιάστατη σχεδιαστική απεικόνιση της πρότασης, η οποία θα περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον τις όμορες ιδιοκτησίες. Πέραν των ανωτέρω, το Συμβούλιο δύναται να ζητήσει από τον μελετητή την προσκόμιση και άλλων πρόσθετων στοιχείων, σχετικών με τον πολεοδομικό / αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της περιοχής, εφόσον κρίνονται απαραίτητα για τη διαμόρφωση γνώμης,

ε) για τις άδειες κατεδάφισης κτιρίων που βρίσκονται σε προστατευόμενες περιοχές (ν. 4495/2017, άρθρο 7, παρ. 1 περ. α) ή ανεγέρθηκαν πριν το έτος 1955 (παρ. 1 περ. στ): Φωτογραφική αποτύπωση του μετώπου του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εμπίπτει το εξεταζόμενο κτίριο, σε όλο το μήκος του, των έναντι αυτού ακινήτων, καθώς και πλήρης φωτογραφική τεκμηρίωση όλων των όψεων και του εσωτερικού αυτού,

στ) για αρχιτεκτονικές μελέτες που αφορούν στις περιπτώσεις η) και θ) της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4495/2017: Φωτογραφική αποτύπωση του μετώπου του οικοδομικού τετραγώνου στο οποίο εμπίπτει η εξεταζόμενη πρόταση σε όλο το μήκος του, καθώς και των απέναντι ακινήτων,

ζ) για τις περιπτώσεις που από άλλες γενικές ή ειδικές διατάξεις προβλέπεται η γνωμοδότηση του Σ.Α. (ν. 4495/2017, άρθρο 7, παρ. 1 περ. ι): Το Συμβούλιο δύναται να ζητήσει από τον μελετητή την προσκόμιση και πρόσθετων στοιχείων, πέραν αυτών της παρ. 2 ανωτέρω, εφόσον κρίνονται απαραίτητα για τη διαμόρφωση γνώμης.

Άρθρο 6
ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΜΕΛΩΝ

1. Οι αρχιτέκτονες μέλη των Σ.Α. εξετάζουν τα θέματα με κριτήρια αμιγώς αρχιτεκτονικά / πολεοδομικά, με αντικειμενικότητα, πάντα κατ’ οικονομίαν και με διάκριση ουσιώδους / επουσιώδους. Γνωμοδοτούν ως ανεξάρτητοι αρχιτέκτονες με βάση την προσωπική επιστημονική θέση και άποψή τους, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί από την προσωπική τους εμπειρία στην εκπόνηση μελετών, την αξιολόγηση υλοποιημένων ή μη αρχιτεκτονικών σχεδιασμών και την κατανόηση του πλέγματος των παραγόντων που συνδιαμορφώνουν μια αρχιτεκτονική πρόταση.

2. Στην περίπτωση που το Σ.Α. εξετάζει θέμα με το οποίο μέλος του έχει μελετητική, ιδιοκτησιακή ή άλλη σχέση η οποία δεν παρέχει τα εχέγγυα αμερόληπτης κρίσης κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του, το εν λόγω μέλος απέχει από τη διαδικασία αναπληρούμενο νομίμως. Εφαρμοστέες εν προκειμένω τυγχάνουν και οι διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 2690/1999.

3. Συνιστάται προς τους έχοντες την αρμοδιότητα συγκρότησης των Σ.Α. όπως τα μέλη τους να μην συμμετέχουν σε άλλα συλλογικά γνωμοδοτικά όργανα που ασκούν συναφείς αρμοδιότητες στην ίδια χωρική ενότητα.

4. Τα μέλη των Σ.Α., με μέριμνα του Προέδρου τους, οφείλουν να αναφέρουν αρμοδίως τυχόν προβλήματα λειτουργίας και δύνανται να υποβάλλουν προτάσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας του συλλογικού οργάνου.

Άρθρο 7
ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ Σ.Α. ΜΕ ΑΛΛΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ

1. Στην περίπτωση θεμάτων για τα οποία από τις κείμενες διατάξεις προβλέπεται γνωμοδότηση Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α, ΚΕ.Σ.Α.Α. και ΚΕ.Σ.Α.ΜΑ.Θ) όπως π.χ. ειδικές ρυθμίσεις σε διατηρητέα κτίρια, αιτήματα παρεκκλίσεων από όρους δόμησης ή από διατάξεις του οικοδομικού κανονισμού κ.λπ., η υποχρέωση για γνωμοδότηση του Σ.Α. εξακολουθεί να ισχύει εφόσον τούτο επιβάλλεται από σχετικές διατάξεις. Στις ανωτέρω περιπτώσεις η γνωμοδότηση του Σ.Α. προηγείται χρονικά, περιλαμβάνεται δε στο φάκελο του θέματος που υποβάλλεται στο οικείο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής προς αξιολόγηση και γνωμοδότηση.

2. Λοιπές εγκρίσεις που εκδίδονται από άλλους φορείς και αποτελούν προαπαιτούμενο για την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών (βάσει των άρθρων 29 - 30 του ν. 4495/2017) είναι αυτονόητο ότι χορηγούνται βάσει ιδίων κριτηρίων που διέπουν τη σχετική νομοθεσία αναφοράς τους και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν - νόμω και ουσία - τις γνωμοδοτήσεις / εγκρίσεις των Σ.Α. Η ως άνω διάκριση ρόλου και αρμοδιοτήτων ισχύει και στις περιπτώσεις που απαιτείται τόσον η γνωμοδότηση / έγκριση του Σ.Α. όσο και η γνωμοδότηση συλλογικού οργάνου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Τα Σ.Α. αποφαίνονται επί της αρτιότητας, της εσωτερικής συνοχής και της αισθητικής της αρχιτεκτονικής μελέτης καθώς και της αλληλεπίδρασης / συμβατότητας αυτής ως σύνολο αλλά και των επί μέρους αρχιτεκτονικών / μορφολογικών στοιχείων που την συγκροτούν με το φυσικό ή το δομημένο / πολεοδομικό περιβάλλον του ακινήτου (προστατευόμενο ή μη), ενώ τα συλλογικά όργανα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού επιλαμβάνονται βάσει των διατάξεων του ν. 3028/2002 προκειμένου να αποφανθούν ειδικότερα κατά πόσον η πρόταση βλάπτει ή μη, αμέσως ή εμμέσως το προστατευόμενο από το ΥΠ.ΠΟ.Α. πολιτιστικό αγαθό και εάν συνάδει με τον χαρακτήρα αυτού.

3. Σε κάθε περίπτωση, για την αποφυγή αντικρουόμενων γνωμοδοτήσεων και ταλαιπωρίας των μελετητών, στις περιπτώσεις που απαιτούνται περισσότερες της μίας γνωμοδοτήσεις συλλογικών οργάνων, επιβάλλεται ο περιορισμός στην εξέταση του θέματος κατά λόγω αρμοδιότητας.

Άρθρο 8
ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

1. Μέχρι τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης της παρ. 1 του άρθρου 33 ως προς τη διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής αιτημάτων προς τα Συμβούλια των άρθρων 7, 12, 13, 20, 22, 24 του ν. 4495/2017, αιτήματα προς τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής υποβάλλονται εντύπως στη Γραμματεία του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, ενώ οποιαδήποτε επικοινωνία - ενημέρωση του εξουσιοδοτημένου μηχανικού διενεργείται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

2. Ειδικότερα:

α) υποβάλλεται φάκελος δικαιολογητικών και στοιχείων σύμφωνα με το άρθρο 5 του παρόντος, με την επισήμανση ότι η Αιτιολογική Έκθεση και η Αρχιτεκτονική μελέτη προσκομίζονται εις τριπλούν,

β) μετά τη λήξη της συνεδρίασης, τα μέλη υπογράφουν μία σειρά δικαιολογητικών του άρθρου 5 για κάθε μελέτη που εξετάστηκε. Οι δύο άλλες σειρές σφραγίζονται ως ακριβή αντίγραφα από τον γραμματέα του Συμβουλίου. Οι γνωμοδοτήσεις υπογράφονται από τον πρόεδρο και τον γραμματέα.

Άρθρο 9
Έκταση εφαρμογής - Ισχύς

1. Η εφαρμογή όλων των διατάξεων του άρθρου 7 του ν. 4495/2017 όπως εκάστοτε ισχύει καθώς και των κατευθύνσεων - οδηγιών του παρόντος είναι υποχρεωτική για τα Σ.Α. και τις Υ.ΔΟΜ., τυχόν δε απόκλιση από τα οριζόμενα ενέχει τον κίνδυνο έκδοσης ελαττωματικών διοικητικών πράξεων και ως εκ τούτου ακυρωτέων, λόγω παράλειψης ουσιώδους σταδίου της διαδικασίας με όλα τα εξ αυτής απορρέοντα επακόλουθα

2. Η ισχύς της παρούσας άρχεται από την ημερομηνία δημοσίευσής της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Μπορείτε να κατεβάσετε το ΦΕΚ από τη σελίδα του Εθνικού Τυπογραφείου, εδώ