«Κόλλησαν» οι οικοδομικές άδειες σε όλες τις Πολεοδομίες της χώρας

Οι ρυθμίσεις του νέου πολεοδομικού νόμου 4759/2020, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση του ψηφιακού συστήματος «e-Άδειες», που τέθηκαν σε εφαρμογή από τις 20 Μαΐου 2021, ώστε όπως ανακοίνωσε το ΥΠΕΝ «οι οικοδομικές άδειες να εκδίδονται πιο γρήγορα και πιο απλά, χωρίς ταλαιπωρία για πολίτες, μηχανικούς και επενδυτές» στην πράξη δεν φέρνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

 

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες μηχανικοί διαπιστώνουν ότι τους περιμένει ένας νέος «πολεοδομικός Γολγοθάς», τα στελέχη των πολεοδομιών εκπέμπουν μηνύματα απόγνωσης, αποδίδοντας το νέο κύκλο προβλημάτων σε τραγική υποστελέχωση των ΥΔΟΜ αλλά και στις ασάφειες της καταιγιστικής πολεοδομικής νομοθεσίας, που καλούνται να εφαρμόσουν. Στο ΥΠΕΝ άνοιξε η συζήτηση για νέες διορθωτικές παρεμβάσεις.

 

Aποκλειστικές προθεσμίες

 

Οι αποκλειστικές προθεσμίες ολίγων ημερών, που προβλέπει κατά περίπτωση ο νέος πολεοδομικός νόμος 4759/2020, αποδεικνύονται ανεφάρμοστες και ανεδαφικές. Προβλέπεται σχετικά ότι η προέγκριση της οικοδομικής άδειας ή άδειας αναθεώρησης, ως προς την πληρότητα υποβολής των δικαιολογητικών, ότι πρέπει να γίνεται εντός μίας εργάσιμης ημέρας, και ο έλεγχος διαγράμματος κάλυψης και των αποδεικτικών στοιχείων εξαγοράς θέσεων στάθμευσης εντός έξι εργάσιμων ημερών, από την ημερομηνία έγκρισης του τοπογραφικού διαγράμματος.

 

Επίσης ότι η «η προέγκριση εκδίδεται ύστερα από έλεγχο της αρμόδιας Υ.ΔΟΜ, ότι γίνεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα ημερών, από την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης, συνοδευόμενη με τις απαιτούμενες μελέτες και τα αναγκαία στοιχεία, σε περίπτωση που δεν διαπιστωθούν ελλείψεις κατά τον έλεγχο». Και ότι «τυχόν παρατηρήσεις ή διορθώσεις ελλείψεων ή λαθών στο διάγραμμα κάλυψης γίνονται από την Υ.ΔΟΜ. άπαξ και μετά τις συμπληρώσεις ή διορθώσεις αυτών από τον μηχανικό και την ενημέρωση από τον διαχειριστή της υποβληθείσας αίτησης στο πληροφοριακό σύστημα, η Υ.ΔΟΜ. εγκρίνει το διάγραμμα κάλυψης εντός τεσσάρων ημερών».

 

Στην συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων, σύμφωνα με τα στοιχεία του ρεπορτάζ του ecopress σε όλες της ΥΔΟΜ της χώρας, οι προθεσμίες του νόμου δεν τηρούνται, οδηγώντας από τις πρώτες εβδομάδες εφαρμογής της, τη νέα μεταρρύθμιση για την απλούστευση και επιτάχυνση της έκδοσης των οικοδομικών αδειών σε απορρύθμιση. Προϊόντος του χρόνου, ανοίγει νέος κύκλος καθυστερήσεων και προβλημάτων στην έκδοση των οικοδομικών αδειών από τις ΥΔΟΜ, με συνέπειες στο έργο των μηχανικών, στην εξυπηρέτηση των πολιτών και στην προώθηση των επενδύσεων.

 

«Λυδία Λίθος» οι προεγκρίσεις

 

Σε «Λυδία Λίθο» του νέου «πολεοδομικού Γολγοθά» αναδεικνύονται οι υποχρεωτικές προεγκρίσεις από τις Υπηρεσίες Δόμησης, που από προαιρετικές έγιναν υποχρεωτικές για τις οικοδομικές άδειες κατηγορίας 1 και 2 (αφορούν σε μεγάλα και μεσαία τεχνικά έργα, κατοικιών, ξενοδοχείων, γραφείων, καταστημάτων, βιομηχανιών, Βιοτεχνιών κ.α).

 

Ωστόσο στην πράξη έχει «κολλήσει», τόσο η διεκπεραίωση παλαιότερων και πρόσφατων εκκρεμών αδειών, όσο και η νέα διαδικασία που προέβλεψε ο νόμος 4759/2020 για τις υποχρεωτικές προεγκρίσεις από τις ΥΔΟΜ. Διαδικασία η οποία ενεργοποιήθηκε με απόφαση του ΥΠΕΝ, ώστε ο ουσιαστικός έλεγχος για την πιστοποίηση του δικαιώματος έκδοσης της οικοδομικής άδειας στη φάση της προέγκρισης γίνεται από την ΥΔΟΜ και στη συνέχεια, με ευθύνη του μηχανικού υποβάλλονται οι απαραίτητες μελέτες, τα δικαιολογητικά και οι εγκρίσεις προκειμένου οι οικοδομικές άδειες να εκδίδονται ηλεκτρονικά και αυτόματα.

 

Επιστροφή στο παρελθόν

 

Ελεύθεροι επαγγελματίες μηχανικοί σημειώνουν ότι ναι μεν οι ΥΔΟΜ επιφορτίζονται να διενεργήσουν ουσιαστικό έλεγχο αλλά ο όγκος των στοιχείων και δικαιολογητικών, που απαιτείται να ελεγχθούν για τις προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών είναι εξαιρετικά μειωμένος συγκριτικά με τους διεξοδικούς ελέγχους όλων των στοιχείων και δικαιολογητικών των φακέλων αδειών, που προβλέπονταν στο παρελθόν και θέτουν το εύλογο ερώτημα πως και γιατί αντί να απλοποιείται και να γίνεται πιο γρήγορα η διεκπεραίωση των αδειών, οδηγούμαστε σε εμπλοκές και καθυστερήσεις γνωστές στις Πολεοδομίες από τα παλιά.

 

Κραυγή απόγνωσης από τις ΥΔΟΜ

 

Από την πλευρά τους στελέχη και υπάλληλοι των ΥΔΟΜ τονίζουν ότι η υποστελέχωση των πολεοδομικών υπηρεσιών είναι πλέον σε τραγικά επίπεδα, καθώς τα τελευταία δέκα χρόνια αποψιλώνονται από προσωπικό με εσωτερικές μετακινήσεις, συνταξιοδοτήσεις, μετατάξεις, χωρίς να προσλαμβάνεται νέο. Σημειώνουν ότι στις ΥΔΟΜ της χώρας δεν υπάρχει υπάλληλος ηλικίας κάτω των 50 ετών και ότι ακόμη και να γίνουν νέες προσλήψεις- πράγμα που δεν φαίνεται- οι νέοι υπάλληλοι θα χρειαστούν χρόνο για να ενημερωθούν για τη νομοθεσία και την εφαρμογή της. Προσθέτουν ότι από τον Οκτώβριο του 2018, εφαρμόστηκε το ηλεκτρονικό σύστημα οικοδομικών αδειών (e-adeies) , με σκοπό τη διαφάνεια, την ταχύτητα και τη διευκόλυνση όλων στην έκδοση των οικοδομικών αδειών. Με απαραίτητη προϋπόθεση όμως, την ύπαρξη του αναγκαίου στελεχιακού δυναμικού και τονίζεται χαρακτηριστικά ότι «όταν όμως λείπουν οι άνθρωποι, κανένα σύστημα δεν μπορεί να τους αναπληρώσει».

 

800 νέες νομοθετικές ρυθμίσεις

 

Οι ίδιες πηγές από τις ΥΔΟΜ σημειώνουν επίσης ότι στην πολεοδομική νομοθεσία τα τελευταία τρία χρόνια έχουν προστεθεί, τροποποιηθεί είτε αναθεωρηθεί περισσότερα από συνολικά 800 άρθρα νομοθετικών ρυθμίσεων, τα οποία είναι αδύνατον να αφομοιωθούν και να εφαρμοστούν τόσο από τους ελεύθερους επαγγελματίες μηχανικούς, όσο και από τους υπαλλήλους της διοίκησης, πολύ περισσότερο όταν για αυτή τη νομοθεσία ακόμη δεν έχουν εκδοθεί αποφάσεις είτε εγκύκλιοι για την εφαρμογή της. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι αυτή την περίοδο, συν όλων των άλλων θεμάτων, σε μείζον πρόβλημα αναδεικνύεται η έκδοση οικοδομικών αδειών για κατά παρέκκλιση εκτός σχεδίου δόμηση, λόγω των ασαφειών του νέου πολεοδομικού χωροταξικού νόμου. Αναμένεται διευκρινιστική εγκύκλιος για τους όρους δόμησης –ακόμη πότε και πως ισχύει η αρτιότητα των γηπέδων και η δόμηση 186 ή 200 τετραγωνικών – ενώ «τρέχει» προθεσμία διετίας εις βάρος των ιδιοκτητών να χάσουν το δικαίωμα δόμησης.

 

Τι ετοιμάζει το ΥΠΕΝ

 

Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι στο ΥΠΕΝ ήδη φτάνουν τα μηνύματα για το νέο κύκλο προβλημάτων, που δημιουργούνται στην έκδοση των οικοδομικών αδειών, με συνέπειες στην οικοδομική δραστηριότητα και στις επενδύσεις. Μέχρι τώρα οι εσωτερικές κινήσεις, που γίνονται στο υπουργείο εστιάζονται σε προσπάθειες αποσαφήνισης των διατάξεων του νέου πολεοδομικού νόμου, προκειμένου να εκδοθούν γρήγορα διευκρινιστικές εγκύκλιοι και να διευκολυνθεί η εφαρμογή της νομοθεσίας. Για το νέο κύκλο δυσλειτουργιών και καθυστερήσεων που σημειώνονται στην διεκπεραίωση των αδειών στις ΥΔΟΜ, πληροφορούμαστε ότι στο ΥΠΕΝ εξετάζονται τα στοιχεία και αναζητούνται νέες διορθωτικές λύσεις. Εξετάζεται σχετικά να κωδικοποιηθούν και να τυποποιηθούν οι ελεγκτικές υποχρεώσεις των ΥΔΟΜ, ώστε να αποφεύγονται περιττές και χρονοβόρες διαδικασίες στην διεκπεραίωση των υποθέσεων.

 

Χαμηλά στην ατζέντα

 

Πρέπει να αναφερθεί ωστόσο ότι το υπουργείο Εσωτερικών, που έχει την κατ΄ εξοχήν αρμοδιότητα για την εύρυθμη λειτουργία των ΥΔΟΜ ενώ έχει ψηφιστεί νόμος για την αναδιάρθρωση της λειτουργίας τους (με πρόβλεψη «μία πολεοδομία ανά Δήμο») και την επαρκή στελέχωση τους, εξακολουθεί να διατηρεί χαμηλά στην ατζέντα του, την επίλυση των συγκεκριμένων θεμάτων.

 

Αποκαλυπτικά στοιχεία

 

Εντυπωσιακά και ενδεικτικά για όλες τις ΥΔΟΜ της χώρας είναι τα στοιχεία από την ΥΔΟΜ Χανίων, την τρίτη ΥΔΟΜ σε όλη την Ελλάδα, πίσω από Αττική και Θεσσαλονίκη, από πλευράς έκδοσης όλων των διοικητικών πράξεων έκδοσης οικοδομικών αδειών, στην οποία για το 2020 προκύπτει συνολική αύξηση όλων των διοικητικών πράξεων έκδοσης οικοδομικών αδειών κατά 14,50%.

 

Βρίσκονται σε έλεγχο και εξέλιξη συνολικά 532 υποθέσεις οικοδομικών αδειών και καθημερινά γίνονται από 8 έως 18 υποβολές διαφόρων νέων πράξεων.

 

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από στελέχη της ΥΔΠΟΜ Χανίων για να αντιμετωπιστούν οι υποθέσεις:

 

-Υπάρχουν δύο (2) ζευγάρια ελεγκτών πράξεων οικοδομικών αδειών, που είναι φύσει αδύνατον να μπορούν να ανταπεξέλθουν στην πίεση (532 υποθέσεις που πρέπει να ελεγχθούν, συν όποια υποβολή γίνεται κάθε ημέρα).

 

-Ένας υπάλληλος μόνος του (χωρίς αναπλήρωση), είναι υπεύθυνος για την κατάθεση εγγυητικών επιστολών για τη διαχείριση των αποβλήτων οικοδομών (ΑΕΚΚ), για τον ορισμό των ελεγκτών δόμησης, για την ηλεκτροδότηση των οικοδομών.

 

-Ένας υπάλληλος (χωρίς αναπλήρωση), είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο Ηλεκτρομηχανολογικών και τις χρήσεις γης μηχανολογικού περιεχομένου.

 

-Ένας μόνιμος υπάλληλος (μαζί με δύο συμβασιούχους που αποχωρούν σε ένα μήνα), για το αρχείο των φακέλων των οικοδομικών αδειών και των εγγράφων που περιέχουν, όταν υποβάλλονται καθημερινά σαράντα (40) τουλάχιστον αιτήματα πολιτών και μηχανικών.