Νέο δάνειο με εγγύηση ακίνητα του Δημοσίου

Για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας από το 2014 έως το 2015.

Των Βασιλη Ζηρα, Σωτηρη Νικα

Η χρήση των ακινήτων του Δημοσίου ως έμμεση εγγύηση για χορήγηση νέου δανείου από την Ευρωζώνη είναι ένα από τα σενάρια που εξετάζονται για τη μερική κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των επομένων ετών.

Οι εναλλακτικές που διερευνά το οικονομικό επιτελείο σε συνεργασία με την Ευρωζώνη είναι πολλές, ωστόσο, η δημόσια ακίνητη περιουσία θα είναι όπως όλα δείχνουν ένα από τα βασικά εργαλεία για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας από το 2014 έως το 2015, δεδομένης της απροθυμίας πολλών ευρωπαϊκών κρατών να χορηγήσουν ένα τρίτο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα, αλλά και τη δυσκολία της Αθήνας να δεχθεί ένα νέο Μνημόνιο, το οποίο θα συνοδεύει τυχόν νέα χρηματοδότηση, όπως έχουν ξεκαθαρίσει αξιωματούχοι της Ευρωζώνης.

Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας την περασμένη Πέμπτη σε ομιλία του σε συνέδριο στην Αθήνα σημείωσε πως το χρηματοδοτικό κενό θα μπορούσε να καλυφθεί, μεταξύ άλλων, και μέσω της αξιοποίησης των δημοσίων ακινήτων. Τα ακίνητα που δεν έχουν εισφερθεί στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) για να τα πουλήσει, θα μεταβιβαστούν σε ένα όχημα ειδικού σκοπού. Αυτό θα εκδώσει τίτλους με εγγύηση την ακίνητη περιουσία. Από κει και πέρα οι εναλλακτικές είναι αρκετές. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, ένα ενδεχόμενο που εξετάζεται είναι οι τίτλοι από την τιτλοποίηση ακίνητης περιουσίας να δοθούν ως «ενέχυρο» στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για το νέο δάνειο που θα χρειαστεί η Ελλάδα. Αυτή η πρόταση έχει κάποια θετικά στοιχεία και αρκετά αρνητικά κυρίως για την Ελλάδα. Στα θετικά είναι ότι εξασφαλίζεται η χρηματοδότηση από τον ESM σε περίπτωση που η αγορά δεν δείξει ενδιαφέρον να απορροφήσει τους τίτλους. Σημειώνεται ότι το όχημα ειδικού σκοπού θα έχει έδρα στην Ελλάδα και ελληνική διοίκηση, με τη συμμετοχή κάποιων εκπροσώπων της Ευρωζώνης στο διοικητικό του συμβούλιο, όπως γίνεται ήδη στο ΤΑΙΠΕΔ και στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Επίσης, με την έμμεση ενεχυρίαση των ακινήτων, θα εγκριθεί ευκολότερα η νέα χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, ενώ ενδέχεται να μη χρειάζεται καν η έγκρισή τους, αλλά η απόφαση να ληφθεί σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου ESM. Ωστόσο, ακόμη κι αυτή η έμμεση εγγύηση με δημόσια ακίνητα είναι πιθανό να προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό.

Μια άλλη εναλλακτική είναι να μην γίνει τιτλοποίηση, δηλαδή το όχημα ειδικού σκοπού να μην εκδώσει ομόλογα με εγγύηση τα ακίνητα, αλλά να πουλήσει στην αγορά μέρος του μετοχικού κεφαλαίου του. Από τα έσοδα από την αποκρατικοποίηση ένα μέρος θα διατεθεί για την αξιοποίηση των ακινήτων και ένα άλλο για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Το σενάριο αυτό έχει το πλεονέκτημα ότι δεν επιβαρύνει το δημόσιο χρέος και είναι διαχειρίσιμο πολιτικά. Η υλοποίησή του όμως προϋποθέτει ότι θα προσελκύσει ιδιώτες επενδυτές, κάτι το οποίο δεν είναι καθόλου βέβαιο. Τα καλύτερα ακίνητα έχουν ήδη εισφερθεί στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο αρνείται να τα επιστρέψει, καθώς και το ίδιο προσπαθεί να επιτύχει τους ποσοτικούς στόχους των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις. Οσα έχουν απομείνει έχουν διάφορα προβλήματα (πολλά είναι καταπατημένα, για άλλα δεν υπάρχει σαφές πλαίσιο αξιοποίησης κ.λπ.). Προκειμένου να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα η κυβέρνηση προωθεί πολεοδομικές και άλλες ρυθμίσεις που θα αυξήσουν την αξία των ακινήτων που θα μεταβιβαστούν στο όχημα ειδικού σκοπού. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το τελευταίο διάστημα έχει σταματήσει η μεταβίβαση ακινήτων στο ΤΑΙΠΕΔ.

Με την αξιοποίηση των ακινήτων το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι θα μπορέσει να καλύψει ένα μέρος του χρηματοδοτικού κενού. Επίσης, θεωρεί ότι τελικώς και παρά τις αντιρρήσεις που υπάρχουν θα χρησιμοποιηθεί ένα μέρος και από τα κεφάλαια που δεν χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Παράλληλα, ανοικτό είναι πάντα και το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας στις αγορές για ένα μικρό ποσό δανεισμού.

Ολα αυτά, θα συζητηθούν εκτενώς με την τρόικα κατά τη διάρκεια του επόμενου ελέγχου. Μάλιστα, το θέμα της κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού θα βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων σε όλα τα ερχόμενα Euroworking Group.