Σε έναν νέο ξεριζωμό θα πρέπει να οδηγηθούν οι κάτοικοι του χωριού Βαλαώρα, του μεγαλύτερου κτηνοτροφικού χωριού της Ευρυτανίας στα δυτικά Αγραφα, καθώς η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αδειοδότησε την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στη συγκεκριμένη περιοχή σε έκταση 3.000 στρεμμάτων. Αυτό συνεπάγεται τη δήμευση των βοσκοτόπων τους, 55 χρόνια αφότου έχασαν τη γη τους για τη δημιουργία της λίμνης Κρεμαστών.
Η υπόθεση αποκαλύφθηκε όταν το Δασαρχείο Καρπενησίου απέστειλε στον Δήμο Αγράφων και στην τοπική κοινότητα Βαλαώρας Πράξη Χαρακτηρισμού 3.000 χιλιάδων στρεμμάτων για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στην περιοχή από την εταιρεία CENTAURUS ENERGY SOLUTION 1 IKE. Το εκπληκτικό είναι ότι η περιοχή αυτή στο σύνολό της είναι δηλωμένος βοσκότοπος από τους κτηνοτρόφους της Βαλαώρας στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), το σύστημα αποτύπωσης και καταγραφής των αγροτικών εκμεταλλεύσεων ή των παραγόμενων προϊόντων από αυτές - σύμφωνα με τις δηλώσεις αυτές παίρνουν τις επιδοτήσεις που δικαιούνται.
Αν τελικά αυτά τα 3.000 στρέμματα αλλάξουν χρήση και παραχωρηθούν για φωτοβολταϊκά, το μεγαλύτερο κτηνοτροφικό χωριό της Ευρυτανίας θα απομείνει χωρίς τουλάχιστον τα 2/3 των βοσκοτόπων του, καθώς για την εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών ο χώρος περιφράσσεται με συρματοπλέγματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ίδια ακριβώς περιοχή ζει για χιλιάδες χρόνια ένα ενδημικό είδος μικρόσωμης βραχυκερατικής αγελάδας προσαρμοσμένης απόλυτα στις συνθήκες του τόπου. Πρόκειται για προστατευμένο είδος, επιδοτούμενο, καταγραμμένο και πιστοποιημένο από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Στην περιοχή ζουν ελεύθερα σε αγέλες και τα γνωστά περίφημα άλογα της Πίνδου, που μπορεί να τα επισκεφθεί και να τα δει κανείς από κοντά.
Η Βαλαώρα, μαζί με άλλα χωριά και οικισμούς που χάθηκαν για πάντα το 1965 με τη δημιουργία της τεχνητής λίμνης Κρεμαστών στον Αχελώο, έχασε χιλιάδες στρέμματα γόνιμων χωραφιών στην κοιλάδα του Αχελώου, που «πνίγηκαν» στα νερά. Το επόμενο διάστημα ακολούθησαν τοπικοί σεισμοί και καταστροφές που συνόδευσαν τη δημιουργία της λίμνης και την άνοδο της στάθμης της, μέχρι την τελική σταθεροποίησή της, με ένα νέο κύμα εγκατάλειψης της περιοχής εξαιτίας της σεισμικής δραστηριότητας. Οσοι κάτοικοι έμειναν, χωρίς χωράφια πλέον, στράφηκαν στην κτηνοτροφία και από αυτήν κρατήθηκε το χωριό ζωντανό, χωρίς αγροτική παραγωγή.
«Δεν ξεχνάμε και φέρνουμε στη μνήμη μας την ολοκληρωτική καταστροφή της περιοχής και τον εκτοπισμό των κατοίκων των παραλίμνιων χωριών με την κατασκευή της λίμνης των Κρεμαστών. Μας ξύνουν πληγές και μας θυμίζουν την εσωτερική προσφυγιά που δημιούργησαν στην περιοχή μας. Ως εδώ και μη παρέκει. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να διώξουμε και άλλους νέους από τον τόπο μας. Δυστυχώς, στον βωμό του κέρδους οι ιδιώτες δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν τους τη χρήση γης και άλλες παραμέτρους», αναφέρουν σε διαμαρτυρία τους οι κτηνοτρόφοι της Βαλαώρας.
Σήμερα στο χωριό κατοικούν περίπου 250 μόνιμοι κάτοικοι όλο τον χρόνο, καθώς το υψόμετρο είναι σχετικά χαμηλό (550-600 μέτρα). Οι ίδιοι φοβούνται ότι η παραχώρηση 3.000 στρεμμάτων για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου-μαμούθ θα οδηγήσει σε ένα μοντέλο απόλυτα σταβλισμένης κτηνοτροφίας, που χάνει το συγκριτικό πλεονέκτημα των ιδιαίτερων γνωρισμάτων της βαλαωρίτικης γης, η οποία χαρακτηρίζεται από την ξηρότητα και το ασβεστολιθικό της έδαφος. Στοιχεία που δίνουν χαμηλές παραγωγές, αλλά μοναδική νοστιμιά στα παραγόμενα προϊόντα, από ζώα που βόσκουν στις φτωχές χορτολιβαδικές εκτάσεις της.
Επιπλέον, η σταβλισμένη κτηνοτροφία συνεπάγεται μεταφορά ζωοτροφών από μακρινές αποστάσεις, που επιβαρύνουν υπερβολικά το κόστος λειτουργίας των κτηνοτροφικών μονάδων, και οδηγεί σε αγορά αμφίβολης ποιότητας φτηνών ζωοτροφών, ιχθυάλευρων, βαμβακόπιτας και κατώτερης ποιότητας τριφυλλιού, έναντι των αντίστοιχων μονάδων στον κάμπο του Αγρινίου ή σε άλλες περιοχές, που έχουν δίπλα τους τόσο τις ζωοτροφές όσο και τα σφαγεία, με ανάλογη βέβαια αρνητική επίδραση και στα παραγόμενα προϊόντα.
Το ενδεχόμενο της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών προκάλεσε τον σύσσωμο ξεσηκωμό των κατοίκων, που πραγματοποίησαν λαϊκή συνέλευση και εξέλεξαν Επιτροπή Αγώνα για την υπεράσπιση των βοσκότοπων που συνδέονται πλέον με την ίδια την ύπαρξη του χωριού. Πρώτη τους κίνηση θα είναι η μαζική κατάθεση ενστάσεων κατά της απόφασης του Δασαρχείου Καρπενησίου, το οποίο επέδειξε ιδιαίτερο ζήλο και απαράμιλλη βιασύνη να προχωρήσει στην πράξη χαρακτηρισμού της περιοχής στο αίτημα ενός ιδιώτη. Είναι ενδεικτικό ότι αν οποιοσδήποτε θελήσει να αγοράσει ένα κτήμα στην περιοχή, για να γίνουν συμβόλαια της αγοραπωλησίας απαιτείται πράξη χαρακτηρισμού για την έκδοση της οποίας απαιτούνται 6 μήνες έως 1 έτος περίπου.
Η τελευταία αίτηση για τον χαρακτηρισμό της έκτασης κατατέθηκε στις 20 Ιανουαρίου, την ίδια μέρα ολοκληρώθηκε η έκθεση αυτοψίας από το Δασαρχείο και έπειτα από μόλις δύο μέρες εκδόθηκε και η πράξη χαρακτηρισμού. Η έκδοσή της έγινε από τον ίδιο δασάρχη που εξέδωσε πράξη χαρακτηρισμού σε εταιρεία για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στα Αγραφα, πριν ακόμα εγκριθεί η Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση που συνόδευε το έργο από την αρμόδια Διεύθυνση Βιοποικιλότητας του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως όριζε σχετική απόφαση του ΣτΕ (βλ. «Πραξικοπηματική» διευκόλυνση για τα αιολικά στα Αγραφα - «Εφ.Συν.», 2/1/2020).
Πάντως, συνολικότερα, στο όνομα της μετάβασης προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα Αγραφα και ολόκληρη η Ευρυτανία μετατρέπονται σε βιομηχανική περιοχή, αφού σε κάθε κορυφή σχεδιάζεται η τοποθέτηση ανεμογεννητριών (συνολικά, περισσότερων από 600), σε κάθε ρέμα και ποτάμι υδροηλεκτρικών και σε κάθε ίσιωμα φωτοβολταϊκών. Με όλες αυτές τις σαρωτικές επεμβάσεις, το μοναδικό ευρυτανικό τοπίο αργά και σταθερά θα αλλοιώνεται και θα υπονομεύεται, ενώ η παραδοσιακή κτηνοτροφία και η προοπτική του εναλλακτικού τουρισμού δεν θα υφίστανται ως μια ελπιδοφόρα προοπτική για τον τόπο.
Πηγή: https://www.efsyn.gr/ellada/periballon/232361_fotoboltaika-sta-boskotopia-ton-agrafon