Η έγκριση του ειδικού σχεδιασμού στρατηγικής ανάπτυξης της χωρικής επένδυσης που προωθεί η εταιρεία «Minoan Group», στο Κάβο Σίδερο, με Προεδρικό Διάταγμα του 2016 που δημοσιεύτηκε και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, προέβλεπε ότι της χωροθέτησης των εγκαταστάσεων, θα έπρεπε να προηγηθεί επιφανειακή, αρχαιολογική έρευνα. Στην περίπτωση που εντοπίζονταν αρχαιότητες, η Αρχαιολογική Υπηρεσία θα προχωρούσε σε ανασκαφική έρευνα, από τα αποτελέσματα της οποίας θα προσδιοριστεί και η θέση των εγκαταστάσεων αυτών.
Σε εφαρμογή του παραπάνω όρου, η εταιρεία προχώρησε και σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, ανέθεσε σε ομάδα αρχαιολόγων που υποστηριζόταν και από ανάλογο συνεργείο εργατών, τη διενέργεια της αρχαιολογικής έρευνας, στις εκτάσεις που της έχουν παραχωρηθεί από το ίδρυμα Παναγία η Ακρωτηριανή, για να κάνει την επένδυση αυτή.
Από το Πανεπιστήμιο Αθηνών
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου δεν ήταν σε θέση να αναλάβει το συγκεκριμένο έργο, γιατί ούτε το απαραίτητο προσωπικό ούτε και τον χρόνο, διέθετε, μιας και η προς διερεύνηση έκταση είναι τεράστια. Προς τούτο, ζητήθηκε η αρωγή από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Όπως είπε στην ΑΝΑΤΟΛΗ η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λασιθίου Χρύσα Σοφιανού, η οποία συντόνισε την όλη επιχείρηση, για το σκοπό αυτό συγκροτήθηκε ομάδα έξι αρχαιολόγων (διδάκτορες και υποψήφιοι διδάκτορες Προϊστορικής, Κλασικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας, με σχετική εμπειρία στην επιφανειακή έρευνα). Επικεφαλής της ομάδας αυτής τέθηκε ο επίκουρος Καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννης Παπαδάτος. Μια δεύτερη ομάδα, συγκροτήθηκε από μία αρχαιολόγο από τη Σητεία και οχτώ εργατοτεχνίτες με εμπειρία στην ανασκαφική έρευνα.
Το έργο τους ήταν να ερευνήσουν δύο ζώνες, όπως είχαν προσδιοριστεί από την εταιρεία, βάσει του σχεδιασμού της επένδυσης. Στη Ζώνη Α’ προβλέπεται η κατασκευή τουριστικών καταλυμάτων και λοιπών υποδομών, που σημαίνει παρέμβαση στο τοπίο. Στη Ζώνη Β’ δεν προβλέπονται τέτοιες επεμβάσεις, αλλά προορίζεται, βάσει του σχεδιασμού της εταιρείας, να αποτελέσει ζώνη προστασίας και ανάδειξης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, χωρίς οικοδομική παρέμβαση, πιθανόν μόνο κάποιες διαμορφώσεις.
Η κ. Σοφιανού είπε ότι η έρευνα ξεκίνησε στις 12 Φεβρουαρίου 2018 και ότι από πλευράς των αρχαιολόγων δόθηκε το ίδιο ερευνητικό βάρος και στις δύο ζώνες, ιδιαιτέρως δε στη Ζώνη Α’. Η επιφανειακή έρευνα, η οποία θα ολοκληρωθεί μέχρι τέλος της εβδομάδας, ήταν εντατική, παρ’ όλο που Γαλλική Σχολή Αθηνών είχε πραγματοποιήσει ανάλογη, επιφανειακή έρευνα στην ευρύτερη περιοχή, το 1995. Σημειώνεται ότι η Γαλλική Σχολή διενεργούσε ανασκαφές στην αρχαία Ίτανο, και η επιφανειακή έρευνα στην ευρύτερη περιοχή εντασσόταν στο πλαίσιο της έρευνας της «επικράτειας» της συγκεκριμένης αρχαίας πόλεως της Ιτάνου. Η Γαλλική Σχολή είχε εντοπίσει κάποιες αρχαιολογικού ενδιαφέροντος θέσεις.
Στην παρούσα φάση η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε τις καταγραφές που είχε κάνει η Γαλλική Σχολή, ως «οδηγό», επαληθεύοντας ή και κάνοντας διορθώσεις. Προέκυψαν και νέα στοιχεία. Για την επιφανειακή έρευνα στην παρούσα φάση, χρησιμοποιήθηκε μια δοκιμασμένη, διεθνώς σύγχρονη μέθοδος, με χωρισμό της υπό έρευνα έκτασης σε τετράγωνα 50μ.Χ 50μ. με παράλληλη «σάρωση» από άτομα που κινούνταν σε «διαδρόμους» σε απόσταση 10 μ. ο ένας από τον άλλον. Ο,τιδήποτε εντόπιζαν με το μάτι στην επιφάνεια του εδάφους καταγραφόταν και σημαδευόταν σε χάρτη με GPS. Έτσι καλύφθηκε όλη η Ζώνη Α’.
Την προηγούμενη εβδομάδα ολοκληρώθηκε η επιφανειακή έρευνα και στη φάση αυτή συνεχίζεται η ανασκαφική εργασία σε τομές που ανοίχτηκαν σε ορισμένες θέσεις προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αρχαιολογική σημασία κάποιων θέσεων.
Το πόρισμα
Όλα τα στοιχεία και οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν από την έρευνα, στη συνέχεια θα τύχουν επεξεργασίας από τους αρχαιολόγους. Ο όγκος της δουλειάς που πρέπει να γίνει είναι μεγάλος και θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα, αφού θα πρέπει στη συνέχεια το πόρισμα να χρησιμοποιηθεί για την ακριβή «τοποθέτηση» των κτιρίων και λοιπόν υποδομών στις εκτάσεις αυτές.
Σε γενικές γραμμές εντοπίστηκαν μικρές αγροτικές εγκαταστάσεις που χρονολογούνται από τους μινωικούς χρόνους μέχρι τους ελληνιστικούς – ρωμαϊκούς. Επίσης εντοπίστηκαν δύο τεχνικές εγκαταστάσεις (εργαστήρια;) κλπ. Ήδη έχουν ανασκαφεί και συνεχίζεται το ανασκαφικό έργο σε όλες αυτές τις θέσεις με δοκιμαστικές τομές.
Σε κάποια σημεία οι ενδείξεις αποδείχτηκαν τελείως επιφανειακές, αλλού ήταν εντελώς κατεστραμμένες και όσα θεωρούνται σημαντικά, σημειώθηκαν, για να γίνουν ανασκαφές στο μέλλον, είπε η κ. Σοφιανού. Όπου επιβεβαιωθούν θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος θα προστατευτούν και φυσικά οι επενδυτές θα υποχρεωθούν να μετακινήσουν τα κτίρια, εάν αρχικά προβλεπόταν να χωροθετηθούν εκεί.
Στη Ζώνη Β’ που προορίζεται να φιλοξενήσει γήπεδα γκολφ και άλλες υποδομές πρασίνου κλπ., εάν βρεθούν σημαντικά αρχαία (αγροικίες κλπ.) μπορούν να διατηρηθούν και αναδειχθούν.
Η συνολική δαπάνη επιβάρυνε την επενδυτική εταιρεία.
ΝΙΚΟΣ ΤΡΑΝΤΑΣ
Πηγή: https://www.anatolh.com/2018/04/25/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CF%80%CE%AD%CE%BD%CE%B4%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84/