Της Μάχης Μαργαρίτη
Κάθε μέρα, παιδιά βουτάνε στον παραπόταμο του Γάγγη, τον Άντι Γκάνγκα. Στον βυθό, κρύβεται για αυτά η καθημερινή επιβίωσή τους: τα νομίσματα που πετάνε στα νερά του ποταμού οι εκατοντάδες προσκυνητές στον ινδουϊστικό ναό Καλιγκάτ στην Καλκούτα. Τα νερά είναι μολυσμένα, οι αρρώστιες το τίμημα. Αλλά συχνά, αυτά τα νομίσματα είναι η μοναδική πηγή εισοδήματος για τις οικογένειές τους.
Αν η απόλυτη φτώχια πληγώνει τις ευαισθησίες σας, τότε η Καλκούτα δεν είναι μέρος για σας. Πίσω από τη λάμψη του νέου φωτισμού των δρόμων και τη φρέσκια μπογιά, απλώνεται ένας κόσμος ακραίας φτώχιας, με τους ανθρώπους μετά βίας να επιβιώνουν, έγραφαν κάποτε οι Times of India.
Κάθε πρωί, αγόρια, πολλά κρατώντας αυτοσχέδια δίχτυα με μαγνήτες, συγκεντρώνονται κοντά στον ναό Καλιγκάτ, και αρχίζουν τις βουτιές στο κοντινό ποτάμι. Κάθε λίγο, και αν σταθούν «τυχερά», βγαίνουν στην επιφάνεια του ποταμιού με νομίσματα στα στόματά τους. Οι καλύτερες περίοδοι για τα παιδιά, είναι τα ινδουιστικά φεστιβάλ. Περισσότεροι προσκυνητές, περισσότερα νομίσματα.
Αλλά υπάρχει τίμημα, γράφει η ιστοσελίδα Vida Latina. Δερματικές αρρώστιες και στομαχικές ασθένειες είναι αυτά που συχνά παθαίνουν τα αγόρια από τη συνεχή επαφή τους με τα μολυσμένα νερά. Δε σταματούν, όμως. Επειδή, συνήθως, για τις οικογένειές τους, αυτά τα νομίσματα, 1-10 δολάρια τη μέρα, είναι όλο τους το εισόδημα. Οι πατεράδες και οι παππούδες πολλών από αυτά τα παιδιά, έκαναν την ίδια «δουλειά».
«Οι φτωχότεροι των φτωχών»
Η αστικοποίηση της Ινδίας έφερε πολύ κόσμο στις πόλεις. Αλλά χωρίς τις υποδομές. Στην Καλκούτα δεν υπάρχουν αρκετά σπίτια. Σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού ζει σε φτωχές γειτονιές, σε δωμάτια στριμωγμένα, χωρίς εξαερισμό, με υποτυπώδη συστήματα αποχέτευσης. Πάνω από 4,5 εκατομμύρια άνθρωποι είναι ο πληθυσμός της. Σύμφωνα με την USAID, «το 1/3 του πληθυσμού ζει με λιγότερα από 1,25 δολάρια τη μέρα», έγραφε τον περασμένο χρόνο το Borgen Project.
Στην πόλη της Καλκούτας η κατάσταση είναι κακή, και στα χωριά της Βεγγάλης, ακόμη χειρότερη. Πάνω από το 22% των κατοίκων της Βεγγάλης ζουν κάτω από τον δείκτη φτώχιας. Και το χειρότερο, για τους περισσότερους δεν υπάρχει καμία προοπτική εξόδου στο φως. «Αυτοί οι άνθρωποι είναι εγκλωβισμένοι σε έναν φαύλο κύκλο. Από τη στιγμή που μένουν άστεγοι ή μένουν σε μη καταχωρημένες παραγκουπόλεις, δεν έχουν αποδεικτικά έγγραφα όπως βιβλιάριο ψηφοφόρου. Καθώς οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν ψηφίσει ποτέ, δεν αποτελούν δεξαμενή ψήφων ώστε να ενδιαφέρουν τα πολιτικά κόμματα. Η περιθωριοποίηση γίνεται απόλυτη, καθώς δε μπορούν να επωφεληθούν από τα προγράμματα για την αντιμετώπιση της φτώχιας», έλεγε ο τοπικός επικεφαλής της οργάνωσης Action Aid Σιταρανγιάν Μοντάλ, μιλώντας στους ινδικούς Times το 2012.
«Έλλειψη κράτους και βοήθειας»
Η Καλκούτα έχει δύο φορές χειρότερες επιδόσεις στους δείκτες σε σχέση με το Δελχί σε ό, τι αφορά την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, κυρίως την υγεία και την εκπαίδευση. Όπως συμβαίνει συνήθως, φτώχια και η επάρκεια του κράτους συνδέονται, σημείωνε τον περασμένο Μάρτιο η ιστοσελίδα Poverties.
Στοιχεία του 2011 έδειχναν ότι στην Καλκούτα ζούσαν πάνω από 70.000 άστεγοι, αλλά μη κυβερνητικές οργανώσεις θεωρούν ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς οι κρατικές αρχές συμπιέζουν τα νούμερα για να βελτιώνουν τις «επιδόσεις» τους.
Τα μολυσμένα ποτάμια
Και η διαχείριση του φυσικού πλούτου; Ο ποταμός Άντι Γκάνγκα, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους παραπόταμους του Γάγγη, στο κατώτερο σημείο του, στο πέρασμα από τη δυτική Βεγγάλη. Κάποτε, η «γραμμή ζωής» της Καλκούτας. Μετατράπηκε σε υπόνομο, και καταστράφηκε χωρίς δισταγμό από την αλλαγή των πολιτικοοικονομικών συμφερόντων στο κρατίδιο, αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Economic and Political Weekly αυτή τη χρονιά.
Πάνω από 500 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τον ποταμό Γάγγη, γράφει η ιστοσελίδα για την προστασία του Γάγγη, αλλά το «Εθνικό Ποτάμι» είναι ένα από τα πέντε πιο μολυσμένα του κόσμου. Κάθε μέρα, 2,9 δισεκατομμύρια τόνοι μολυσμένου νερού από βιομηχανίες, αποχευτευτική και οικιακή χρήση καταλήγουν στα νερά του ποταμού. Και ο παραπόταμός του, εκεί όπου τα παιδιά «ψαρεύουν» το εισόδημά τους, δεν έχει γλιτώσει.
Πάνω από τα μισά ποτάμια της Ινδίας είναι μολυσμένα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, τα μολυσμένα ποτάμια της Ινδίας υπερδιπλασιάστηκαν, από 121 σε 275, ανέφερε η βρετανική εφημερίδα Guardian τον περασμένο χρόνο. Ο πρωθυπουργός της χώρας Μόντι δήλωνε το 2015 ότι «φταίει η αλλαγή του τρόπου ζωής εξαιτίας των 25 χρόνων ραγδαίας οικονομικής ανάπτυξης της Ινδίας». Που έφεραν μαζί μολυσμένο αέρα και νερά. Το Δελχί, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι η πιο μολυσμένη πόλη του πλανήτη. 13 από τις 20 πιο μολυσμένες πόλεις του πλανήτη βρίσκονται στην Ινδία. Και κάθε μέρα, στους υδάτινους δρόμους καταλήγουν τεράστιες ποσότητες αστικών και βιομηχανικών λυμάτων.
Η Ινδία είναι «η πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη οικονομία στον κόσμο». Τα παιδιά στον Άντι Γκάνγκα, δεν το ξέρουν. Για αυτά, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ίσως μόνο, τα νερά του ποταμού όπου βουτούσαν οι πατεράδες τους. Που γέμισαν απόβλητα. Αλλά ούτε για αυτό ξέρουν και πολλά.