Η κρατική εταιρεία «ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε.» προέκυψε το 2013 από τη συγχώνευση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων, της Θέμιδος Κατασκευαστικής και της Δημόσιας Επιχείρησης Ανέγερσης Νοσηλευτικών Μονάδων (ΔΕΠΑΝΟΜ)
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο οργανισμοί και επιχειρήσεις, συνήθως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, να πραγματοποιούν απευθείας αναθέσεις μελετών, «βαπτιζόμενες» με τους όρους προγραμματικές συμβάσεις και ερευνητικά προγράμματα. Το συγκεκριμένο φαινόμενο έχει απασχολήσει κατά καιρούς τα τεχνικά επιμελητήρια της χώρας και τους επαγγελματικούς συλλόγους μηχανικών
Την ώρα που η Δικαιοσύνη εντείνει τις έρευνές της για τα έργα και τις ημέρες της διοίκησης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο σε σχέση με τις σκανδαλώδεις συμβάσεις σίτισης και τις εταιρείες φωτοβολταϊκών, μια νέα απευθείας ανάθεση έργου ύψους 615.000 ευρώ με πολιτικές προεκτάσεις αποκαλύπτει σήμερα η «Εφ.Συν.».
Πρόκειται για μία υπόθεση κομματικής διανομής κρατικού χρήματος, που ξεπερνά τα στενά όρια ενός δημόσιου φορέα και αποδεικνύει πως είναι εδραιωμένη η διαφθορά στη χώρα, κρυμμένη πίσω από μια κομματική γραφειοκρατία, και σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη.
Οι Αγγλοσάξονες συνηθίζουν να λένε «ακολούθησε τη διαδρομή του χρήματος», για να μάθεις. Οι κατασκευαστικές εταιρείες είναι μια καλή αρχή...
Ποιοι είναι
Η κρατική εταιρεία «ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε.» προέκυψε το 2013 από τη συγχώνευση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων, της Θέμιδος Κατασκευαστικής και της Δημόσιας Επιχείρησης Ανέγερσης Νοσηλευτικών Μονάδων (ΔΕΠΑΝΟΜ).
Σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση, σκοπός της ήταν η δημιουργία ενός ενιαίου κατασκευαστικού φορέα του Δημοσίου, με βασικό γνώμονα τον εξορθολογισμό και την καλύτερη λειτουργία του.
Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της συγκεκριμένης εταιρείας από το 2013 είναι ο Ηρακλής Δρούλιας.
Ο ίδιος αποτέλεσε το 2010 επιλογή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, επί πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου, για τη διοίκηση του ΟΣΚ και το 2013, με σχετικό «διαβατήριο» από τον Ευάγγελο Βενιζέλο, διορίστηκε επικεφαλής των Κτιριακών Υποδομών, της μετεξέλιξης δηλαδή του ΟΣΚ, επί κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου.
Πολιτικός μηχανικός, με πλούσιο βιογραφικό, πρώην γενικός γραμματέας του ΤΕΕ και υποψήφιος δήμαρχος Χαϊδαρίου το 2014, ήταν από τους υπέρμαχους του «Ναι» στο δημοψήφισμα.
Μέλος στο Δ.Σ. της εταιρείας Κτιριακές Υποδομές είναι ο 32χρονος, επίσης πολιτικός μηχανικός, Χρήστος Βίνης.
Ηταν εκπρόσωπος της ΔΑΠ στο Δημοκρίτειο, έκανε τη διπλωματική του εργασία στον σημερινό πρύτανη Αθανάσιο Καραμπίνη (προερχόμενος από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ), ήταν μέλος της ΔΚΜ (παράταξη της Ν.Δ.) στο Τεχνικό Επιμελητήριο και είναι μέλος του πολιτικού συμβουλίου της Ν.Δ.
Μέλος στο εξαμελές Δ.Σ. της εταιρείας είναι και ο οικονομολόγος Δημήτρης Γκόνης, υποψήφιος με τη ΔιΚηΟ (πρόσκειται στη Ν.Δ.) στις εκλογές του Οικονομικού Επιμελητηρίου, πρώην μέλος της Επιτροπής Κρατικών Προμηθειών του υπουργείου Ανάπτυξης.
Ανεξάρτητο μη εκτελεστικό μέλος είναι και ο Δημήτρης Κανταρέλης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ από τον Ιούνιο του 2015.
Τις τελευταίες μέρες της κυβέρνησης Σαμαρά, το Δ.Σ. της εταιρείας σε «προ ημερησίας» συζήτηση (συνεδρίαση αρ. 342) στις 14 Ιανουαρίου 2015 και με προφορική εισήγηση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου αποφάσισε να αναθέσει και μάλιστα απευθείας στον πρύτανη Αθανάσιο Καραμπίνη (ως φυσικό πρόσωπο και επιστημονικό υπεύθυνο) τον Πρωτοβάθμιο Προσεισμικό Ελεγχο 1.782 σχολείων της ηπειρωτικής Ελλάδας (μεγάλης σπουδαιότητας από απόψεως σεισμικού κινδύνου) έναντι του ποσού των 500.000 € (χωρίς ΦΠΑ).
Η απόφαση ελήφθη παρουσία του Χρήστου Βίνη και απουσία του εκπροσώπου των εργαζομένων στο Δ.Σ. της εταιρείας.
«Αυτή η απόφαση και η σύμβαση έρχονται να προστεθούν στις δεκάδες καταγγελίες μας για “τα έργα και τις ημέρες” της σημερινής διοίκησης της εταιρείας που παραμένει στη θέση της εδώ και 5 χρόνια και με 7 κυβερνήσεις», αναφέρει σε ανακοίνωσή του για το θέμα στις 24 Οκτωβρίου 2015 ο Σύλλογος εργαζομένων στις Κτιριακές Υποδομές, προσθέτοντας πως για την υπόθεση είναι ενήμερος ο αρμόδιος υπουργός Χρήστος Σπίρτζης.
Προκλητικοί
Η πρώτη πρόκληση, όπως λένε οι εργαζόμενοι, έγκειται στο γεγονός ότι η ίδια η κρατική εταιρεία «ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ» διαθέτει την εμπειρία, την τεχνογνωσία και το κατάλληλο προσωπικό για να φέρει σε πέρας αυτό το σημαντικό έργο, εξασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή ποιότητα στο χαμηλότερο δυνατό κόστος.
Πόσω μάλλον όταν πολλοί εκ των εργαζομένων της, όπως λένε οι ίδιοι, απολύονται ή μένουν άπραγοι «επειδή δεν υπάρχει δουλειά».
Βασική προϋπόθεση σύναψης κάθε προγραμματικής σύμβασης (βάσει των διατάξεων του άρθρου 3 του Ν. 3316/2005) είναι ο κύριος του έργου (Κτιριακές Υποδομές) να μη διαθέτει επαρκή τεχνική στελέχωση.
Ακόμα κι αν αυτό ίσχυε, θα πρέπει η αρχή στην οποία ανατίθενται οι διαδικασίες ανάθεσης και εκπόνησης μελέτης (Δημοκρίτειο) να διαθέτει επαρκή τεχνική στελέχωση.
Αν ήταν όμως έτσι, τότε γιατί το Πανεπιστήμιο, μέσω του πρύτανη, προσλαμβάνει τρίτους ιδιώτες εκτός Πανεπιστημίου;
Η ίδια η προγραμματική σύμβαση των Κτιριακών Υποδομών με το ΔΠΘ τον Ιανουάριο του 2015 δεν προβλέπει μισθούς και συμβάσεις. Πώς λοιπόν το έργο τελικά περιλαμβάνει επιπλέον μισθούς και πλήθος εξωτερικών συμβάσεων, σύμφωνα με δημόσια στοιχεία που εντόπισε η «Εφ.Συν.»;
Το ζήτημα λοιπόν είναι σε ποιους και κυρίως πώς δίνεται το έργο. Σε μια περίοδο, όπου χιλιάδες άνεργοι μηχανικοί πασχίζουν να επιβιώσουν, το έργο ανατίθεται απευθείας στον πρύτανη του ΔΠΘ και καθηγητή της σχολής Πολιτικών Μηχανικών Αθανάσιο Καραμπίνη, ο οποίος εισπράττει για την πρώτη φάση του έργου 28.000 ευρώ, ενώ μικρότερο κομμάτι της πίτας πηγαίνει στον γιο του (προπτυχιακό φοιτητή του τμήματος), σε αποσπασμένη διοικητική υπάλληλο στο γραφείο του πρύτανη, σε άλλους καθηγητές του ίδιου τομέα, αλλά και σε απόφοιτους πολιτικούς μηχανικούς από το ΔΠΘ και το Πανεπιστήμιο Πάτρας κυρίως.
Τι κοινό έχουν οι τελευταίοι; Εκτός από... καλοί μηχανικοί, ήταν μέλη της ΔΑΠ ή υποψήφιοι με την ΔΚΜ (παράταξη που πρόσκειται στη Ν.Δ.) στις εκλογές του ΤΕΕ.
Το χρονικό
Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο του 2015 η Επιτροπή Ερευνών του Δημοκρίτειου (όλα τα έγγραφα είναι στη διάθεση της εφημερίδας) εγκρίνει τα αιτήματα συμβάσεων για απασχόληση στο έργο των εξής ατόμων: Aθανάσιος Καραμπίνης (αμοιβή 28.000 ευρώ), Γιάννης Καραμπίνης (4.500 ευρώ), Μαρία Τσάκου-διοικητική υπάλληλος αποσπασμένη στο γραφείο του πρύτανη (5.000 ευρώ) καθώς και ακόμη 3 καθηγητές του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΔΠΘ.
Παράλληλα, 10 διαφορετικοί μηχανικοί αναλαμβάνουν, πάλι με τη γνωστή ιστορία της απευθείας ανάθεσης, το έργο του σεισμικού ελέγχου των 1.782 σχολείων.
Η αμοιβή τους είναι 114 ευρώ ανά κτίριο και, κατά συνέπεια, αν το έργο μοιραστεί αναλογικά, το ποσό που θα εισπράξει ο καθένας υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ.
Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι στην προγραμματική σύμβαση που υπέγραψαν οι κ. Δρούλιας και Καραμπίνης αναφέρονται 184 ευρώ ανά κτίριο και δεν αναφέρονται συμβάσεις σε τρίτους. Για την ακρίβεια, απαγορεύονται.
Υποτίθεται ότι πήρε το έργο το Δημοκρίτειο επειδή έχει την υποδομή, ενώ οι Κτιριακές Υποδομές δεν την έχουν.
Μέσα στα ονόματα των συμβαλλομένων διακρίνουμε αυτό του Γιάννη Ξιφάρα, υπευθύνου μέχρι πρόσφατα της ΔΑΠ Πολυτεχνικής στο ΔΠΘ.
Μόνο που ο τελευταίος δεν είναι καν πολιτικός μηχανικός (ώστε να εξετάσει τη στατική επάρκεια των κτιρίων) αλλά ηλεκτρολόγος μηχανικός.
Μέσα στη σύμβαση που εγκρίθηκε από την επιτροπή ερευνών, στο έργο συμμετέχει και η απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΘ, Δήμητρα Αχιλλοπούλου, η οποία έχει κάνει το διδακτορικό της και αυτή στον Α. Καραμπίνη.
Το ποσό που εισπράττει για τη συμμετοχή της είναι παραδόξως μόλις 15 ευρώ. Υπάρχει όμως μια μικρή λεπτομέρεια: στο έργο παίρνει μέρος και ο αδερφός της, επίσης πολιτικός μηχανικός, Νικόλαος Αχιλλόπουλος (αμοιβή 114 ευρώ/κτίριο).
Ακόμη 5 μηχανικοί, απόφοιτοι όλοι του Πανεπιστημίου Πατρών, συμμετέχουν στο έργο, με τις ίδιες αμοιβές.
Κοινή συνισταμένη των συγκεκριμένων, οι πολιτικές τους συγγένειες, καθώς προέρχονται οι περισσότεροι από τη ΔΑΠ.
Μεταξύ των οποίων το ζεύγος Βασίλης Μπαρδάκης (διδάκτορας Πολιτικός Μηχανικός, μέλος αντιπροσωπείας του ΤΕΕ με τη ΔΚΜ της Νέας Δημοκρατίας) και Αγγελική Παντελή (πολιτικός μηχανικός, συνιδιοκτήτρια μιας εταιρείας και υποψήφια για το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας πάλι με τη ΔΚΜ).
Στους συμβαλλόμενους εντοπίζονται μηχανικοί τόσο από το Αριστοτέλειο όσο και από το Μετσόβιο Πολυτεχνείο, και αυτοί μέλη της ΔΑΠ και της ΔΚΜ.
Διαβολικές συμπτώσεις
Μια προγραμματική σύμβαση (υπηρεσία) ενός δημοσίου φορέα («Κτιριακές Υποδομές») βαφτίζεται παρανόμως «ερευνητικό» έργο, ένα Πανεπιστήμιο (ΔΠΘ) αναλαμβάνει, όχι την προετοιμασία μιας ανάθεσης αλλά το ίδιο το έργο, ο πάροχος (επιτροπή ερευνών του Πανεπιστημίου) παραβιάζοντας την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία αναθέτει -χωρίς διαγωνισμό- το έργο στον ίδιο τον πρύτανη και σε τρίτους ιδιώτες ενώ αυτό απαγορεύεται ρητά και από τη σύμβαση.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, κατά διαβολική σύμπτωση και πάλι, οι περισσότεροι εξ αυτών που αναλαμβάνουν το έργο είναι είτε συγγενείς είτε, κυρίως, κομματικά στελέχη συγκεκριμένης παράταξης (ΔΑΠ), τα οποία μάλιστα δεν προέρχονται από το ίδιο Πανεπιστήμιο.
Ταυτόχρονα, καμία προκήρυξη θέσεων εργασίας για τους συμβαλλόμενους δεν υπάρχει καθώς, όπως φαίνεται, επιλέχθηκαν όλοι από τον πρύτανη.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο οργανισμοί και επιχειρήσεις, συνήθως της τοπικής Αυτοδιοίκησης, να πραγματοποιούν απευθείας αναθέσεις μελετών, «βαπτιζόμενες» με τους όρους προγραμματικές συμβάσεις και ερευνητικά προγράμματα.
Το συγκεκριμένο φαινόμενο έχει απασχολήσει κατά καιρούς τα τεχνικά επιμελητήρια της χώρας και τους επαγγελματικούς συλλόγους μηχανικών.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει πρόσφατη ανακοίνωση περιφερειακού ΤΕΕ, η οποία καταλήγει με την απειλή ότι θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη:
«Ο όρος ερευνητικό πρόγραμμα ή προγραμματική σύμβαση αφορά τελείως οριοθετημένες εργασίες και δεν είναι δυνατόν τυπικές μελέτες να μετονομάζονται με αυτόν τον τρόπο. Πάγια θέση του ΤΕΕ Μαγνησίας είναι οι δημόσιοι φορείς να μην προχωρούν σε απευθείας αναθέσεις μελετών και πολύ περισσότερο σε πανεπιστημιακούς, καθώς σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, αυτό μπορεί να συμβεί μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις.
»Επισημαίνουμε ότι σε κάθε περίπτωση η ανάθεση μελετών και υπηρεσιών σε Εκπαιδευτικά Ιδρύματα συνιστά αθέμιτο ανταγωνισμό και αντιβαίνει στον χαρακτήρα τους και την αποστολή τους.
»Υπενθυμίζουμε ότι η ανάθεση μελέτης ή υπηρεσίας, του ν. 3316/2005, από μια αναθέτουσα αρχή σε άλλη είναι πράξη παράνομη αν γίνει χωρίς τήρηση του νόμου αυτού, εκτός αν η ανάδοχος αρχή είναι εξαρτημένη από την ad hoc αναθέτουσα. Τυχόν διαφορετική περιγραφή των διατάξεων του νόμου ακυρώνει την αρχική φιλοσοφία του και λειτουργεί σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος».
5+1 εύλογα ερωτήματα
Με όλα αυτά τα δεδομένα, και με βάση τα προφανή ηθικά και νομικά ζητήματα που προαναφέρθηκαν, προκύπτουν τα εξής ερωτήματα:
1. Ποια νομοθεσία επιτρέπει την απευθείας ανάθεση έργου 615.000 ευρώ σε συγκεκριμένο πάροχο και μάλιστα πρύτανη;
2. Στην προγραμματική σύμβαση αναφέρεται ως επιστημονικά υπεύθυνος ο Α. Καραμπίνης, ο οποίος λίγο παρακάτω υπογράφει ως πρύτανης.
Αυτό αποφάσισαν οι Κτιριακές Υποδομές; Με λίγα λόγια, οι Κτιριακές Υποδομές σε ρόλο ερευνητικό επιλέγουν τον επιστημονικά υπεύθυνο, ο δε πρύτανης σε ρόλο εργολάβου εκτελεί υπηρεσίες των υπαλλήλων του Δημοσίου;
3. Ποια διαδικασία επιτρέπει τη μετατροπή της σύμβασης και των όρων της; Πώς έγιναν τα 184 ευρώ ανά κτίριο 114 και εμφανίστηκαν ταχυδακτυλουργικά συμβάσεις έργου και μισθοί;
4. Πόσα άλλα έργα έχει αναθέσει η εταιρεία του Δημοσίου σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ με τη μορφή «προγραμματικής σύμβασης» και τι ύψους είναι, αν υπάρχουν, αυτές οι αναθέσεις;
5. Τι παράδειγμα δίνει ένας πρύτανης προσλαμβάνοντας τον γιο του από όλους τους φοιτητές; Πώς δικαιολογεί στους συναδέλφους του και τους φοιτητές του την επιλογή των μελών του έργου;
Και, τέλος, πόσο πραγματικά ενδιαφέρεται για την ίδια τη Θράκη και το Πανεπιστήμιό του, αφού την «ερευνητική» ευκαιρία που του ανατέθηκε την αξιοποίησε για να ενισχύσει, μέσω της «έρευνας», τα εισοδήματα των γνωριμιών του εκτός Θράκης;
6. Ποια είναι η θέση του ΤΕΕ; Πώς τοποθετείται για το θέμα ο πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Σπίρτζης, νυν υπουργός Υποδομών και πολιτικά εποπτεύων την εταιρεία;
Απάντηση Ηρακλή Δρούλια στην «ΕΦ.ΣΥΝ.»
«Ακόμα δεν έχει καταβληθεί ούτε ένα ευρώ»
Η «Εφ.Συν.» συνομίλησε με τον πρόεδρο των Κτιριακών Υποδομών. Μεταφέρουμε συνοπτικά τις θέσεις του κ. Ηρ. Δρούλια:
«Ηταν αδύνατον να υλοποιήσει η υπηρεσία μας το συγκεκριμένο έργο, για παράδειγμα μόνο για τα σχολεία της Αττικής που απασχολούνται οι εργαζόμενοί μας, το έργο ξεκίνησε το 2011 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2019. Ο ΟΣΚ έχει υλοποιήσει αντίστοιχα προγράμματα (πάνω από 5.000 κτίρια έχουν ήδη ελεγχθεί) με όλα τα Πολυτεχνεία της χώρας τα προηγούμενα χρόνια βάσει ειδικής νομοθεσίας που μας δίνει αυτό το δικαίωμα για τον προσεισμικό έλεγχο των σχολικών κτιρίων.
»Για το συγκεκριμένο έργο δεν έχει καταβληθεί ακόμα ούτε ένα ευρώ. Οι δε τιμές για τις αμοιβές των μηχανικών πάντως είναι στο 50% των τιμών του παρελθόντος. Η προγραμματική σύμβαση που έχουμε υπογράψει είναι με το ίδιο το Πολυτεχνείο της Θράκης, σε καμία περίπτωση με κάποιο φυσικό πρόσωπο.
»Δεν γνωρίζω ποιοι έχουν προσληφθεί στο έργο, αλλά σε αυτό που μου λέτε ότι είναι και ο γιος του πρύτανη και άλλοι διοικητικοί υπάλληλοι, δεν το ξέρω, αλλά πρέπει να είναι μηχανικός όποιος δουλεύει στο έργο».