Σητεία, Πέμπτη 16 Μαΐου 2024
Αυτόνομοι Μηχανικοί Ανατολικής Κρήτης
Ένα πολιτικό φαινόμενο και κάποιες σκέψεις
του Αντώνη Ανηψητάκη
ΑΜΑΚ. Ιδρύθηκαν το 2000 και σε όλες τις εκλογές του ΤΕΕ που γίνονται ανά τριετία έπαιρναν υψηλά ποσοστά και μάλιστα στις τρεις τελευταίες εκλογές έρχονται πρώτοι. 2013 43,27%, 2016 37,41%, 2019 40,82%. Αναμένεται μάλιστα και 4η πρωτιά στις προσεχείς εκλογές την Κυριακή, 19 Μαΐου.
Η ΑΜΑΚ είναι αριστερή παράταξη, γιατί προτάσσει τη συνοχή της κοινωνίας και των μηχανικών σε μια χώρα με έντονο ανάγλυφο, μικρές ιδιοκτησίες στην οποία προσιδιάζουν έξυπνα, συνεκτικά έργα με περιβαλλοντική μέριμνα. Σε μια χώρα με εξόφθαλμες υστερήσεις σε χωροταξικά εργαλεία, προτάσσει τον προγραμματισμό, την κατασκευή και συντήρηση έργων ενταγμένων σε συνεκτικό σχέδιο που να εξυπηρετούν τους πολλούς και να προστατεύουν το περιβάλλον. Θέλει ένα Δημόσιο, σύγχρονο και αποτελεσματικό για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδιασμού. Δεν ονειρεύεται την επαναφορά του γραφειοκρατικού Δημοσίου που συνέτεινε στην κρίση, αλλά αντιτίθεται και σε ένα αποδυναμωμένο Δημόσιο που γίνεται παίγνιο στην εξυπηρέτηση συμφερόντων ή τοπικιστικών μαξιμαλισμών, θέλει ένα Δημόσιο που θα δίνει το βάρος στην αποδοτική αξιοποίηση πόρων και κονδυλίων και όχι στο φετιχισμό μια ανούσιας απορροφητικότητας. Περιέργως στην Ελλάδα ακούγονται παλιομοδίτικα αυτά, αν και είναι ο κανόνας για δεξιούς και αριστερούς σε όλες τις προηγμένες δημοκρατίες με τις οποίες μας αρέσει να συγκρινόμαστε.
Τα παραπάνω πάντως κι άλλοι τα λένε, κόμματα και παρατάξεις, αλλά δεν έχουν τις εκλογικές επιτυχίες της ΑΜΑΚ, ούτε εμφανίζουν τέτοια σταθερότητα στο χρόνο. Κάτι άλλο λοιπόν πρέπει να συμβαίνει πέρα από τη συνεπή υποστήριξη αυτών των θέσεων. Προσπαθώ να καταλάβω ασχολούμενος κατ’ εξαίρεσημε εκλογικά ποσοστά παρότι πάντοτε είχα ως οδηγό το “να μην έχω ορίζοντα ποσοστών, αλλά ορίζοντα λύσεων”. Η εξαίρεση οφείλεται στο ότι κόμματα και δημοσιογράφοι που ασχολούνται νυχθημερόν με ποσοστά και ελάχιστα με λύσεις δεν έχουν εστιάσει σε αυτό το φαινόμενο που κρατάει σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα και αφορά σε 2500 περίπου επιστήμονες μηχανικούς που δραστηριοποιούνται στην Ανατολική Κρήτη. Και ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι πως τα κόμματα της Αριστεράς -πλην ΚΚΕ που έχει πάντα δικές του συνδικαλιστικές παρατάξεις και θεωρεί υποκρισία τις ανεξάρτητες παρατάξεις, παλιότερα ο Συνασπισμός και μετά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν ερευνήσει αυτό το φαινόμενο. Γιατί άραγε η ΑΜΑΚ να παίρνει ποσοστά 30-40% και όταν ο Συνασπισμός έπαιρνε 4%, αλλά και τότε που ΣΥΡΙΖΑ εκτοξεύτηκε στο 40% και είχε την εξουσία, αλλά και μετά όταν την έχασε το 2019 οπότε τα ποσοστά του άρχισαν να κατρακυλούν. Να σημειώσω ότι όταν το 2016-2018 η ΑΜΑΚ είχε την Προεδρία στο ΤΕΕ-ΤΑΚ για μισή θητεία με την Ειρήνη Βρέντζου, αύξησε τα ποσοστά της στις επόμενες εκλογές του 2019. Ίσως σκεφτεί κανείς ότι η παράταξη είχε χαρισματικούς επικεφαλής. Ούτε όμως αυτό συμβαίνει, στα 24 χρόνια αυτά η ΑΜΑΚ είχε ως επικεφαλής τον Θεόφιλο Τρουλλινό, τη Βάνα Σφακιανάκη και την Ειρήνη Βρέντζου που ως κύριο χάρισμα είχαν την εργατικότητα και τη δημοκρατικότητα και όχι κάποια μεταφυσική λάμψη με την οποία περιβάλλονται οι λεγόμενοι χαρισματικοί ηγέτες.
Κλειδί για την κατανόηση αυτής της πορείας είναι νομίζω η έννοια της Αυτονομίας που είναι στενά δεμένη με την έννοια της Δημοκρατίας. Δεν λύνει και δένει κανένα κόμμα στην ΑΜΑΚ, κανείς δεν ορίζει επικεφαλής και υποψηφίους, κανείς δεν σταυροδοτεί, κανείς δεν πηγαινοφέρνει καμιά κομματική γραμμή. Οι αποφάσεις παίρνονται στις ολομέλειες όπου κάθε ψήφος βαραίνει το ίδιο. Επίσης δεν υπάρχουν προεδρικοί, αυλικοί, φράξιες και ομαδούλες. Όλα στις ολομέλειες αποφασίζονται, όλοι είναι ίσοι και όλοι φίλοι. Αυτό το φαινόμενο μου θύμισε τα νιάτα μου, πως ο κύριος λόγος που εντάχθηκα το μακρινό 1974, ως φοιτητής, στην Ανανεωτική αριστερά ήταν η λεγόμενη αρχή της “Αυτονομίας των Μαζικών Χώρων”, ο σεβασμός δηλαδή στη δημοκρατία σε αντίθεση με το κομματικό καπέλωμα.
Αυτά με την ΑΜΑΚ ως εκλογικό φαινόμενο. Εύχομαι σε όλους μαζικές εκλογές, καλά αποτέλεσμα και να αναζητήσουν αιχμές ενότητας ώστε η επόμενη θητεία του ΤΕΕ-ΤΑΚ να είναι πιο παραγωγική. Επειδή όμως μετά από 43 χρόνια σκέφτομαι πως αυτές είναι οι τελευταίες εκλογές μου θα ήθελα να διατυπώσω δυο σκέψεις, ενδεχομένως χρήσιμες, η μια για τον συνδικαλιστικό ρόλο του ΤΕΕ, ή άλλη για τον πολιτικό.
1. Οι μηχανικοί ανήκουν κατά κύριο λόγο σε δυο κατηγορίες, τους ιδιώτες και τους δημόσιους υπαλλήλους. Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε οι μηχανικοί για τους μηχανικούς, ιδιώτες και δημόσιοι υπάλληλοι, διευκολύνοντας εαυτούς και την κοινωνία. Το ΤΕΕ πρέπει να συντονίσει μια τέτοια προοπτική, ώστε να μην μοιάζει κάθε πολεοδομία με ξεχωριστό κράτος, που προκρίνει διαφορετικές ερμηνείες σε νόμους και εγκυκλίους. Στην ίδια κατεύθυνση μπορεί το ΤΕΕ να συντονίσει διάφορα ηλεκτρονικά fora και να αξιοποιήσει τη νέα τεχνολογία για να διευκολύνει όλους τους συναδέλφους παρέχοντας εύκολα έγκυρα δεδομένα.
2. Η Πολιτεία έχει προ πολλού πάψει να αντιμετωπίζει το ΤΕΕ ως τεχνικό της σύμβουλο, προκρίνει άλλους συμβούλους. Αντί το ΤΕΕ και τα τμήματά του να μέμφονται τις κυβερνήσεις γιατί το αγνοούν ας επιδιώξει να γίνει ο τεχνικός σύμβουλος της κοινωνίας και ειδικότερα της Αυτοδιοίκησης. Ακόμα κι αν δεν προβλέπεται η παρουσία εκπροσώπου στην Αιρετή Περιφέρεια πρέπει να επιδιώξει, έστω άτυπα, να παρακολουθεί τις συνεδριάσεις, να βοηθά με εισηγήσεις για το τεχνικό πρόγραμμα, να γνωμοδοτεί για τη συνοχή και τις προτεραιότητες των τεχνικών προγραμμάτων, να παρακολουθεί και να ενημερώνει για την κατασκευή τους και για τους τυχόν λόγους καθυστερήσεων. Για να το κάνει αυτό στην Κρήτη πρέπει τα δυο τμήματα του ΤΕΕ Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης σταδιακά να συγχωνευτούν, μια η Κρήτη, ένα πρέπει να είναι και το ΤΕΕ Κρήτης. Η αρχή μπορεί να γίνει με μια συντονισμένη συμβουλευτική δράση των δυο τμημάτων σχετική με το Περιφερειακό Πρόγραμμα και τα μεγάλα έργα και κυρίως με ένα οραματικό συνέδριο για την Κρήτη την εποχή του κλιματικού “πολέμου” που θα είναι πόλεμος διαρκείας και αλλάζει τα πάντα.
Τέλος νιώθω την ανάγκη να θυμηθώ τις 5 λέξεις με τις οποίες συνόψισα αποχωρώντας την πολυετή παρουσία μου στα όργανα του ΤΕΕ-ΤΑΚ: “Μπήκα Λασιθιώτης και βγήκα Κρητικός”.